Christenen moeten Israel steunen? O ja?

Nou, vandaag was wel een twitterdagje over Israel en de scheepjes die naar Gaza voeren. Opvallend wat ik vandaag voor verdediging van Israel tegenkwam. Ik geef een bloemlezing van wat ik van christelijke kant tegenkwam:

1. Hamas is slecht, dus een blokkade is absoluut nodig
2. Israel had ze gewaarschuwd dus dit is hun eigen schuld
3. Waarom klaag je niet over geweld van de kant van Hamas tegen eigen burgers
4. Israel moet wapenblokkade handhaven
5. Dit was binnen territoriale wateren van Gaza
6. Die lui op die boot hadden stokken en begonnen met slaan; er zou ook geschoten zijn door die lui.
7. Israel komt steeds meer alleen te staan, we moeten het steunen
8. God is sowieso met Israel
9. er is sprake van selectieve verontwaardiging
10. De Turken zijn zelf mega-onderdrukkers.
11. De confrontatie is door de terreurboys bewust uitgelokt.
12. Er is ook een Israelische marinier gewond geraakt, echt!
13. De blokkade is helemaal niet zo erg.
14. De lui op de boot vochten georganiseerd terug.

Ja, Hamas is slecht. Helemaal mee eens. Die doen veel dingen die niet door de beugel kunnen. Begrijpelijk dat Israel probeert te voorkomen dat wapens Gaza binnenkomen. Maar Israel doet veel meer; het houdt 60% van alles wat Gaza aan levensonderhoud nodig heeft tegen. Daarom heeft de hele Europese Unie, ook Nederland, de blokkade scherp veroordeeld en het eist een onmiddellijk opheffing. het onrecht is aan de kant van Israel, en dat Hamas een brute organisatie is, verandert niks aan de immoraliteit van de blokkade die mannen, vrouwen en kinderen treft.

Israel had ze gewaarschuwd. Ja, dus? De Europese Unie is tegen de blokkade dus waarom zouden we ons aan die eenzijdig door Israel bedachte blokkade houden? En Israel heeft gewaarschuwd, dus dat maakt onrecht recht? Dat maakt 19 doden normaal? Dat maakt piraterij op open zee normaal?

Als het inderdaad om piraterij op open zee gaat, waar ik vooralsnog van uitga, dan heeft de bemanning het volle recht om het enteren van piraten te voorkomen. Zo gebeurt dat ook in de Rode Zee bij de kust van Somalië. Op basis waarvan mag Israel verwachten dat het zomaar schepen mag enteren?

En stel nou dat dit binnen de territoriale wateren van Gaza was, wat dan? Wat heeft Israel daar te zoeken?

Momenteel komt Israel weer wat meer alleen te staan, maar dat is het gevolg van de eigen actie. In het algemeen staat Israel helemaal niet alleen. Dit is een vooronderstelling die past bij bepaalde christelijke visies op Israel, maar de politieke werkelijkheid is anders. Open je ogen. Israel is sinds 1948 steeds groter geworden, en de wereld laat het gebeuren.

God is met Israel? Ja inderdaad. En met de Palestijnen, en met Egypte, met Nederland, met Italie. ‘Bij Hem is geen onderscheid’, zegt mijn Nieuwe Testament op veel plaatsen. Wie meent dat God wel onderscheid maakt en voorkeur voor Israel heeft boven Palestijnen, verwerpt dus de evidente theologie van de apostelen. Heel zorgelijk is dat voor een Christen, om niet naar je eigen bijbel te luisteren. Christenen die Israel door dik en dun steunen moeten uitkijken dat ze zich niet tot vijand maken van wat God werkelijk van ons vraagt. Want heel eigenaardig, nergens, nergens lees ik dat Jezus of de apostelen ons oproepen om ‘Israel te steunen’. En dat terwijl Israel bezet was, en heel Jeruzalem in vlammen opging in het jaar 70.

Is er sprake van selectieve verontwaardiging? Ja vast wel. Je hoort ons weinig over Guinee Bissau of Papoea Nieuw Guinea. Maar dat komt nu eenmaal omdat we als Europeanen meer met Israel verwant zijn dan met de Ibos. Maar opvallend is evengoed dat christenen vaak selectief NIET verontwaardigd zijn over Israel.

Deze steun aan Israel is voor een fors deel gebaseerd op een totaal ondeugdelijke theologie, die gepolitiseerd is en die de moraliteit heeft opgegeven ten bate van grenzen, nationalisme, een staat. Hoe kan je in vredesnaam je moraal ondergeschikt maken aan een nationale staat?

Ik vind dat Israel het volle recht heeft om zijn grenzen te verdedigen. Ik vind niet dat Israel de Palestijen mag behandelen als uitschot. En Christenen die dat steunen hebben een theologisch deficit.

Sander Smit: Toch maar CDA stemmen

Sander Smit is het niet met me eens dat ik dit jaar maar eens geen CDA stem omdat ik het christelijk gehalte te laag vind. Hij schreef een mooi artikel op www.catholica.nl dat ik u hier niet wil onthouden:

Dit schreef Catholica als intro:

Naar aanleiding van het artikel van Jos Strengholt, “Christen en conservatief: dus SGP stemmen”, door Catholica van diens blog overgenomen, wil Sander Smit een tegengeluid laten horen. Een voortzetting van een discussie die trouwens, behalve door Jos Strengholt, ook door Jonathan van Tongeren is gevoed.

Nu Sander Smit:
"De afgelopen tijd schreef Jos Strengholt hier twee artikelen waarin het CDA genoemd werd. Enerzijds beschreef hij de afkeer van sociaal-liberalen tegenover christen-democratische regeringsdeelname, omdat dit hun social engineering-projecten belemmeren kan, anderzijds gaf Strengholt te kennen uit protest tegen de aanslag op vrijheid van meningsuiting en vrijheid van politieke vereniging deze Tweede Kamerverkiezingen op de SGP te stemmen.

Ongetwijfeld zullen vele verontwaardigde christenen en zelfs conservatieve agnosten en overige vrijheidslievende burgers hem bij een dergelijke proteststem navolgen. Wellicht zelfs wat kritische juristen die art. 1 Gw ff. blijven verdedigen: want geldt er ook geen verbod op discriminatie wegens religieuze en politieke overtuiging? Reken daarbij nog de gereformeerde jongeren die van de PVV terugkeren naar de onterecht belaagde SGP, en een enkele oud-ChristenUnie-stemmer, en de SGP krijgt op 9 juni zeker drie zetels in de Tweede Kamer der Staten-Generaal. En met haar waardige politici en een scheidend fractievoorzitter ir. Van der Vlies die niet anders dan diep respect bij mij vermag af te dwingen, is dat zeker terecht. Een teken aan The Powers That Be dat niet alle Nederlandse kiezers, ook zij buiten bevindelijk-gereformeerde kring niet, passief toekijken hoe de secularisten-Jihadisten de ene na de andere overwinning behalen.

Toch wil ik als rooms-katholiek en CDA’er een tegengeluid laten horen voor wat het CDA aangaat. Hoewel de CDA-fractie zich bij morele en ethische conflicten in het zeer recente verleden vaak niet liet horen, is dit niet alle partijleden of de christen-democratie als zodanig aan te wrijven. Bovendien kan het ook geïnterpreteerd worden als een teken, dat men de tijd neemt om de ontwikkeling der dingen af te wachten en pas op het kairos-moment stelling te nemen.

