maandag 28 februari 2011

Gregorius 1.6: Wie echt nederig is aanvaardt verantwoordelijkheid

Gregorius de Grote
Boek van Pastorale Regels


DEEL 1: Betreffende de kwalificaties van degene die tot een positie van geestelijk leiderschap komt


Para 1: zie hier
Para 2: zie hier
Para 3: zie hier
Para 4: zie hier
Para 5: zie hier

Paragraaf 6 Wie nederig de last van geestelijk leiderschap ontvluchten, zijn werkelijk nederig als ze de goddelijke besluiten niet weerstaan

Gregorius legt uit dat het aanvaarden van een rol van leiderschap een bewijs van ware nederigheid kan zijn.
Er zijn mensen die uit ware nederigheid vluchten [voor het geestelijk ambt] omdat ze zichzelf onwaardig achten. Als dat vergezeld gaat van andere deugden is deze nederigheid echt in de ogen van God zolang de kandidaat niet obstinaat weigert om te ondernemen wat nuttig is. Want niemand is waarlijk nederig als hij door het besluit van de hoogste wil begrijpt dat hij behoort te regeren, maar het dan weigert.

Immers, als iemand onderworpen is aan de besluiten van de goddelijke wil en afkerig van de obstinaatheid die voortkomt uit de zonde, en als hij reeds is begenadigd met de giften waarmee hij anderen kan helpen, dan behoort hij gehoorzaam te zijn in zijn gedrag, al is het met tegenzin, wanneer hij opdracht krijgt een positie van geestelijk leiderschap te aanvaarden.

Er zijn genoeg redenen om geen verantwoording te willen nemen. Maar als je daartoe wordt uitgenodigd en de kwestie is van belang, moet je niet weigeren, zegt Gregorius.

Egyptisch leger gaat niet in op eisen oppositie

Het Egyptische leger heeft aan een coalitie van oppositiegroepen (het ‘Demokratisch Front’) laten weten dat het in juni parlementsverkiezingen wil houden. Kort daarvoor zal de noodtoestand worden opgeheven en het kabinet (of alleen de premier?) naar huis gestuurd. Dit meldde die oppositiecoalitie gisteravond in een persconferentie (foto). Hun ontmoeting met de militairen de avond daarvoor had 5 uur geduurd.

Twee maanden na de parlementsverkiezingen zullen dan de presidentsverkiezingen plaatsvinden, dus omstreeks augustus of september. Shady al-Ghazali van het liberale Demokratisch Front is niet blij met deze plannen van het leger. ‘Met vroege verkiezingen betekent dit waarschijnlijk dat de Moslim Broederschap en voormalige NDP leiden de macht zullen krijgen.’

De oppositie vreest dat tussen nu en juni niet voldoende robuuste opbouw van nieuwe partijen kan plaatsvinden. De coalitie van oppositiegroepen heeft voorgesteld om parlementsverkiezingen pas over een jaar te houden. Ze willen ook dat een interim driemanschap intussen het land regereert als ‘presidentiele raad’. Die zou moeten bestaan uit iemand van het leger met twee burgers.

Het leger wilde ook niet ingaan op de eis van de oppositie om premier Ahmed Shafiq en vijf van diens ministers onmiddellijk naar huis te sturen en nodigden de oppositie juist uit om met hem in dialoog te gaan. Daarop wil de oppositie niet ingaan. Shafiq is een voormalige leiders van de luchtmacht en wordt gezien als representant van het regime van de verdreven president Moebarak.

Ghazali zegt dat hij niet begrijpt waarom de militairen deze houden hebben. ‘We probeerden ze te duwen maar ze wilden ons geen tijdstip geven voor het aftreden van Ahmed Shafiq. ‘We zeiden ze dat het veel spanning zou oplossen en dat het zou helpen de protesten te doen bedaren.’ Islam Lutfi van de Moslim Broederschap, ook deel van de raad van de oppositie, zei hetzelfde: ‘Als Shafiq gaat, zullen de mensen tot rust komen.’ Vrijdag zullen opnieuw protesten worden gehouden voor het wegsturen van Shafiq.

Bronnen bij de militairen zeggen dat die overwegen of ze misschien toch eerst presidentsverkiezingen zullen houden, voor verkiezingen voor het parlement. Maar als we bronnen moeten geloven zou president Moebarak ook al vele malen zijn overleden.

zondag 27 februari 2011

Gesluierde Egyptische studentes op de slaapzalen

De Egyptische minister van onderwijs Gamal Eddin Moussa (foto) zegt dat eerdere uitspraken van het gerechtshof ten aanzien van universiteiten in Egypte - die door het regime Moebarak werden genegeerd - nu zullen worden uitgevoerd. Hij zei dat de beveiligingsdiensten van de staat zullen verdwijnen bij de universiteiten. Ook mogen geheel gesluierde dames voortaan weer aan examens meedoen en in de slaapzalen (van de dames...) komen.

De voormalige minister van onderwijs trok zich niets aan van de uitspraken van de rechters en stond geen gesluierde studentes bij examens toe.

Cairo University is intussen al bezig een eigen veiligdienstdienst te vormen die bestaat uit personeel dat niet onder het ministerie van binnenlandse zaken valt.


Paus Shenouda verlaat voor medische behandeling Egypte

He? Ik dacht dat iedereen vermoedde dat Moebarak voor medische ingrepen het land zou verlaten. Nu gaat de Koptische Paus Shenouda III! Ik ben hem nog niet tegengekomen op het vliegveld; hij ging waarschijnlijke eerder dan ik. De Paus vliegt naar New York, op weg naar Cleveland , Ohio.

Wie van samenzweringstheorien houdt, denkt natuurlijk meteen dat de stokoude patriarch het veld ruimt op eervolle manier... Hij viel de afgelopen weken nogal slecht bij een deel van zijn kerkvolk door aanvankelijk voor Moebarak te zijn en tegen de opstand die Egypte zijn vrijheid heeft gebracht. Nou ja, in elk geval zorgde het ervoor dat Moebarak nu aan zijn privestrand in Sjarm al-Sjeikh zit.

De Koptisch-Orthodoxe Kerk doet zijn best alle gedachten dat de Paus om kerkpolitieke redenen naar de USA vliegt naar het land der fabelen te verwijzen, en wijst erop dat de paus regelmatig naar het Cleveland Hospital gaat voor medische check-ups. De reis die vandaag is aangevangen duurt een week, en de paus is als altijd vergezeld door zijn secretarissen, de bisschoppen Armiya and You’annes.

