Je kan beter geen Palestijn zijn in de Arabische Wereld

Arabieren spreken graag over de rechten van Palestijnen maar dan alleen in de context van Israel en niet in hun eigen Arabische landen. De discriminatie van Palestijnen in de hele Arabische wereld is enorm. Ze worden als buitenlanders behandeld die niet in Egypte, of Algerije of Libanon thuishoren. Vandaag werd dit onderstreept in demonstraties in Beiroet (foto 1). Duizenden Palestijnen gingen de straat op om voor de 400.000 Palestijnen in Libanon gelijke rechten als de Libanezen te eisen. De demonstratie valt samen met discussies in het parlement over de naturalisatie van de Palestijnen. De Libanese Palestijnen – vooral nakomelingen van Palestijnen die in 1948 uit Israel en in 1970 uit Jordanië werden verdreven, hebben wel Libanese reisdocumenten, maar voor 70 beroepen geldt een Berufsverbot.

Voor en tegen Palestijnen

De Maronieten in het land zijn vooral tegen naturalisatie van de Palestijnen omdat ze vrezen dat door 400,000 vooral Islamitische Palestijnen gelijke rechten te geven de religieuze balans in Libanon nog verder in het voordeel van de moslims doorslaat. (foto 2) De meeste moslims in Libanon zijn, dat zal dus niet verbazen, voor totale gelijke rechten voor de Palestijnen. Deze zelfde kwestie was een belangrijke aanleiding voor de Libanese burgeroorlog die Beiroet tussen 1975 en 1990 verwoestte.

De negatieve gevoelens over Palestijnen in Libanon en andere Arabische landen hangt samen met een gevoel dat juist de Palestijnen met hun onopgeloste probleem met Israel de oorzaak van veel oorlogen zijn geweest. Maar de Arabische houding heeft ook veel weg van hoe in de meeste landen, ook in Nederland, over migranten wordt gedacht. Juist in tijden van economische crisis krijgen die al snel de schuld van werkeloosheid en andere problemen. 'They want you money, they want your jobs, they want your women', las ik in de jaren '70 in de Londense Underground op illegale posters van het National Front.

Je zal maar een zwarte vluchteling zijn

Soedanese en andere Afrikaanse migranten worden ook honds behandeld in de Arabische wereld, waar het racisme enorm is. ‘Hoe zwarter hoe slechter’, is het uitgangspunt. Ik ken veel Soedanezen in Cairo; een aantal jaren was ik voorziter van een school met 500 Soedanese kinderen, allemaal vluchtelingen. Veel schattige jongens en meisjes, maar je wilt niet weten hoe die dagelijks op straat worden behandeld. Ze worden bespot met termen als ‘slaaf’ of ze krijgen stenen naar hun hoofd. Net als de meeste Arabische landen heeft Libanon de internationale conventie van de VN over vluchtelingen en migranten niet getekend. Egyptenaren interesseren zich niet voor die onzin van rechten voor vluchtelingen. Waarom zouden ze rechten die hun eigen regering niet aan henzelf geeft, wel aan van die zwarten gunnen?

Je kan dus beter geen Palestijn zijn

Wat in Libanon voor extra ressentiment tegen de Palestijnen zorgt, is dat in hun ‘kampen’ milities vaak de macht hebben.(foto 3) Daardoor vormen ze een staat binnen de staat. Dit zou, net als in de burgeroorlog (1975-1990) grote invloed op Libanon kunnen krijgen.

Vandaar dat in Libanon veel Palestijnen liever over hun afkomst zwijgen. Een Palestijnse vriend van me die jaren in Libanon werkte, vertelde me een keer dat niemand wist dat hij eigenlijk Palestijn was. Hij was opgegroeid in Jordanië, heeft een paspoort van dat Hasjemitische Koninkrijk, en noemt zich dus liever Jordaniër. Eerlijk zeggen dat je Palestijn bent helpt niet erg als je in de Arabische wereld woont.

Met dank aan Lamis Andoni