Ik zal de laatste zijn om te ontkennen, dat binnen het CDA grote verschillen van opvatting leven met betrekking tot ethische thema’s, maar het CDA blijft wel de partij, die als enige grote partij als parlementaire machtsfactor garant staat voor gewetensvrijheid, gewetensbezwaren, voor de vrijheid van vereniging, de vrijheid van eredienst, vrijheid van godsdienst. Het is niet voor niets, dat de social engineers in onze samenleving en politiek zo’n afkeer van het CDA koesteren.

Een cynicus zal het wellicht afdoen als verkiezingsretoriek waarmee niets gedaan zal worden, maar toen ik jl. donderdag op de CDA-verkiezingsmanifestatie in Rijssen, een SGP-bolwerk overigens, CDA(-kandidaat)-kamerlid (nr. 12) Henk-Jan Ormel hoorde spreken over de beschermwaardigheid van het menselijk leven, ook het ongeboren leven, dan geeft mij dit vertrouwen in het CDA, waarbinnen deze mensvisie nog een plaats heeft.

Mijn partij, het CDA, is een partij van degelijkheid, maar ook van bestuur. En besturen vergt coalities in ons polderland. Het CDA is daarom per definitie een partij van compromissen. Gedwongen door Kamermeerderheden. Soms onder moreel voorbehoud, soms niet. Dat is inherent aan ons democratische stelsel. Ik heb niets dan respect voor de waardige politici die bij de ChristenUnie en de SGP te vinden zijn. Maar dat betekent nog niet, dat de enige politieke keuze die voor christenen in Nederland bestaat, bestaat uit deze twee kleine partijen, waarbinnen getuigenis een nadrukkelijker plaats inneemt dan binnen het CDA. Nog afgezien van de aloude discussie over de Dordtse Leerregels en de rol die deze binnen genoemde partijen innemen.

Ik denk dat dit de tijd is voor Realpolitik. Wie zal het meest de vrijheid van onderwijs verdedigen, naast SGP en CU? Juist, het CDA. Dat dit openlijk verklaart bij monde van haar huidige Kamerleden. Wie ligt het meest voor de hand bij regeringsdeelname? Juist, het CDA. Een zwak CDA zal een derde en militantere periode Paars, de droom voor social engineers en vijanden van een vrij (m.n. christelijk) geweten, inluiden. Bij alle (toegegeven) onvolkomenheid die het CDA eigen is, en die ook andere partijen eigen is (zij het op andere punten), is alleen een groot CDA een garantie voor stabiel en menselijk rentmeesterschap in komende vier jaar.

Een sterk CDA en een stem voor het CDA doet niets af aan de natuurlijke alliantie in morele kwesties met de gerespecteerde (en elders verguisde) partijen SGP en CU. Verder zou ik het toejuichen, als overtuigde katholieken, uit alle standen van onze maatschappij (wij zijn allen leden van hetzelfde orgaan, niet alleen de zgn. academici), eindelijk hun ivoren Untergang-des-Abendlandes-toren verlaten en in ’s lands politiek participeren in plaats van eindeloos als toeschouwer te fungeren. Stoïcisme is geen deugd. En wie gelooft, dat afzijdigheid geboden is of wie beweert dat het CDA haar christen-democratische wortels en de erfenis van katholieke staatsmannen als Adenauer, Romme, Luns enz. geheel zou hebben verraden, die zeg ik: aanzienlijke delen van het leger van het heidense Romeinse Rijk bestonden uit christelijke soldaten. Wat belet je, om hetzelfde in de (zogenaamd) ‘heidense’ politiek te doen; anders dan de gecanoniseerde Thebaanse legionairs kun je hooguit de media-‘marteldood’ ‘sterven’. Emancipeer je politiek toch eens!

En zolang onze premier, prof. dr. J.P. Balkenende, als gereformeerde politicus in Rijssen de encycliek Rerum novarum van Z.H. Leo XIII aanhaalt en het graag heeft over het katholieke sociale denken, ligt voor katholieke jongeren binnen het CDA nog altijd een politieke roeping…. Met ruimte voor gewetensbezwaren, daar ben ik zeker van. Maar wie neemt zijn taak op?

En als ik dan hoor, dat zelfs overtuigde katholieken bij hun politieke keuze durven te zeggen, dat ze “toch maar” op de SP of PvdA gestemd hebben (partijen die bijzonder onderwijs willen afschaffen!), want “ik zit ook krap bij kas en ben werkloos”, dan is er nog veel werk aan de winkel. Zowel qua sociale mobilisatie in de christen-democratische zuil, als bij de geestelijkheid die in Nederland passiviteit in de hand werkt en niets doet aan vorming van verantwoord politiek burgerschap. Een zogenaamde geestelijkheid die door eigen theologische vrijzinnigheid en radicaliteit veelal zelfs tegen de eigen religieuze vrijheden ageert.

Het CDA blijft ondanks alles onze eigen PVV: een (wellicht sterk geschonden) parlementaire burchtwal tegen finale bestorming van de burcht (d.i. gezinnen, scholen, kerkgebouwen, politieke verenigingen) door seculiere Jihadisten!"

Ook Arabieren maken ruzie over de hijab van de dames

Onder moslims in het Midden Oosten is een stevige religieuze strijd losgebarsten over de hijab, de hoofddoek. Onder tieners en dames die een beetje ‘aanwezig’ willen zijn, is een nieuwe fashion ontstaan; onder de hoofddoek wordt midden op het hoofd een behoorlijke haarspeld geplaatst, waardoor de hoofddoek hoog boven het hoofd torent. Dit wekt de indruk van een weelderige haardos eronder. Je ziet soms de meest vreemde constructies.

Ik heb me de afgelopen maanden al vaker verbaasd over wat ik op straat tegenkwam wat dit betreft, maar wie ben ik? Slechts een dom varken, een hond, een aap, een kaafir. Maar ook de hoge heren 'ulama zijn zich met de damesdracht gaan bemoeien.

Op allerlei websites wordt de draak gestoken met deze hijab die Aboe Nafkha wordt genoemd. Dat duidt op het ‘opgeblazen’ karakter van de hijab. De kritiek op deze mode is dat het de aandacht trekt naar de haren, terwijl de hoofddoek die juist moet bedekken; velen ervaren het als niet smaakvol, het is niet bescheiden, het is buitenlands (?), en het ziet er raar uit. De vreemde hoofddoek begon in de Arabische Golf, en heeft zich intussen naar andere Arabische landen verspreid.

Op Facebook en andere websites wordt om een verbod gevraagd, met teksten uit de Koran erbij; op universiteiten in Jemen wordt er via billboards tegen gewaarschuwd; op televisie zeggen sjeiks dat het haraam (taboe) is in de Islam, omdat het ‘onnatuurlijk’ is. In kranten en op het internet verschijnen spotprenten.