Op 17 januari keerde Shenouda III terug uit Cleveland van een acht-dagen durende behandeling in datzelfde ziekenhuis. Toen meldde de Kerk dat de paus in goede gezondheid is. "Zijn nieren, hart en benen waaraan hij in 2008 werd geopereerd, worden beter."



Vooruitgang in Egypte

Op het vliegveld van Cairo aangeland, moet ik wel even bij McDonald's gaan zitten. Zie ik dat daar daar McArabia hebben: een koftaburger. Dat vind ik nou nog eens mooie contextualisatie. Ik vlieg om 14.55 uur met de KLM. Ook dat is mooi. Normaal is de vlucht naar amsterdam om 03.00 uur in de ochtend. En de vlucht is lekker leeg. Heerlijk rustig. Het leven lacht ons toe. Ik neem aan dat het ook al lekker warm wordt in Nederland? Jammer voor McDonald's dat het zo stil is hier op het vliegveld.


Gedachte voor de zondag: Mooi bloot is niet lelijk

Gezichtsloos verborgen achter een zwarte muur
geeft Hawa zich niet bloot

maar je naam bevestigt - je bent iemand
je hart klopt onversluierd op mijn ritme
klaar om gekend te worden
als de ware Adam in 't vizier komt.

Je naaktheid zal je die dag niet beschamen

zaterdag 26 februari 2011

Nieuwe Grondwet Egypte: kogel door de moskee

De Egyptische commissie voor de herziening van de grondwet, aangesteld door het leger, heeft na anderhalve week werk zijn voorstel op tafel gelegd. Het heeft gevraagd om een onmiddellijk publiek debat, om zo nodig nog aanpassingen te doen voordat het referendum binnen twee weken de inzet van een referendum wordt.

Eerst de treurnis voor velen: Artikel 2 is, zoals verwacht, niet aangepast. Islam blijft de religie van Egypte en de sjaria is de voornaamste bron voor de wetgeving. De kerken en secularisten hebben gevraagd dit artikel te schrappen. Ik heb hierover al eerder geschreven en doe dat nu even niet.

Artikel 5, dat zegt dat geen religieuze partijen zijn toegestaan, is ook niet aangeraakt. Dit tot verdriet van de Moslim Broederschap en anderen.

Erg interessant is dat deze voorgestelde grondwet heel tijdelijk is. Het verplicht het komende parlement om binnen een jaar een nieuwe grondwet te schrijven. Daarmee komt het leger en de commissie tegemoet aan de klacht van velen dat het onwijs is om binnen twee weken na de val van Moebarak een nieuwe grondwet te schrijven. De definitieve grondwet zal geheel herschreven worden en niet zoals de nu voorgesteld, een aanpassing op een paar (overigens zeer belangrijke) punten.

De artikelen die duidelijk zijn aangepast, hebben te maken met de rol van de president.
1. Die mag nog maar twee termijnen van vier jaar elk vervullen.
2. Hij moet binnen twee maanden een vicepresident aanstellen.
3. Verkiezingen worden duidelijk gecontroleerd door de rechterlijke macht.
4. De president moet uit twee Egyptische ouders zijn geboren en mag niet met een buitenlander trouwen.

Op drie manieren kan iemand worden genomineerd voor de predidentsrace:
1. 30 leden van het parlement en/of het hogerhuis moeten hem of haar nomineren
2. Hij of zij moet 30.000 handtekeningen krijgen uit 15 provincies
3. Hij of zij moet bij een partij horen die minstens een zetel in het parlement heeft.

Als in de toekomst een president de noodtoestand uitroept, heeft hij de steun van het parlement nodig. En als de president langer dan 6 maanden een noodtoestand wil handhaven dient een referendum te worden gehouden.

Niet langer kan het parlement zelf beoordelen of zijn leden geschikt zijn. Als tegen iemand een klacht wordt ingediend, is het aan het gerechtshoof om dat te beoordelen en dat hof heeft het laatste woord en kan parlementsleden afzetten.

Gregorius 1.5: Leiding geven is lijden

Gregorius de Grote
Boek van Pastorale Regels

DEEL 1: Betreffende de kwalificaties van degene die tot een positie van geestelijk leiderschap komt

Para 1: zie hier
Para 2: zie hier
Para 3: zie hier
Para 4: zie hier

Paragraaf 5: Over leiders die anderen kunnen helpen door hun voorbeeld, maar die hun persoonlijk rust verkiezen

Er zijn mensen met ongelofelijke deugden, met grote telenten om anderen te trainen, mensen die in kuisheid vlekkeloos zijn, compleet in de rechte leer, geduldig, oprecht, vriendelijk, strict in hun oordelen...
Als die weigeren een positie van geestelijk lederschap te aanvaarden als ze daartoe zijn geroepen, verliezen ze daarmee de meest van hun giften – gaven die ze niet voor zichzelf hebben ontvangen maar ook voor anderen.

Gregorius wijst hier monniken op de plicht om de gemeenschap te dienen als ze daartoe worden geroepen, lijkt me. Maar ook alle gelovigen die hun persoonlijk geestelijk leven boven dat van anderen plaatsen. God geeft ons genadegaven om anderen mee te dienen, en wie dat niet doet zal ook die gaven verliezen, zegt Gregorius.

‘Als je me lief hebt, voed mijn schapen’, zei Jezus tegen Petrus. Gregorius citeert die woorden van Jezus en concludeert:
Als dus het voeden van de schapen een testament is van de liefde [voor Christus], dan is hij die overvloedig is in deugden maar weigert om de kudde van God te voeden, schuldig aan het niet liefhebben van de Opperherder.

Gregorius wijst vervolgens op de oude wet van Israel dat als iemands broer sterft die een vrouw zonder kinderen achterlaat, hij de vrouw van diens overleden broer moet trouwen om voor nageslacht te zorgen. Dat symboliseert de zorg die rijke gezegende mensen moeten hebben voor andere gelovigen die tekort komen.

Ik zou deze wet, genoemd in Deuteronomium 25, niet snel in samenhang brengen met geestelijk leiderschap in de Kerk van Christus. Voor ons begrijpen van de visie van Gregorius op het belang van geestelijk leiderschap maakt dat niet veel uit.

Gregorius beëindigt zijn oproep om de rol van een publieke functie in de kerk hoog te achten door te wijzen op Christus. Die leefde in de boezem van de Vader en had het daar heel heerlijk, maar omwille van ons was hij bereid in ons midden te komen om voor velen een zegen te zijn.

Leiderschap in de kerk van Christus kan ten koste van jezelf gaan, maar als dat tot welzijn van anderen is, is dat goed. Het is belangrijker dat we anderen helpen om dichter bij Christus te komen dan dat we zelf geestelijk ‘aan onze trekken’ komen.

vrijdag 25 februari 2011

Belangrijke koerswijziging kerken Egypte

Hieronder een engelse vertaling van het communique van de leiders van alle kerken van Egypte die gisteren van 6 uur tot 9 uur in de avond deze verklaring opstelden. Ik heb zelf de nummering aangebracht. Onder de tekst een scan van de verklaring met de namen van de kerkleiders.

Zeer opvallend vind ik de gezamenlijke oproep aan alle christenen om zich voortaan met politiek te bemoeien. Dat is een enorme verandering voor de kerken met hun 'wij leven in een klooster' mentaliteit

De steun aan het leger toont het antirevolutionaire karakter van de verklaring terwijl de steun aan de wensen van de demontranten laat zien dat de kerken wel grote veranderingen wensen.

Een belangrijke verandering waarom ze vragen is een grondwet die seculier is en waarin alle mensen gelijk zijn. Ik verwacht niet dat dit gebeurt, maar ondanks dat willen de kerken dat hun leden zich actief met politiek gaan bemoeien. Dat is volgens mij enorme vooruitgang.

Communique of the Heads & Representatives of the Christian Churches in Egypt:

We, the Heads and Representatives of the Christian Churches in Egypt have met at the residence of His Holiness, Pope Shenouda III on the 24th of February 2011.

1) We all affirmed our support to the 25th of January Revolution which started a new page in the history of Egypt.
2) We support our army and the High Council of Armed Forces.
3) We also support the call for a civil and democratic country whose constitution guarantees full citizenship, social justice, national unity, and the dreams of all the people.
4) We urge the great people of Egypt to fulfill their national duty through active and positive participation in the political life and their contribution in rebuilding Egypt of the future which embraces all the children of this dear country.
5) We remember with pride all those who shed their blood for the sake of our country. We give condolences to their families. We also hope for healing for the wounded.
6) We lift up our prayers to keep our beloved Egypt and to help her to continue its journey peacefully.

[the document was then signed by all the heads or representatives and some who were present]

donderdag 24 februari 2011

Komende week in Nederland ;-)

Ter info van familie en vrienden, ik ben de komende week in Nederland. Maandag t/m zaterdag. Ticket heb ik net geprint. Ik was op 2 augustus voor het laatst in het vaderland... wat een weerzien zal dat zijn :-)

Leger rolt onze wijk Maadi weer binnen - gedonder

Het leger is onze wijk net weer binnengerold; een politieman schoot net een chauffeur dood in Gazair Square. Naar verluid deed hij dat nadat de chaufeur van een microbusje hem afsneed. De meute heeft ter plaatse die politieman gedood en trok naar het politiebureau. Hier filmpje van de moord op de politieman.

Daardoor zijn er nu problemen bij het politiebureau en bij het Soearesplein vlakbij ons. De politie heeft zich geheel van straat teruggetrokken en het leger heeft zijn plaatsen weer ingenomen. Chaos, vrienden in dit land.

Beetje saaier maar voor het land van meer belang: Zaterdag ontmoet Tarek al-Bishri met zijn committee voor de herziening van de grondwet de legertop, om de voorgestelde grondwetswijzigingen te bespreken. Vandaag geeft al-Bishri het voorstel aan het leger. Na de ontmoeting met de legertop zal de commissie bekend maken wat voor wijzigingen het voorstelt. Artikel 2, over de Islam en de sjaria als basis voor de wetten van Egypte, zal zeer waarschijnlijk ongewijzigd blijven.

Het Egyptische leger heeft de woningen van de afgezette president Moebarak in Heliopolis overgenomen en de staf-chef van Moebarak, Zakaria Azmi, gevangen genomen. Dit omdat en zijn medewerkers tienduizeden documenten van Moebarak zouden hebben vernietigd. Azmi zou hiermee drie dagen nadat Moebarak naar Sharm al-Sheikh vertrok, zijn begonnen. Azmi is verschillende keren bij Moebarak langs geweest. In de presidentiele paleizen in Heliopolis en Sharm al-Sheikh zouden zich de gepubliceerde en geheime besluiten bevinden, naast memo’s die Moebarak ontving van zijn staatsinstellingen en andere landen.

Vier islamitische partijen in oprichting in Egypte

Het beleid van de door de Moslim Broederschap (MB) voorgestelde Partij voor Vrijheid en Rechtvaardigheid (PVR) zal op de Islamitische wetgeving gebaseerd zijn, zei gisteren het leidende MB-lid Essam al-Arian (foto).

"Als we kijken naar de slogans van de revolutie, zoals vrijheid, sociale gerechtigheid en gelijkheid, die kunnen allemaal in de Sjaria worden gevonden", zei Essam al-Arian. "Deze revolutie vraagt om hetzelfde als de Sjaria."

Om critici gerust te stellen onderstreept hij dat zijn partij buitenlandse en arabische investeringen blijft toestaan. De MB staat achter vrije-markt kapitalisme, maar zonder manipulatie of monopolies. Hij zei ook dat toerisme een belangrijke bron van inkomsten zal blijven wat betreft de MB.

Hij zei dat in totaal vier Islamitische politieke partijen zullen worden gevormd maar gaf geen details. Het is de vraag wat voor vorm deze partijen zullen hebben, want uit eerdere berichten heb ik begrepen dat de commisie die de grondwet herziet niet van plan is partijen op een religieuze basis toe te staan. Volgens artikel 5 van de oude grondwet is dat verboden, en dat artikel wordt niet geschrapt volgens Tarek al-Bishri die de grondwet herziet met een team van experts.

Een bron die wordt geciteerd door de krant al-Masri al-Jaum zegt dat onderhandelingen gaande zijn tussen interne oppositie binnen de MB met leiders van de Wasat Party (die onlangs erkend is en dus aan de komende verkiezingen zal meedoen). De discussie gaan over de vraag of de hervormingsgezinde vleugel binnen de MB zich aansluit bij de Wasat Partij. Als dat overleg niet tot resultaten leidt zal de interne oppositie binnen de MB een 'Hervorming Partij' oprichten.

De hervormingsgezinder vleugel binnen de MB heeft intussen een eerste versie van een politiek programma geschreven. Dat is aan een aantal intellectuelen gegeven voor comentaar; onder hen is Tarek al-Bishri die niet alleen de constitutie aanpast maar die ook zelf de Wasat Partij aanvoert.