Ik begrijp de Arabische mannen die protesteren tegen deze bizarre hijabs. Je moet al die rare dingen maar aanzien... Ik begrijp ook de Arabische dames die protesteren tegen de ‘verplichte’ ouderwetse hijab. Met deze Aboe Nafkha lijken ze te protesteren tegen de starheid, de verplichtingen, het moralisme waaronder de Arabische wereld gebukt gaat.

D66 dramt door, ook onder demissionair kabinet

D66 zit het bijzonder onderwijs weer dwars. Boris van der Ham (foto) zal binnen enkele dagen een wet indienen die het christelijke, joodse en islamitische scholen onmogelijk maakt homoseksuele leerkrachten alleen vanwege hun homoseksualiteit te weigeren of te ontslaan. De paarse vrienden van D66 doen graag mee.

Het is goed gebruik om in tijden van een demissionaire regering geen controversiele wetgeving door te drukken, en ik vind het niet netjes dat D66 deze zaak nu aanpakt. Hier een lijst van controversiele onderwerpen zoals opgesteld na de val van het kabinet. Op deze lijst staat onder meer dat het thema van homoseksualiteit en reformatorisch onderwijs niet verder zal worden behandeld.
Wat doet D66? Het ziet dat de kans op een kabinet met het CDA daarin na 9 juni groot is, en regelt dus met zijn paarse vrienden nog even snel voor de verkiezingen dat het troetelkind van D66 kan worden doorgedrukt. Alle paarse partijen hebben D66 beloofd steun aan het wetsvoorstel te geven.

Een slim gekozen moment dus. D66-Kamerlid Van der Ham gaat zijn initiatiefwet om de zogeheten enkelefeitconstructie uit de Algemene wet gelijke behandeling (AWGB) te schrappen binnen enkele dagen indienen. D66 gaat zich ervoor inzetten dat de Kamer het initiatief meteen in behandeling neemt.

Pechtold: „En dan wil ik weleens zien welk kabinet het waagt om hier zijn handtekening niet onder te zetten.” Oftwel: 'VVD, als je nu zegt dat je hier achter staat, dan kan je niet toelaten dat het CDA dit onmogelijk maakt.'

Het CDA zal dit als regeringspartij nooit laten gebeuren. Ik denk ook niet dat de VVD zich erg om dit wetje zal gaan bekommeren. Ze maken zich meer druk om een kabinet dat goed is voor de economie, en het wetje is natuurlijk niks anders dan symboolpolitiek van D66; het gaat in de praktijk helemaal niets uitmaken.

De afgelopen jaren deed zich binnen het christelijk onderwijs precies 1 geval voor - in Emst. Het COC sprong daar vol wellust op - maar kwam van een koude kermis thuis. De leerkracht in kwestie regelde de zaak gewoon met zijn bestuur, en iedereen was tevreden. Waarom doet D66 dan zo gewichtig over deze wetswijziging?

Over onze scholen en de kinderen maak ik me niet bezorgd. We vinden altijd wel een reden om iemand niet als leraar te willen, of om van een leraar af te komen. Het treurige van de nieuwe wet is dus dat het niks positiefs oplevert, maar dat het gehuichel zal worden geinstitutionaliseerd in het aannamebeleid en ontslagbeleid van de bijzondere scholen. Iemand moet wel in het team passen he?

En het jammerlijke is dat de meerderheid van de samenleving gewoon doorgaat om hun mens- en wereldbeeld door te drammen, ook op terreinen die traditioneel als het prive-terrein van de burgers werden beschouwd. Zoals het onderwijs van onze kinderen. Waarom bemoeit de overheid zich hiermee?

Bij D66 is de overheid een zedenmeester, maar dan van het niet-christelijk soort. De partij laat fraai zien dat een Christen die partij niet kan vertrouwen. Zelfs onder een demissionair kabinet dramt het verder, om te voorkomen dat het CDA er nog een stokje voor kan steken. En hoewel het om symboolpolitiek gaat, moeten we dit symbool niet gering achten. Ik denk niet dat dit wetje het einde van de rit is.

De trein dendert voort. Nu is het dit. Wat is het morgen? Morgen is het godsdienstonderwijs aan de beurt, wedje maken? Want we moeten toch zorgen dat onze kinderen alleen ruimdenkend worden opgevoed? Mark my words.

Leuk die Stepwijzer... maar CU en SGP samen?

Leuk die Stepwijzer. Moet je ook doen. Maar beetje vreemd dat CU en SGP bij elkaar zijn geplakt. Alsof SGP meelift op de CU. Er zijn terreinen waarop deze partijen het ten diepste wel eens zijn - vooral op gebied van waarden en normen. Maar zelfs daar zal CU voor een andere rol van de overheid kiezen dan SGP. Maar op economisch standpunt passen deze partijen toch echt niet bij elkaar. SGP zit dichter bij VVD, CU dichter bij PvdA. Daarom SGP'er Kees van der Staaij hier ook even op de foto. KvdS was eigenlijk mijn winnaar, niet broeder Rouvoet - hoe aardig ik die ook vind ;-)

Volg hier de confrontatie van Israel met vloot Gaza hulpgoederen

RTL journalist Conny Mus (hij komt me niet 'links' over, toch?) zei me van de week dat 'Israel goederen doorlaat naar Gaza'; er is geen sprake van een complete blokkade. Maar Mus voegde daaraan toe: 'Gaza krijgt op deze manier maar 40% van wat het nodig heeft. De rest moet worden gesmokkeld.'

Laten we even van alles wat wij vandaag, en morgen, en de komende maanden nodig hebben, 60% aftrekken. Eten, bouwmaterialen, kleding, drinken. Daar wordt u niet vrolijk van. Wanhopig zelfs, na verloop van tijd. Dit is al jaren gaande.

Een vloot van scheepjes is nu onderweg naar Gaza om hulpgoederen te brengen. Israel heeft aangekondigd de vloot tegen te houden, desnoods met beperkt geweld. Morgen worden de schepen bij Gaza verwacht. Ziekenhuizen staan klaar voor opvang gewonden.

Volg alles op de voet als ooggetuige via deze website WitnessGaza Daar krijg je rechtstreeks van boord van de schepen die opvaren naar Gaza verslag.

Wat bezielt de KRO. Vet lachen om Jezus en zo?

Wat bezielde de KRO dat het Arie Boomsma binnenhaalde? Die vraag hield me vorig jaar al bezig, maar nu is het weer actueel. Boomsma gaat waarschijnlijk een thema-avond op Nederland 3 presenteren, waarin humor en religie centraal staan. Roek Lips, de netmanager van Nederland 3, heeft nog geen officieel verzoek van de KRO binnen voor de thema-avond over humor en religie, maar hij liet op voorhand weten er welwillend tegenover te staan. Broadcast Magazine meldt dit vandaag.

Boomsma zou vorig jaar voor de EO een programma maken waarin cabaretiers een conference maken over Jezus, aan de hand van de Bijbel, en daarover met Boomsma in discussie gaan. De EO besloot dat programma uiteindelijk niet op de zender te brengen, omdat het binnen de eigen achterban te gevoelig lag.