Filmpje: Egyptisch leger schiet op kloosters

Gisteren heeft het Egyptische leger het 5de eeuwse Bisjoj klooster in Wadi an-Natroen, 120 kilomter ten noorden van Cairo, aangevallen. Er is door diverse getuigen bevestigd dat met scherp en met RPGs (rocket propelled granates) is geschoten waardoor twee monniken en zes medewerkers van het klooster gewond zijn. Drie monniken en een jurist zijn gearresteerd.

Volgens Nader Shoekri van Freecopts vertelde de monnik Bisjoj hem dat de toegangspoort tot het klooster werd aangevallen door een tank, een pantservoertuig en een bulldozer om een omheining te vernielen die vorige maand is aangelegd door het klooster om zich te beschermen tegen de wetteloosheid die hier in Egypte sinds de opstand van 25 januari bestaat. Die poort stond binnen het terrein dat het klooster sinds jaar en dag als landbouwgrond gebruikt. Voor een filmpje over deze aanval en de beschieting, zie de linkerbalk op deze blog of klik hier.

Tijdens hun aanval schreeuwden soldaten ‘Allahoe Akbar’ en Overwinning’ Bisjoj zei dat het leger vijf keer met scherp schoot, waardoor aboena Barnaba in de onderbuik en aboena Faltaoes in zijn been werd geraakt. Zes Kopten die voor het klooster werken, werden ook geraakt; sommigen hadden ernstige verwondingen aan de borst.

Lichtgewonden werden naar het nabijgelegen Sadat Hospital gebracht. Zwaarder gewonden gingen naar het Anglo-Egyptian Hospital in Cairo. Het leger probeerde het moeilijk te maken voor de kloosterlingen om deze mensen naar ziekenhuizen te brengen.

In het Makariusklooster in Wadi ar-Rajaan in Fajoem is gisteren iets soorgelijks gebeurd Het leger wilde een omheining die was aangelegd om het klooster tegen aanvallen door bedoeienen te beschermen, weghalen. Ook daarbij werd met scherp geschoten waarbij een monnik werd geraakt. Meer dan tien mannen werden gewond omdat ze met stokken werden geslagen. Het leger vernielde de omheining en een kamer van het klooster en nam bouwmaterialen in beslag.

Het leger ontkent op zijn Faceboek pagina dat van een aanval op kloosters sprake was. Bisjoj zegt dat hij een doos vol lege hulzen en een paar mensen in ziekenhuizen heeft om te bewijzen dat zijn klooster wel degelijk is aangevallen. Gisteravond demonstreerden honderden Kopten bij de Kathedraal in Abbaseja en daarna op Tahrir tegen deze aanvallen door het leger op kloosters.

woensdag 23 februari 2011

Reclame voor radicale Islam door Egyptisch staatsbedrijf

Op deze autobus van het staatsbedrijf in Alexandrie deze enorme reclamesticker van salafi Islam. Wat staat erop? Bovenaan, in grote letters:

Al-Islam dien we dauwla
De Islam is Religie en Staat
Dat wil zeggen, de Islam heeft voorschriften voor wat we doorgaanse als godsdienstige zaken benoemen zoals bidden of bedevaart. Maar de Islam heeft ook voorschriften voor wat de wereld aangaat, dus de politiek, de economie etc.

In kleinere letters eronder: Raak het tweede artikel van de grondwet niet aan.

De commissie die dezer dagen met een voorstel voor een nieuwe grondwet moet komen heeft al aangekondigd dat het dit tweede artikel niet zal aanpassen, maar radicale moslims vinden het blijkbaar nodig hun mening toch nog even te onderstrepen. 'De godsdienst van Egypte i de Islam en de sjaria is de belangrijkste bron voor de wetgeving.'

Ook in Noord Soedan is niet iedereen blij met dictatuur

Ook in Noord Soedan is het onrustig dezer dagen. Verzet tegen het dictatoriale regime van Omar al-Basjier (foto) neemt toe. Er is grote ontevredenheid over de beroerde economie en de politieke repressie en dat heeft sinds januari tot sporadidsche protesten geleid. Niet genoeg voor de internationale media om er aandacht aan te geven blijkbaar.

De veiligheidsdiensten hebben de zaak goed in de greep bovendien. Studenten riepen de afgelopen weken via het internet op tot verzet en demonstaties; de eisen waren voorspelbaar. Verandering van regime, burgerlijke vrijheden en enorme prijsstijgingen waren het thema. Meer dan 100 jongelui werden gearresteerd door de politie die traangas en wapenstokken gebruikte.

De arrestanten zouden worden gemarteld. De Soedanese veiligheidstroepen hebben verkrachtingen tot een handelsmerk gemaakt, zei de Sudan Democracy First beweging vandaag aan AFP. Die organisatie heeft tientallen gevallen gedocumenteerd. ‘Dat is geen nieuw beleid, maar nieuw is dat het wordt gebruikt tegen vreedzame activisten voor democratie en burgerrechten.’

Koptische priester vermoord in Assioet

In Assioet is gisteren in een Koptisch Orthodoxe priester, aboena (onze vader) Dawoed Butros in zijn huis vermoord. Hier een arabischtalig verslag van een collega-priester. En een filmpje van de Kopten op straat in Assioet toen een ziekenauto de vermoordde priester ophaalde. Het ging volgens betrokkenen om een moord door een extremistische moslim.

O jongens, wat dansen we blij op Tahrir. We zijn vrij. Sommigen meer dan anderen he? Onze Heer zegene Dawoud die nu bij Hem in zijn heerlijkheid is; zalig wie in de Heer sterven. Met de andere martelaren onder het altaar roept het bloed van Dawoud tot de Heer. 'Hoe lang nog?'

Ach ja, het gaat om een paar extremisten? Hoe komt het dat de afgelopen dagen bij drie kloosters door het leger hekken die de kloosters beschermen, zijn kapotgerold met hun tanks? De klooster Anba Boula (Rode Zee), Anba Maqaar en Anba Bisjoj (Wadi Natroen) zijn de afgelopen dagen aangevallen door bedoeienen, tuig, wie zal het zeggen, en daarbij zijn gewonden gevallen onder de monniken. Om zich te beschermen hebben ze hekken geplaatst. Mag niet van het leger. Laat je maar aanvallen. Hier meer daarover.

Het Egyptische leger en de politie is net als deze hele samenleving beslist anti-christelijk in zijn gevoelens en opvattingen. Van gelijkheid zal in Egypte de komende tientallen jaren geen sprake zijn, of er moet een religieuze ommekeer plaatsvinden. George Orwell zei het zo treffend: Sommige dieren zijn nu eenmaal meer gelijk dan andere.