Moet ik nu geloven dat voor de achterban van de KRO de ‘humor’ van Boomsma wel acceptabel zal zijn? Nu zijn Rooms Katholieken –het strekt tot hun eer –niet van die scherpslijpers als ons soort mensen van boven de rivieren. Maar zullen ze het nou echt leuk vinden om goeie bakken te horen over het Afrikaanse animisme? Zullen ze helemaal krom liggen van moppen over de god Kali van het hindoeïsme? Of over de dikke buik van Boeddha? Humor is pas leuk als het je persoonlijk raakt. U denkt toch niet dat Booms lol zal gaan over koning Ahasveros?

En wat wel het meest afwezig zal zijn, is humor over de Islam. Dat zal de KRO een stapje te ver gaan. Leuke moppen over de profeet en zijn voorliefde voor **** en voor **** en dat elke martelaar in de hemel zal genieten van lekkere *** met 72 *******

Ah.... ik hoor de demonstanten al buiten, snel weg.... Maar ik kom terug!

Natuurlijk niet. Het gaat over Jezus, over Paulus, over het hart van het christelijk geloof. Vet lachen, jongens! Bedankt KRO. Echt wat we van u als ROOMS KATHOLIEKE omroep verwachten. Een echte steun in de rug voor de kerken in Nederland.

De KRO is bang dat de politiek hun zendtijd zal inkrimpen. Mag dat svp beginnen met die ene avond op Nederland Drie?

Femke Halsema is een flirt in politieke debatten

Toen Jan Peter Balkenende deze week en public tegen Marielle Tweebeeke zei dat ze lief kijkt, viel feministisch nederland, met Opzij op de eerste plaats, over hem heen. Femke Halsema wilde hem wel 'een knietje geven', zei ze na afloop.

Wat zei Femke Halsema niet lang geleden tegen Opzij?

"Ik mag graag het debat ontregelen met een flirt"

Mevrouw Halsema? Wat deed Balkenende nu eigenlijk verkeerd in uw ogen? Opzij, wat deed Balkenende anders dan Halsema? Mogen vrouwen flirten en mannen niet? Wat Balkenende deed kan je nog niet eens flirten noemen.

COC komt opdraven met 'een geval' in het christelijk onderwijs

We kennen het COC-standpunt intussen wel; de christelijke scholen moeten worden gedwongen homoseksuele leraren aan te nemen. COC-voorzitter Wouter Neerings (foto) zegt vandaag op www.nu.nl dat “als je een christelijke homo bent en je kiest ervoor dat uit te dragen in het onderwijs moet je ook op christelijke scholen kunnen werken. Je hoort dan, ook in de homogemeenschap, geluiden als 'dan moeten die leraren maar niet op een christelijke school willen werken'. Ik vind dat onzin: daar mag een ander niet over oordelen."

Ergo: een schoolbestuur, de speerpunt van de verantwoordelijkheid van ouders, mag niet oordelen over wat een leraar op school uitdraagt? Inderdaad, zo denkt het COC over de vrijheid van scholen om hun eigen koers te bepalen. Die vrijheid mogen scholen niet hebben, want, zegt Neerings, "dan laat je je eigen achterban , de christenlesbienne en - homo, in de kou staan. Er is nu geen sprake van een gelijkwaardige situatie. Het bestuur heeft als het ware een zwaard in handen, omdat ze de leraren mogen ontslaan." Ja meneer, zo gaat dat in het onderwijs, en trouwens, in de hele samenleving. Wie heeft verzonnen dat er ‘gelijkwaardigheid’ is tussen werkgever en werknemer in het onderwijs?

Neerings verwijt minister Plasterk, die de emancipatie van homoseksuelen in zijn protefeuille had, dat die een kans voorbij liet gaan om het christelijke onderwijs mores te leren. “Hij stuurde een brief naar alle scholen om erop te wijzen dat zij leraren niet van school moeten sturen als ze homo zijn. Maar in het specifieke geval van een leraar die dat toch overkwam, sprak hij zich niet uit. Dat vind ik jammer, en absoluut een gemiste kans. Met name wat betreft de symboolwerking die daarvan uitgaat."

Vreemde kritiek op Plasterk. Hij had zich moeten ‘uitspreken’? Als betreffende school iets illegaals deed, kon de leraar toch gewoon zijn ontslag aanvechten? Waarom moest een minister zich dan 'uitspreken'? Vertel eens, meneer Neerings, over wel geval u het eigenlijk heeft? Slechts één geval?

Het COC zoekt dus spijkers op laag water. Scholen en leraren horen een goede 'match' te zijn, en in de praktijk werkt zich dit vanzelf wel uit. Schrijnende gevallen zullen er altijd blijven, en dan kan een leraar naar de rechter stappen, of het schoolbestuur. Campagnes van het COC hebben we daar niet voor nodig lijkt me. Maar misschien speelt een rol dat meneer Neerings op de lijst van de PvdA staat, en dat hij wat christen-homo's hoopt weg te snoepen bij CDA, CU en SGP? Sterkte daarmee.

Emerging en de Kerk

De afgelopen tijd heb ik nogal nagedacht over de Emerging Church-beweging (ECB). Oeps, van sommigen van hen mag ik dat woord Church er niet bij gebruiken, ze willen gewoon 'emerging' zijn.

Gisteren sprak ik daar met een Amerikaan over, die bij me solliciteerde. Slim van hem om het met me eens te zijn. :-) En ik leg even een ei dat ik al eerder legde, maar wat me nog steeds van het hart moet...

Eerst een positieve opmerking over de beweging: Ik heb grote sympathie voor een ieder die in opstand is tegen een christelijk geloof dat extern is, niet van het hart, ouderwets, niet van onze tijd, intellectualistisch, niet innerlijk. Ik heb ook sympathie voor het zoeken naar nieuwe vormen, nieuwe woorden, nieuwe manieren van het beleven van christelijke gemeenschap.

Ik heb de indruk dat in Nederland deze ‘opstand’ tegen de die externe, ouderwetse, intellectualistische vormen van christelijk geloof een trekje vertoont waar ik huiverig voor ben. Dat is de neiging om alles anders te willen doen, en te denken dat je (Emerging) Church kunt zijn zonder ankers in de wereldkerk. Alles lijkt zo nodig anders te moeten.

Als de ECB een manier is om jonge mensen van deze tijd op een nieuwe manier bij het Evangelie te betrekken, is dat toe te juichen. Als het voortkomt uit ontevredenheid en een neiging om iets heel nieuws te beginnen, los van de bestaande Kerk of als verzet daartegen, dan zit de slang van schisma in het gras.

Wat me, als oppervlakkige beschouwer, in de discussies in Nederland opvalt, is de openheid voor radicale nieuwe vormen, niet alleen van taalgebruik en samenzijn, maar ook van het begrijpen van het Nieuwe Testament. Komt dit nu echt voort uit een verlangen om de Bijbel opnieuw te willen verstaan in onze tijd? Ik ben een beetje bang dat het eerder samenhangt met de wens om alles anders te doen dan de kerken die de EC-lui zijn ontvlucht. Het adagium lijkt: nieuw is beter, anders is beter. En dat is een verdraaid gevaarlijke gedachte voor iemand die een Heer die 2000 jaar geleden werd geboren, wil volgen. Niet alles wat nieuw is, is beter. Ik verraad hier mijn conservatisme, en mijn paleo-orthodoxie. Kaarten op tafel.

Ik wil in dat verband een paar woorden wijden aan de oudste brief van de eerste ECB, pal na de tijd van het Nieuwe Testament geschreven. Dat is die van Clemens van Rome aan de ECB in Korinthe. De geleerden dateren die brief zo tussen het jaar 70 en 100 na Chr. Ik heb er trouwens een hele blog aan gewijd, alhier.

Clemens had Paulus, Petrus, Markus en misschien nog wat andere apostelen gekend, en toen hij zijn brief schreef leefde de Apostel Johannnes nog. Clemens stond dus middenin de eerste ECB en kende de stichters daarvan.

Het centrale probleem in Korinthe was dat een deel van de gemeente tegen hun eigen presbyteroi [oudsten of priesters] in opstand was gekomen. Clemens noemt dat een 'afschuwelijk en onheilige schisma'. [1:1] Dit is volgens hem veroorzaakt doordat ze de idealen van harmonie en nederigheid hebben losgelaten. [3:1-4, 14:1, 16:1]

In overeenstemming met de zeer nauwkeurige ordering van de eredienst in het Oude Testament, met priesterlijke rangen en standen en nauwkeurige voorschriften voor hoe de offers moesten worden gebracht, zo moet ook de kerk zich nauwkeurig houden aan de ordening die door de apostelen is bepaald, zegt Clemens. [40:1-41:4]

Clemens roept de EC op om de leiders te respecteren; [21:6] hij heeft duidelijk een hiërarchische visie op de EC, want hij vergelijkt dat met een leger, waar iedereen de leiding nauwkeurig gehoorzaamt. In het leger heb je ook rangen en standen, en die kunnen niet zonder elkaar. [37:2-4] Wat voor ordening hebben de apostelen dan bepaald? In I Clemens 42 lezen we:

De apostelen ontvingen het evangelie voor ons van Jezus Christus, en Jezus de Christus werd door God gezonden. Dus Christus is van God, en de apostelen zijn van Christus; beiden kwamen ze in de juiste (volg)orde door de wil van God. […] En terwijl [de apostelen] van land tot land en van stad tot stad preekten, stelden ze hun eerste bekeerlingen aan […] om episkopoi [opzieners of bisschoppen] en diakenen te zijn van de toekomstige gelovigen. [42:1-4]

Interessant is dat Clemens het nodig vindt om aan te tonen dat de instelling van bisschoppen en diakenen geen vernieuwing was, maar iets wat al eerder in de Joodse Schriften was aangekondigd. [I Clemens 42:5] In I Clemens 44 zegt hij verder:

Onze apostelen wisten […] door onze Heer Jezus Christus dat er strijd zou komen over de titel van episkopos. Daarom, omdat hen volledige voorkennis was gegeven, hebben ze degenen aangesteld die ik hiervoor noemde, en daarna hebben ze de opdracht toegevoegd, dat als die zouden overlijden, andere bekwame mannen hen in hun bediening zouden opvolgen.
Diegenen dus die door hen zijn aangewezen, of daarna door andere eerbare mannen met de instemming van de hele kerk, en die de kudde van Christus zonder blaam, nederig, vreedzaam en onbaatzuchtig hebben gediend, die mannen zijn volgens ons dus onterecht uit hun bediening verwijderd. We zijn niet schuldig aan een kleine zonde als we hen uit het ambt van episkopos ontslaan die op een vlekkeloze en heilige manier de gaven hebben geofferd.

Clemens legt dus een duidelijke, zeer sterke relatie tussen de apostelen enerzijds en de leiders van de EC die in de na-apostolische tijd voortging. Er was dus geen breuk tussen de EC van het Nieuwe Testament en de EC die daar op volgde, maar zeer duidelijke continuiteit.

En ik wil daarom graag de ECB in Nederland, en net zo goed mezelf, oproepen om oppassend te zijn: In ons verstaan van het Nieuwe Testament, en dus ook in het ontwikkelen van onze theologie in onze eigen tijd, moeten we zorgen dat we de harmonie met de Kerk van na het Nieuwe Testament niet verliezen. Jezus bad voor de eenheid van de kerk. Ook de ECB moet die eenheid hoog in het vaandel hebben.

De mannen die allerlei brieven en boekjes schreven in de na-Bijbelse tijd, hebben de Apostelen gekend, en hechtten er bijzonder zwaar aan dat ze de boodschap van die Apostelen nauwkeurig doorgaven. Als wij dus uit het Nieuwe Testament een Christendom menen te ontdekken dat ernstig verschilt van wat schrijvers als Clemens ons vertellen, moeten we ons wel drie keer achter de oren krabben.

De kans dat Clemens de boodschap van de Apostelen helemaal verkeerd heeft begrepen – mannen die hij persoonlijk kende en die hem aanstelden in zijn ambt – lijkt me beslist kleiner dan de kans dat wij anno 2008 de plank misslaan in ons begrijpen van wat de schrijvers van het Nieuwe Testament ons te vertellen hebben.

Elie Wiesel: 'Bang dat de mens mij verandert....'

Elie Wiesel vertelt ergens het volgende verhaal:

Een van de rechtvaardige mannen kwam naar Sodom, vastbesloten om z’n inwoners te redden van zonde en straf. Dag en nacht liep hij door de straten en over de markten, protesterend tegen gierigheid en diefstal, leugen en onverschilligheid. In het begin luisterden de mensen en glimlachten ze ironisch. Daarna stopten ze met luisteren: hij amuseerde hen zelfs niet meer. De moordenaars gingen door met moorden en de wijzen hielden zich stil, alsof er geen rechtvaardige man in hun midden was.
Op een dag in juni benaderde een kind, bewogen met de ongelukkige leraar, hem met deze woorden: “Arme vreemdeling, u roept, u schreeuwt, ziet u niet in dat het hopeloos is?” “Ja, dat zie ik,” antwoordde de rechtvaardige man. “Maar waarom gaat u er dan mee door?” “Ik zal je vertellen waarom. In het begin dacht ik dat ik de mens kon veranderen. Vandaag weet ik dat ik dat niet kan. Als ik vandaag nog steeds roep, is het om te voorkomen dat de mens mij uiteindelijk verandert.”

Jongetje aborteren, prima. Jongetje besnijden, helemaal fout. Leg eens uit?

‘Aantasting van de integriteit van het lichaam van het kind’ noemt KNMG-voorzitter Arie Nieuwenhuijzen de besnijdenis van jongetjes. Hij zegt dat de kans op risico’s ‘substantieel’ is, en kinderen moeten volgens hem blijven gevrijwaard van medische ingrepen die geen therapeutisch of preventief doel hebben.

Maar abortus dan? Volgens mij wordt in dat geval de ‘integriteit van het lichaam van het kind ’ best wel aangetast. En het risico voor een kind is ook wel ‘substantieel’ te noemen. Voor het kind is abortus ook niet erg therapeutisch lijkt me. Ja preventief wel. Het kind wordt nooit meer ziek. Als ik een jochie was, zou ik besnijdenis de voorkeur geven boven de vuilcontainer.