Salaris ex-president Moebarak

De rechter Timor Mustafa Kamel, hoofd van Egypte's Administratieve Hof, heeft bekend gemaakt dat onderzoek in de financien van de afgezette president Moebarak laat zien dat zijn officiele salarus as president LE 12,000 per maand was. Dat is 1.500 Euro. Met de benefits samen was dat ongeveer het dubbele.


Volgens de wetgeving van het land is het niet is toegestaan dat de president een bedrijf bezit of zich persoonlijk bemoeit met enige vorm van commerciele onderneming. Er moet toch iets niet helemaal in de haak zijn met de miljarden van de president en zijn gezinnetje.


En ik geniet er nog elke dag van om de woorden 'voormalig', 'ex', 'vorige', etc. te gebruiken in samenhang met de naam Moebarak. En dat de bezittingen van Mubarak en diens familie in Egypte nu bevroren zijn is zeer goed nieuws. Ik heb een vermoeden dat de oude man rustig op het strand van Sjarm al-Sjeikh aan zijn einde mag gaan komen maar dat een deel van het bezit van deze roversfamilie toch wel eens bij het volk zal terugkomen.


dinsdag 22 februari 2011

Probleem van Kopten in hun onderwijssysteem

Gedeelte uit mijn bijna voltooide boekje over Egypte:

Voor de Kopten is een belangrijk aspect van onderwijsvernieuwing dat ze in de schoolboekjes willen worden erkend als belangrijk onderdeel van het moderne leven van Egypte. Ze worden nu in wezen genegeerd. De Kopten worden in het leerplan alleen in het kader van de geschiedenislessen genoemd en dan alleen als de religie die in Egypte bestond voor de komst van de Islam. Voor veel moslims is het moeilijk te aanvaarden dat nog steeds een fors deel van de bevolking niet zo onder de indruk is van de heerlijkheid van de Islam dat ze zich daartoe bekeren.

De schoolboeken voor de Arabische taal hebben een sterk islamitische nestgeur; voor veel Christelijke kinderen is dat een reden om nog meer hekel aan die taallessen te hebben dan de andere kinderen. Waar veel oudere Egyptenaren zich herinneren dat ze gedichten van seculiere dichters uit het hoofd moesten leren, moeten hun kinderen hoofdstukken van de Qur’an memoriseren. Veel Kopten en seculiere Egyptenaren verlangen daarom terug naar de nationalistische tijden van weleer, toen in de hele samenleving en in het onderwijs het motto was: ‘De religie is voor God en het vaderland is voor iedereen.’

Koptische kinderen hebben het niet makkelijk op de staatsscholen. Ze zijn in hun klassen doorgaans een kleine minderheid, net als in de samenleving, en klagen veel over pesten. Daarbij zijn het niet alleen de andere kinderen die het moeilijk maken. Veel Kopten klagen over de islamitische leraren die hun kinderen bewust negeren of lagere cijfers geven dan zou moeten. Dit is een probleem op alle niveaus van het onderwijs, tot op de universiteit toe, zeggen Kopten.

maandag 21 februari 2011

Moslim Broederschap zegt eigen partij op te richten

Interessant nieuws uit de Egyptische - doorgaans betrouwbare krant - Al-Masri A-Yaum. De Moslim Broederschap wil een eigen partij oprichten met de naam Partij van de Vrijheid en Rechtvaardigheid. Dat heeft het uitvoerend orgaan van de Broederschap vandaag laten weten.

De hoogste geestelijk leider van de partij, Mohammed Badie, zegt dat wie het programma en het beleid aanvaardt lid kan worden. De stichters van de partij worden spoedig bekend gemaakt en de juridische stappen om erkenning te krijgen zullen snel beginnen. Er wordt momenteel hard gewerkt aan een partijprogramma en partijbeleid.

Maar de Constitutionele Commissie van Al-Bishri heeft klip en klaar gezegd dat Artikel 5 van de Grondwet niet wordt aangepast; die zegt dat partijen niet op religie gebaseerd mogen zijn. Als de Broederschap dus een eigen partij geregistreerd wil krijgen, zou die dan niet gebaseerd zijn op de Islam? Dat zou wel erg interessant zijn. Zijn ze bereid omwille van het meedoen aan de politiek een open en brede partij op te zetten? De Broederschap zelf hoeft zich dan niet aan te passen maar het zou als politiek front een soort conservatieve partij kunnen creeeren.

Of gaan ze volop voor een reli-partij, wetende dat dit wordt afgewezen en gaan ze hun leden dan adviseren op de fundamentalisme-light Wasat Partij van Al-Bishri te stemmen? Op die manier kan de Broederschap zich als er dingen verkeerd lopen altijd weer zeggen dat de Wasat Partij niet hun eigen partij was. Tijd zal het leren.

Egypte - grondwetcommissie: Sjaria blijft erin, punt uit.

Egypte's commissie voor het aanpassen van de grondwet heeft gisteren laten weten dat het Artikel II (De Islam is de religie van de staat en de sjaria is de voornaamste bron voor de wetgeving) NIET zal aanpassen. Tevens zal het Artikel V niet aanpassen, waarin staat dat het verboden is partijen met enige religieuze ideologie te stichten.

Voorzitter van de commissie Tariq al-Bishri zei dat de resultaten van de herziening van de grondwet, die Egypte een constitutionele democratie moeten maken, binnen een paar dagen bekend worden gemaakt.

Tariq al-Bishri's Wasat partij is van de week toegelaten door de Hoge Raad van het Leger. Die partij is formeel niet religieus, hoewel van Al-Bishri bekend is dat hij een 'gematigde fundamentalist' is, die wel de sjaria in de grondwet wenst maar die zoekt naar een moderne implementatie. Hij zal, als er geen religieuze partijen worden toegestaan, kunnen rekenen op de miljoenen stemmen van de Moslim Broederschap.

Mohsen Radi van de Broederschap verwelkomde de erkenning van de Wasat Partij en wil daarme graag samenwerken. Hij hoopt nog wel een eigen partij te kunnen stichten zodra de betreffende wetten zijn aangepast. Hij doelt ongetwijfeld op Artikel V, maar hij lijkt dat te kunnen schudden, gezien de uitspraak van Al-Bishri.

Intussen is ook duidelijk dat de leiders van de demonstraties die hebben gezorgd dat Moebarak verdween nu erg zenuwachtig worden. Ze hebben geen vertrouwen in degenen die nu het land leiden. De Coalitie van de Revolutie heeft het volk opgeroepen om morgen weer een miljoen-mensen-mars op Tahrir te houden. Ze willen dat Premier Ahmed Shafiq wordt vervangen.