Dus eh... als de artsen van het KNMG besnijdenis eigenlijk wel willen verbieden en het in elk geval sterk afraden, misschien eens overwegen of abortus niet een ietsjepietjes vervelender is voor het kind? Hier nog even wat bewijs daarvoor [Niet voor kinderen onder 18 jaar. Schokkende beelden]

Idee voor Geert Wilders: Voorhuidtaks! #pvv

Artsenfederatie KNMG wil niet-medische jongensbesnijdenis nadrukkelijk gaan ontmoedigen. Volgens de KNMG is het een ‘aantasting van de integriteit van het lichaam van het kind’ en zijn de risico's op complicaties ‘substantieel’. Volgens KNMG-voorzitter Arie Nieuwenhuijzen, geciteerd in het ND, moeten kinderen gevrijwaard blijven van medische ingrepen die geen therapeutisch of preventief doel hebben. Hij wordt geciteerd in het ND. Interessant is dat de betrokken beroepsorganisaties dit standpunt van de KNMG steunen. ‘De KNMG heeft puur medisch-ethisch gezien een goed punt’, zegt Lex Klein, huisarts en directeur van Besnijdenis Centrum Nederland.

Geert Wilders, ik geef je dus nu gratis een idee. De islamitische dames wil je al aanpakken met een kopvodtaks, maar de mannen? Stel een voorhuidtaks in. Daar heb je zelfs een medisch-ethisch punt!

Toen Nederland vooral Joden telde waar de besnijdenis van jochies een rol speelde, kwam dit thema niet ter sprake, maar met de honderdduizenden moslims die hun knaapjes laten ontdoen van de voorhuid, is dit een thema van, zeg maar, wat meer substantie. Nu al zal de KNMG een krachtig ontmoedigingsbeleid nastreven, maar een wettelijk verbod is niet haalbaar, laat de KNMG weten. ‘Besnijdenissen gebeuren vaak met diepe religieuze, symbolische en culturele gevoelens. Daarom is het onrealistisch om zo'n ingreep op korte termijn uit te bannen.’ Maar op langere termijn wel dus? Interessant.

Ds W. Visscher, mag ik even christelijk-conservatief verdedigen?

Ds. W. Visscher, predikant in Amersfoort, schreef in het Reformatorisch Dagblad een kritiek op de woordcombinatie van christelijk en conservatief. Zijn meest centrale vraag is, of conservatief een antwoord is op de morele crisis waarin de samenleving verkeert. Die vraag zet ons meteen op het verkeerde been. Christenen die conservatief zijn, zullen niet snel van mening zijn dat een politieke partij of richting antwoord geeft op de morele crisis van de samenleving. Daarvoor hebben we de kerk.

Christelijk en conservatief lijkt me, om te beginnen, een goede woordcombinatie, want het onderscheid mijn politieke visie en stemgedrag als christen van christelijk en socialistisch, en van christelijk en liberaal. Want dat kan toch ook? Dat lijken mij allebei foute keuzes, maar christenen maken zulke keuzes nu eenmaal, en doen dat naar ze menen op grond van hun christelijk geloof. Mijn keus is anders: ik kies als christen voor conservatief.

Ik besef dat conservatisme een breed begrip is en maar moeilijk te definieren. Conservatisme pretendeert niet een oplossing te zijn van een morele crisis. Het is een politieke visie die zich verzet tegen socialisme en liberalisme als politieke stromingen. Die stromingen zijn allebei te optimistisch over de mens en de maakbaarheid van de samenleving en neigen dus naar fouten in de organisatie van de samenleving.

‘Mijn’ conservatisme legt de nadruk op de noodzaak om bij de inrichting van de samenleving vooral vast te houden aan wat altijd heeft gewerkt, en om geen veranderingen door te voeren omwille van een ver toekomstperspectief van een ideale samenleving. Het erkent het kwaad in de mens, maar net zo goed in de overheid. De individuele vrijheid heeft soms beteugeling nodig, maar evengoed de overheid.

Als voorbeeld van ‘verkeerd conservatief’ wijst Visscher op de kredietcrisis, die is bevorderd door de doctrine van de vrije markt en conservatief denken. Los van de vraag of dat zo is, meen ik als conservatief dat dit voorbeeld alleen aantoont dat we een goede overheid nodig hebben die op het economisch leven toezicht houdt; het zegt niks over de omvang van die overheid. Nederland hoort bij de landen met torenhoge belastingen. Dat garandeerde in Nederland geen goed toezicht op het economische leven in Nederland. De val van de DSB-bank is daarvan toch een goed voorbeeld? Een kleine overheid kan toch ook goed toezicht op het economisch leven houden zonder teveel taken naar zich toe te trekken die de samenleving zelf zou kunnen uitvoeren?

Visscher omschrijft het conservatisme voorts als een cultureel-pedagogisch programma dat samenhangt met de klassieke oudheid, en omdat dit bij uitstek levensbeschouwelijk gekleurde zaken zijn, vindt hij het niet nodig voor een christen. “In de Bijbel komen we veel aanwijzingen voor een goede opvoeding tegen. De wijsheidsliteratuur –Spreuken bijvoorbeeld– en het boek Deuteronomium zijn een aansporing tot het opvoeden van het jongere geslacht.” Jeruzalem heeft niets met Athene, suggereert hij. Ik begrijp de moeilijkheid voor Visscher in het beschrijven van wat 'conservatief' is, maar mag ik suggereren dat ik bij ‘klassiek’ meer denk aan de kerk van de oudheid en hoe die kerk de christelijk boodschap vorm gaf in de oudheid? Ik wijs graag op de paleo-orthodoxe houding die met recht klassiek genoemd kan worden.

Visscher wijst op gebed en bekering als weg naar vernieuwing van de samenleving. Daarin geef ik hem helemaal gelijk, maar ik vind het ten onrechte dat hij daaruit concludeert dat de christen dus geen politieke filosofie nodig heeft. Als gebed en bekering voldoende zijn, hebben we sowieso geen christelijke politiek nodig. Maar die christelijk politiek heeft een vorm nodig voor de implementatie van het bijbels geloof in de samenleving. Daarvoor wijst de bijbel de koers, maar het is geen blauwdruk; het levert niet zomaar een partijprogram. Bij het schrijven van een goed program vind ik het conservatisme buitengewoon behulpzaam om vorm te geven aan hoe we zorg, liefde, veiligheid etc in de samenleving waarborgen.

Tweebeeke, je stelt zulke stomme vragen! Maar je kijkt wel lief.

Wat had onze premier Balkenende moeten zeggen tegen Marielle Tweebeeke? Drie of viermaal stelde ze dezelfde vraag, waarop Balkenende de eerste keer al zei: daarop geef ik geen antwoord. Wat moest hij na de derde keer zeggen? 'Zeg Tweebeeke, je bent heel professioneel en zo, maar doe niet zo stupide en stel me niet drie keer dezelfde vraag!'

Ik zou wel eens willen zien hoe mevrouw Tweebeeke naar Balkenende keek. Heel aardig denk ik, omdat ze hoopte dat hij dan alsnog antwoord zou geven? Met een kwinkslag zegt de premier: u kijkt [nu] wel heel lief [maar u kunt het schudden, mevrouw, ik geef je geen antwoord, al vraag je het nog 8 keer!]

Hoofdredacteur Margriet van der Linden van Opzij schreeuwt moord en brand, want het is toch een schande hoe hij Tweebeeke behandelde? Seksistisch... Sorry, maar sinds wanneer is het seksistisch om te zeggen dat iemand lief lacht? Als hij dat nou zei in een 1-op-1 interview in het kleine torentje...

Dat Balkenende vandaag zijn 'excuus' beloofde als dat nodig mag blijken, vind ik belachelijk. Helemaal niet nodig. Maar ja, hij weet ook dat onze journalisten er weer dagen over kunnen drammen. En welke kiezer in Nederland is het met zijn oordeel oneens? Dat half Nederland daarover valt, is huichelarij. Stel dan niet van die domme vragen! En geef nou toe, u mag zelf beoordelen of Marielle Tweebeeke lief kijkt. Ik denk van wel hoor...

Mijn kijk op apostolische successie (deel 5)

In mijn serietje 'Mijn kijk op apostolische successie' schreef ik in deel 2 al eerder over de kerkvader Ignatius (ca. 100 na Chr). Ik zal je daarom hier geen details over hem geven. Ik kom op hem terug, omdat hij in zijn brieven een belangrijke reden voor het belang van apostolische successie geeft, dat is dat er binnen de jonge kerken ketterijen zijn.

Ignatius (zie afbeelding) schrijft in zijn briefjes over twee ketterijen waarvoor hij de gemeentes waarschuwt. De eerste is het docetisme, dat is de leer dat Jezus geen echt lichaam had, maar een schijnlichaam. Hij stierf dus niet echt aan het kruis, hij at niet echt, etc. Want hoe zou God lichamelijkheid kunnen adopteren? Vanuit Griekse filosofie van Neo-Platonisme was dit moeilijk te verkroppen.

Een tweede ketterij die Ignatius bestrijdt, is het Judaisme. Aan de gemeente in Magnesia en die in Philadelphia stuurt hij zijn waarschuwingen. Interessant is dat Ignatius zegt dat degenen die eertijds Joods waren niet langer de Sabbath vieren, maar de dag des Heren, omdat de Heer op die dag opstond. (Magnesia 9:1) Dat is voor zover ik weet het eerste bewijs van deze verandering van feestdag. Ik hoor Judaiserende christenen vaak zeggen dat Constantijn de Grote achter de zondag als christelijke feestdag zit. Nee dus. Constantijn maakte de zondag, die door de kerk in elk geval onder Ignatius al werd gevierd, tot de nationale vrije dag.

Aan de gemeente in Philadelphia schreef Ignatius:

Maar als iemand het Jodendom aan jullie uitlegt, luister niet naar hem. [Als hij] niet spreekt over Jezus Christus, beschouw ik ze als grafstenen en de graven van de doden. (Philadelphia 6:1)

Ik hoorde sommigen mensen zeggen: ‘Als ik het niet in de Archieven vindt, dan geloof ik het niet in het evangelie.’ En toen ik tegen ze zei: ‘Het is geschreven’, antwoorden ze me: ‘Dat is precies de vraag’. Maar wat mij betreft, de ‘archieven’ zijn Jezus Christus, de onveranderlijke archieven zijn zijn kruis en dood en zijn opstanding en het geloof dat door Hem komt. (Philadelphia 8:2)

Dit laatste citaat is aardig, omdat het laat zien hoe de oude Kerk kampte met het gegeven dat er een Joodse canon van de Joodse geschriften bestond, maar dat het christelijk geloof nog geen eigen schriftelijke canon bezat. Men wist wel wat men geloofde, op grond van de historische gebeurtenissen en de interpretatie daarvan door de Apostelen, en er circuleerden allerlei briefjes en evangeliebeschrijvingen van de apostelen, maar een eigen ‘heilig boek’ had de Kerk nog niet.

Het pleidooi van Ignatius om de bisschoppen met hun colleges van priesters en de diakenen nauwgezet te volgen en te gehoorzamen, had alles te maken met zijn strijd tegen de ketterijen in de kerk. Het evangelie werd zuiver gehouden door de bisschoppen, en dus was hun rol zeer voornaam. Ignatius zegt bijvoorbeeld aan de Kerk in Philadelphia dat onder hen geen dwalingen voorkomen, want:

[Allen] die aan God en Jezus Christus toebehoren, zijn met de bisschop, en allen die zich bekeren en de eenheid van de Kerk binnentreden, zullen aan God behoren, zo dat ze leven in overeenstemming met Jezus Christus. Laat u niet misleiden, broeders en zusters; als iemand een scheuringmaker volgt, dan zal die het Koninkrijk van God niet beërven. Als iemand vreemde ideeën heeft, maakt hij zich daarmee los van het lijden [van Christus] (Philadelphia 3:2-3)

Ignatius zegt: ‘Vlucht voor verdeeldheid en valse leer; waar de herder is, daar volgen de schapen.’(Phil. 2:1) Met die herder doelt hij op de bisschop. Tegen de gemeente in Tralles zegt Ignatius dat ze enorm op hun hoede moeten zijn voor ketterijen, en dat doen ze door ‘onafscheidelijk aan Christus vast te houden en aan de bisschop en aan de opdrachten van de apostelen. (Tralles 7:1)

Die laatste drie zijn bij Ignatius een onverbrekelijke eenheid. Houd van aan Christus, de bisschoppen (die door de apostelen en hun opvolgers zijn aangesteld), en aan de opdrachten (brieven, evangelien, instructies over leiderschap?) van de apostelen. Duidelijk lijkt me dat de bisschoppen werden gezien als het hart van de kerkelijke gemeenschap, en dat hun zeer voorname rol, zo niet de belangrijkste, het waarborgen van de kerkelijke keer was.

Onze reactie op extremistische moslims

Vorige week gaven een paar radicale moslims een persconferentie in Antwerpen. Dit deden ze nadat de burgemeester van Brussel een geplande demonstratie tegen het boerkaverbod had verboden. Die betoging was georganiseerd door Abou Imran (foto), leider van de radicale Belgische moslimsgroep Sharia4Belgium. Abou Imran legde zich neer bij de afgelasting van die demonstratie:

We konden niet accepteren dat ongelovige agenten onze zusters tijdens de actie zouden bezoedelen. Maar we gaan het hier niet bij laten. Wij zijn geen slaven of huisnegers die zich laten doen. Onze reactie zal nog volgen. Want wij zijn moslims en dus zijn wij overwinnaars, die hier zijn om te domineren. En wie de dominantie van de islam niet kan aanvaarden, die zal moeten vertrekken. Voor mijn part naar de hel.

'Ik waarschuw België. Als het boerkaverbod gehandhaafd blijft, dan is dat een pad dat rechtstreeks naar geweld zal leiden', zei Anjem Choudary (foto links), leider van het in Engeland verboden Islam4UK. Hij was in België om aan de demonstratie deel te nemen:

Wij zullen pas rusten als de vlag van de islam overal wappert. Ik ben graag duidelijk. Dan moet achteraf niemand zeggen dat hij niet gewaarschuwd was. Wij zijn niet als de christenen. Als iemand ons slaat, dan bieden wij niet onze andere wang aan. Wij zullen doorgaan tot de vlag van de islam overal in Europa wappert.