Waarom? Ik heb zomaar een vermoeden dat de coalitie wil aantonen dat ze niet alleen op vrijdag grote massa's trekken. Afgelopen vrijdag werd de demonstratie door de preek van Al-Qaradawi 'gekaapt' door de Broederschap. Een symbool van de seculiere krachten, Wael Ghonim, werd als klein jochie door Qaradawi van het plein gestuurd. Wil de Coalitie van de Revolutie zijn macht laten zien door een religieloos protest? Een grote gok, want stel je voor dat er dinsdag beduidend minder demonstranten zijn?

Ik vrees dat voor deze seculiere jongemannen de zaak al verloren is. Stel je maar voor. Een democratie waar op de achtergrond de religieuze leiders altijd mogen beoordelen of de wetten van het land wel in overeenstemming zijn met de Islam? Die bepalen op basis van de sjaria welke partijen kosher zijn en welke niet? De sjaria is geen eenduidige wetgeving maar een hutspot van ideeen uit de oude doos. Wetgeving wordt een chaos als die sjaria de koers van de wetgeving mag bepalen. Nee, Egypte is geen Iran, en de Soennitische Islam is heel anders dan de Sjia, vooral qua religieus leiderschap. Betekent dit dat het in Egypte met de sjaria dus prettig wordt? Hm.

Lieve vrinden, dat wordt geen democratie. Read my lips. Revolutie gekaapt. Dans maar door, feliciteer jezelf. Maar het is niet politiek leep genoeg gespeeld. Al-Bishri is nu de man, de grote man, en hij heeft van het leger bepaald snel zijn partij gekregen.

Mohammed Baradei op AlJazeera: "Als er nu verkiezingen worden gehouden, in zes maanden, zijn de enige partijen die een kans maken de hervormde NDP van het oude regime, en de Moslim Broederschap. De overgangsperiode moet langer worden om nieuwe partijen de kans te geven zich te organiseren." Maar ook ElBaradei praat maar door, en praat maar door. En intussen dendert de zaak door op een manier die mij de indruk geeft dat achter de schermen de heren van de oude garde, en daar hoort de Broederschap wat mij betreft ook bij, de kaarten al lang geschud hebben.

In een paar dagen wordt de nieuwe grondwet voorgesteld. Dan komt een referendum waarbij ongetwijfeld 51% van de stemmen genoeg is om de grondwet aanvaard te krijgen. En daarna, in een parlement, kan dat alleen nog veranderd met 66% of meer van de stemmen. Dan blijft de sjaria er dus stevig in.

Intussen blijft de Egyptische beurs gesloten. Pas als de banken weer goed functioneren gaat de beurs open, en dan met een waarschuwing van 48 uur. Sommigen roepen om een permanente sluiting van de beurs tot een nieuwe president is gekozen. De economische chaos in Egypte is nog niet voorbij. De Moslim Broederschap heeft zich bij het Leger aangesloten met een oproep aan het volk om weer aan het werk te gaan en om te stoppen met staken. De Egyptische instabiliteit en chaos de extreme salariseisen die door miljoenen worden gesteld, niet aan. Hand in hand, het Leger en de Broederschap?

Tenslotte een gedachte voor deze morgen... De voorzitter van de Staatsraad van Rechters, Mohammed Abdel Ghani, heeft zijn deputy, rechter Mohammed Fouad Atteya aan een onderzoek onderworpen vanwege zijn deelname aan de revolutie tegen het regime. Atteya hielp de demonstranten met het opstellen van hun constitutionele eisen. Atteya is de jongste rechter in de Staatsraad, 41 jaar. Maakt de oude garde ook hiermee duidelijk dat het meeste in Egypte heus niet gaat veranderen?

Bischop Kirollos van Nag Hammadi: Dit is de sjaria

Het Egyptische Emergency State Security Court in Qena heeft gisteren twee van de drie moordenaars van zes Kopten en een islamitische passant vrijgesproken. Het gaat om de beschieting waarvoor drie jongens verantwoordelijk waren op 7 januari 2010, een jaar geleden, na afloop van een kerstdienst in Nag Hammadi.

De drie moslims verantwoordelijk voor de beschieting waren Hamam el-Kamouny (39), Qurshi Abul Haggag en Hendawi Sayyed. Die eerste werd 16 januari 2011 ter dood veroordeeld. De twee anderen werden gisteren vrijgesproken, ondanks dat veel ooggetuigen hebben gezien dat ze betrokken waren bij de beschieting.

Bishop Kirollos van Nag Hammadi was woedend. “Het hof heeft één doodstraf uitgesproken omdat één moslims werd gedood. En de rechters hebben het bloed van zes vermoorde Kopten geminacht, die zijn niet van waarde voor de samenleving. De staat past nu de sjaria toe op alle christenen in Egypte. Het bloed van de ene moslim, het slachtoffer Ayman Hisham, wordt betaald met het bloed van de ene moslim, de dader, Al-Kamouny.’ De bisschop wordt geciteerd op www.aina.org.

George Sobhy, een van de Koptische advocaten die bij de zaak betrokken was, gelooft dat de huidige omstandigheden in Egypte, zonder voldoende veiligheid op straat, zorgden dat het hof de gelegenheid greep om de zaak snel af te handelen. ‘Mensen denken dat de politie corrupt’, zei Sobhy, 'maar na 20 jaar als advocaat kan ik verzekeren, het juridisch systeem is in Egypte het meest corrupt. Dit oordeel laat alleen maar zien dat alle praten over gelijkheid, recht en vrijheid voor ons geloof totale loze taal is. Als onze Grondwet daarin de sjaria heeft is de bittere waarheid dat er voor ons als christenen geen plaats of waarde is in dit land.’

zaterdag 19 februari 2011

Kopten moeten vooral hun mond houden

Gedeelte uit boekje dat ik voor Henk Medema over Egypte schrijf:

Onder radicale moslims, en dat zijn er veel in Egypte, bestaat een krachtig gevoel dat de Kopten in wezen het bewijs zijn dat het proces van islamisering van Egypte nog niet voltooid is. Daar wordt dus aan gewerkt. Bisschop Thomas uit Qoessia vertelde me eens ziedend dat in zijn regio mannen met fotoboeken van moslims rondgingen om christelijke meisjes te overtuigen met hun te trouwen en om moslima te worden. Saoedische moslims zouden geld beschikbaar stellen om te zorgen dat de arme Koptische meisjes zo een beter leven zouden krijgen.

Veel moslims menen bovendien dat het juist de Kopten zijn waardoor Allah het land niet kan zegenen. Ik kwam Ahmed, een jonge moslim, tegen bij een bezoek aan de Hoesseinmoskee in de wijk bij de Azhar Universiteit. Hij legde me uit dat zolang op Egyptische bodem afgodendienaars wonen die in drie goden geloven, de kans op Allah’s voorspoed gering is. Hij doelde natuurlijk op de Kopten die volgens hem geloven in een Vader die bij Maria een Zoon verwekte. Als de overheid zelf niet doet wat Allah wil, dan zijn veel moslims graag bereid eigenhandig aan de Kopten duidelijk te maken dat ze alleen welkom zijn als ze hun hoofd vooral niet boven het maaiveld uitsteken. ‘Binnen hun kerken mogen christenen doen wat ze willen, daarbuiten moeten ze hun mond houden’, legde sjeik Joesoef al-Badri me uit.

Grote bezorgdheid van Anglicaanse bisschop van Egypte

Saturday 19 February 2011

"On him we have set our hope that he will continue to deliver us." (2 Corinthians 1:10b)

My Dear Friends,

Greetings in the Name of our Lord Jesus Christ!

Thank you for your continuous prayer for the people of Egypt. I do not know where we would without your prayers. Thank God that we are all safe. The current situation is still foggy. Not only foggy, but it is very, very difficult to predict what is going to happen. There are voices that cry for an Islamic state and other voices that don't want this; they want a secular and pluralistic society based on democracy.

We are so grateful to all of you who have generously contributed towards our ministry to the disadvantaged at this time of turmoil. Thank you so much!

Yesterday there were big demonstrations in Tahrir Square as people continue to celebrate the Revolution. Sheikh Yousef Al Qaradawi, a strong Egyptian Imam who lives in Qatar, came especially to lead the Friday Prayers and to preach to the crowds who are estimated to be more than one million. Sheikh Yousef previously was not allowed to lead any of these activities within Egypt because of his extreme views. This gave a serious signal to many of us about the direction that may take place.

Christians in Egypt request the drop of Article 2 of the current Egyptian Constitution which states that the Islamic Sharia is the sole source of legislation. We find this restricting in many ways the development of a pluralistic democratic country. It also contradicts with Article 40 which affirms rights for every citizen in all aspects.

At this point, the best we can do is to pray so that God's will would prevail. We are encouraging all Christians to be more active and participate in the upcoming elections.

Once again, thank you for your prayers and your support. Please continue to pray for us and for our beloved country Egypt.

May the Lord bless you!

Yours in Christ,

+Mouneer


The Most Rev. Dr. Mouneer Hanna Anis
Bishop of the Episcopal / Anglican Diocese of Egypt
with North Africa and the Horn of Africa
President Bishop of the Episcopal / Anglican
Province of Jerusalem and the Middle East

Wie is Tareq al-Bishri die de Grondwet van Egypte herziet?

Tareq al-Bishri (afbeelding) is de man die leiding geeft aan de hervorming van de Grondwet van Egypte. Over een paar dagen moet hij met zijn team met een voorstel komen. Voor wie over deze man wat meer wil weten en wil zien waarom de Grondwet onder zijn leiding geen seculiere Grondwet zal worden, hier een paar Engelstalige artikelen over de man:

*****
al-Jama'a al-wataniyya: al-'uzla wa al-indimaj (The National Group: Isolation and Integration), Tariq al-Bishri, Cairo: Kitab al-hilal, April 2005. pp. 286)


A popular topos among historians of Egypt correlates the power of the church with the power of the state: in periods with a strong (read authoritarian) central government, the Egyptian Church is usually characterised by a strong, "patriarchal" administration. Conversely, periods of political decentralisation often witness plurality within the Church administration, allowing a broader role for Coptic notables in managing the affairs of their community. Church administration thus doubles that of the state. This maxim comes strongly to mind as one reads through Tariq al-Bishri's latest publication. LEES HIER VERDER

*****
Thinking About Law, Morality, and Religion in the Story of Egyptian Modernization, by Talal Asad in JISMOR 1, special issue.

In his book The Islamic Shari’a and Positive Law, the eminent Egyptian jurist Tariq al-Bishri complains that in Egypt there now exists an unfortunate disjunction between legal rules and moral rules, in the sense that while the legitimacy of the former has come to Egypt recently from abroad in the shape of positive law, the latter has remained continuously bound up in people’s everyday lives with Islam. However, he does not address the nature of the disjunction. Nor does he discuss the fact that for secularists a separation between law and ethics is no unfortunate accident but a necessary move in the making of a freer society. The law, secularists argue, cannot properly impose virtuous behavior on individuals, both because such an attempt is practically diffi cult and because it negates the very essence of ethics. HIER DE PDF

vrijdag 18 februari 2011

Moslim Broederschap in opmars in Egypte

Als de demonstranten die Moebarak hebben doen vallen niet snel hun zaakjes op orde hebben wordt hun 'revolutie' gekaapt door de Moslim Broederschap. Ik vrees dat de goedgelovigheid en het jeugdige enthousiasme van miljoenen die dachten dat Egypte nu 'vrij' is, ze wel eens duur kan komen te staan. Ze zijn te verdeeld, niet politiek leep genoeg en ze laten zich nu een oor aannaaien lijkt het.

De Broederschap was tientallen jaren de sterkste oppositiebeweging tegen het regime van Moebarak. Door de repressieve van oppositiepartijen kon juist de moskee als centrum van verzet tegen het regime gedijen. Dat de regering van Moebarak keer op keer beweerde dat de Moslim Broederschap de aanstichter achter de troebelen op Tahrier en elders was, was politiek opportuun. Daarmee leek te worden gezocht naar buitenlands 'begrip' voor de harde hand. Wie wil immers een islamitische revolutie in Egypte? Het was ook een poging om juist de seculiere volksmassa’s te doen besluiten om niet mee te doen aan verzet, want ook secularisten willen geen islamitische revolutie.

De Broederschap altijd heeft beweerd dat het enkel door democratische middelen het bestuur van Egypte wil krijgen, en tijdens de opstand werd onderstreept door Kamal al-Helbawi, een leider in de Broederschap, dat wat betreft de Broederschap, de sjaria niet zal worden toegepast in Egypte tenzij een meerderheid dat wenst. Velen in en buiten Egypte vertrouwen de Broederschap niet.

We weten niet hoeveel aanhang de beweging heeft, en het lijkt of die dat zelf ook niet goed weet. Voor de eerste demonstraties tegen Moebarak begonnen, wilde de Broederschap niet meedoen. Waren ze bang dat hun eigen oproep niet succesvol zou zijn? Dat zou blijken dat hun omvang minder groot is dan de indruk die ze graag wekken? Eigenaardig dat zowel de regering Moebarak als de Broederschap de omvang en invloed van de organisatie graag aandikken. Pas toen uit de omvang van de demonstraties bleek hoe groot de steun voor het afzetten van Moebarak was, ging de Broederschap zelf actief meedoen.

En vandaag, een week na de val van Moebarak, door miljoenen de Dag van de Overwinning werd gevierd, was sjeik Joesoef al-Qaradawi (foto) de imam die preekte en het gebed leidde op het Tahrierplein. Onder het regime Moebarak zat hij jarenlang in verplichte ballingschap in Qatar, maar hij keerde gisteravond terug naar Egypte om op Tahrier te verschijnen.

Qaradawi heeft een populair televisieprogramma op AlJazeera, genaamd De Sjaria en het Leven. Wekelijks kijken 40 miljoen mensen wereldwijd naar die programma’s; ook in Egypte is hij populair. Met zijn Tv-programma’s en meer dan 80 boeken is hij momenteel beslist een van de voornaamste islamitische denkers. Hij staat ook bekend als een vuurvreter die zich graag als de spil van verzet tegen Moebarak ziet.

Dat Qaradawi in Egypte werd toegelaten en dat hij toestemming kreeg om op Tahrier te verschijnen kan makkelijk worden geïnterpreteerd als een opvallende daad van vriendelijkheid van het Egyptische leger jegens de Broederschap. Die vroeg hem in 1976 en 2004 of hij niet hun formele leider wilde worden. Hij wilde echter zijn onafhankelijkheid bewaren, en bleef boven alles ‘zijn eigen man’. In zijn preek zei hij onder meer dat Egypte het land is van het Kruis en de Halve Maan, van de Kopten en de moslims dus. Ook riep hij mensen op om weer aan het werk te gaan en het land op te bouwen. Een boodschap die het leger vast heel prettig vond, want dat wil boven alles dat Egypte normaliseert.

Toen Wael Ghonim, de jonge eigenaar van Google in Egypte die zo'n grote rol speelde bij de opstand vanmorgen het podium opwilde, kreeg hij daarvoor niet de toestemming van Qaradawi en zijn mannen. Is de rol van de jongeren uitgespeeld en neemt de Broederschap de zaak nu over? En de mensen juichen intussen gewoon door. Blij blij blij...

Het leiderschap van de Moslim Broederschap is stevig in handen van oudere mannen van de goede opgeleide middenklasse en hogere middenklasse. Die heren willen een modern Egypte in harmonie met de traditionele maatschappijvisie en regels van de godsdienst. Revolutie is niet de stijl van deze eigenaars van winkels, leraren en ambtenaren. Misschien is dat waarom ze niet vooraan stonden aan het begin van de opstand tegen het regime, en misschien is dat wel de reden waarom Qaradawi het volk op Tahrier om weer aan het werk te gaan.

Een interessante vraag is of deze kalme oudere mannen aan het roer van de Moslim Broederschap qua maatschappijvisie niet veel dichter bij de generaals van het Egyptische leger staan dan bij de jongeren die door hun opstand Moebarak hebben verdreven. Het zou zomaar kunnen dat de Moslim Broederschap en de legertop, om het land uit het enorme moeras te redden waarin het nu zit, de handen ineenslaan. De tijd zal het leren, maar de voortekenen zijn slecht. Hebben de Broederschap en het leger geheime besprekingen? Ik vermoed het.

Bijna direct na het afzetten van Moebarak stelden de militaire leiders een commissie aan die de Grondwet moest herzien om democratische verkiezingen van het parlement en de president mogelijk te maken. Halverwege februari 2011 waren de discussies over die Grondwet in volle gang, maar de kaarten leken al snel geschud. Diverse leiders van de Moslim Broederschap hebben zich klip en klaar geuit; hun doel is om artikel 2 van de Grondwet ongeschonden door de Grondwetsherziening te loodsen. Dat artikel zegt: ‘Islam is de religie van de staat […] en de voornaamste bron van wetgeving is de islamitische sjaria.’

Wie stelde het leger aan om de constitutionele commissie te leiden? Tareq al-Bishri, een gepensioneerde rechter. Eeder schreef ik ten onrechte dat deze man wellicht in de richting van secularisme zou sturen; het omgekeerde is het geval. De man heeft in zijn boeken duidelijk gemaakt dat hij een islamitische staat wenst waarin de sjaria wordt geimplementeerd. Zorgt het leger op deze manier dat er zeker een nieuwe grondwet komt waarin artikel 2 wordt gehandhaaft? Zorgt het dat het daarmee een belangrijk deel van de oppositie aan zijn kant krijgt in een poging om de eigen machtspositie niet te hoeven opgeven?

Ook Groot Imam sjeik Ahmed al-Tajjib van de Azhar Universiteit liet weten dat het verwijderen van Artikel 2 uit de grondwet onaanvaardbaar is. Hij dreigde zelfs dat als dit wel gebeurt fitna we fawda het gevolg zullen zijn. Fitna is een lastig woord; het betekent zoiets als 'spanning tussen diverse groepen' en fauwda betekent chaos. In de context van Egypte lijkt dit een nauwelijks verhulde waarschuwing aan het leger; ook de Kopten kunnen dit makkelijk als waarschuwing zien, vooral omdat zij de grote belanghebbenden zijn bij het verwijderen van artikel 2 uit de grondwet.

De Broederschap houdt nu een actie om miljoen handtekeningen te verzamelen om het gewraakte grondwetsartikel te handhaven. Veel van de demonstranten op Tahrier hadden beslist andere doelen. Een van de veel gehoorde kreten daar was ‘madaneja, madaneja, laa askareja wa laa dieneja’, wat zoveel betekent als: ‘een seculiere staat zonder leger en zonder religie.’

De aanvankelijk als seculier bekende staande presidentskandidaten Mohammed Elbaradei en Ajman Noer gaven aan dat ze artikel 2 willen handhaven. Ze zijn om. Zijn ze bang anders grote delen van het kiezersvolk a priori van zich te verwijderen? Het leger zal zeker meegaan met de eis van de Broederschap omdat het die beweging niet tegen zich wil krijgen en het heeft dus duidelijk laten weten dat ze de grondwet niet willen herschrijven maar dat ze slechts ‘aanpassingen’ zullen toestaan. Egypte blijft een islamitische staat met de sjaria als belangrijkste bron voor de wetgeving.