De meest extreme verklaringen kwamen gisteren van Sayef ul Islam (links op de foto van de persconferentie), die zich radicaal afzette tegen de westerse samenleving:

Jullie vrijheid en democratie horen thuis in de hel. En de katholieke kerk, wat is dat? Die paus en zijn bende pedofielen? De wet van God is de wet van de moslims. En de terroristen, dat zijn jullie. Maar er komt een einde aan jullie seculiere extremisme. Jullie leven als beesten. Als varkens en apen. Maar wij zullen beschaving brengen, want onze waarden zijn superieur. Nu gaat de discussie nog over de vraag of onze zusters zich mogen bedekken. Ooit zullen wij zeggen dat jullie vrouwen zich moeten bedekken.

Deze forse uitspraken hebben me de afgelopen dagen wat aan het denken gezet. De meeste moslims moeten niks hebben van dit soort gespierde taal, en deze radicale heren hebben dan ook bijzonder weinig steun in hun eigen gemeenschap. Die willen dit soort dreigementen niet.

Maar hoe komt het toch dat als moslims radicaler worden dan de gemeenschap waaruit ze voortkomen, ze steeds verder opschuiven naar dit soort extremisme. Haat, dreigen met geweld, minachting, het dampt eraf.

Wat voor gedrag verwachten we van een radicale Christen? Je hoeft zelf geen Christen te zijn om te weten wat de christelijke norm is. Zelfs die Choudary heeft het goed door: 'Wij zijn niet als de christenen. Als iemand ons slaat, dan bieden wij niet onze andere wang aan.' Radicaal Christendom is zelfopofferende liefde, de ander meer achten dan jezelf, het beste voor de ander zoeken.

Radicaal betekent dat je naar de wortel, de radix gaat. Zouden de grote voorbeelden van de Islam (de profeet Mohammed) en die van het Christendom (Jezus dus), de 'wortels' van de twee religies, zorgen dat de aanhangers daarvan, als die teruggaan naar hun bronnen, zulk ander gedrag vertonen? Tegengesteld gedrag zelfs?

Ik beweer niet dat alle moslims extreem zijn, en ook niet dat alle christenen liefhebben. We weten wel beter. Ik ken veel uitnemende moslims en veel eikels van christenen. Maar ik denk wel dat er in de 'wortel' van de godsdiensten iets zit dat de aanhangers telkens naar de ene of de andere kant trekt. En als radicale christenen worden we dus telkens door onze Heer getrokken naar liefhebben, zelfs van wie ons haten. Dat is moeilijk, maar we weten dat dit van ons wordt verwacht.

Op politiek niveau moet ons dit helemaal niet onnozel maken; de wet moet gehandhaafd worden, desnoods met harde hand. Maar als kerk weten we wat ons in de samenleving te doen staat. Haat kan en mag nooit ons antwoord zijn, want dan 'islamiseren' we onze moraal. We hebben als gelovigen geen andere optie dan liefhebben, zelfs als we daaraan zelf onderdoor gaan. Maar ook daarvoor hebben we ons Radicale Voorbeeld. (afbeelding rechts)

Twitteren en bloggen tegen Telegraaf succesvol

De brede burgeractie tegen de Telegraaf van vorige week heeft niet alleen geleid tot 1000 opzeggingen van abonnementen op die krant, maar ook op toenemende zelfkritiek onder journalisten. De Twitter en blog actie heeft dus groot effect gehad.

De Raad voor de Journalistiek (RvdJ) heeft gisteravond op een door het ANP verslagen forum over deze kwestie, gezegd dat het de Leidraad voor journalistiek gaat aanpassen naar aanleiding van de discussie die is losgebarsten door de beelden op TV van Ruben, de overlevende van de vliegtuigramp in Libie, en het interview met hem door de Telegraaf. Voorzitter Ton Herstel van die RvdJ wil ‘journalistieke regels en richtlijnen over slachtoffers van rampen en oorlogen en specifiek minderjarige slachtoffers daarvan’. Tot nu toe spreekt de RvdJ zich in zijn Leidraad alleen uit over de privacybescherming van slachtoffers van misdrijven.

Mogelijk velt de RvdJ binnenkort ook een inhoudelijk oordeel over de omstreden tv-beelden die de hele wereld over gingen en het interview dat De Telegraaf met Ruben publiceerde.

Egypte lijkt terug te deinzen voor vertrek Moebarak

De heersende Nationale Democratische Partij (NDP) van Egypte lijkt terug te deinzen voor het idee van een nieuwe leider in Egypte vanaf 2011. Twee van de leiders in die partij hebben aangegeven dat ze willen dat president Hosni Moebarak (foto) gewoon weer meedoet aan de verkiezingen, voor een nieuwe termijn van 6 jaar. Dit hoewel Moebarak nu al 82 is en beslist niet meer kerngezond. Dat hij momenteel president is, is bovendien onconstitutioneel. Hij heeft nu al teveel termijnen gediend.

Gisteren zei Safwat al-Sherif (foto links), algemeen-secretaris van de NDP en een machtig politicus hier, dat de NDP wil dat Moebarak gewoon weer aan de verkiezingen meedoet.

“De partij is vol hoop dat president Moebarak kandidaat zal zijn. Iedereen kijkt naar president Moebarak als de leider van deze natie en iedereen staat achter hem”, zei
Sherif gisteren in het Hogerhuis. Een paar dagen eerder zei Ahmed Nazif (foto rechts), premier van Egypte, dat hij hoopt dat Moebarak weer meedoet ‘omdat het politieke systeem van Egypte er niet in is geslaagd een alternatief voor de Egyptische leider te doen opstaan.’

De afgelopen jaren is de jongste zoon van Moebarak, Gamal, (foto, met zijn vrouw) voorbereid om de macht over te nemen. Het lijkt erop dat de NDP nu bang is dat verkiezingen voor Gamal wel eens slecht kunnen aflopen. De oppositie heeft zich de afgelopen maanden rond Mohammed ElBaradei (foto rechts) geschaard, de voormalige topman van het Internationaal Atoom Agentschap, de nucleaire waakhond van de Verenigde Naties en winnaar van de Nobelprijs voor de Vrede in 2005. Die heeft snel enorme populariteit gekregen. Zijn Facebook is de populairste in Egypte, met 200.000 ‘vrienden’.

Kopten willen straf voor islamitische schrijver Yousef Zidane

De Egyptische schrijver Yousef Zidane loopt kans op vijf jaar cel omdat hij in 2008 een boek, Azazeel (Beelzebub) publiceerde dat bij de Kopten in het verkeerde keelgat schoot. Allerlei Koptische organisaties hebben hem aangeklaagd wegens 'blasfemie' en het 'minachten van een hemelse godsdienst’. Ik vind het wel grappig hoe de Kopten gebruik maken van wetten die doorgaans alleen door moslims worden gebruikt om de Islam te verdedigen, en ik heb sympathie voor hun boosheid.

Wat wil het geval? Yousef Zidane (foto), werkzaam bij de Bibliotheca Alexandrina op de afdeling manuscripten, heeft een boek geschreven over de vroege Koptische geschiedenis. Zijn verhaal speelt zich af in de vijfde eeuw. Hiba is de held, een
Koptische monnik. Hij heeft gesprekken met Beelzebub die in hem woont. In het verhaal, dat wel wat weg heeft van een Egyptische versie van de vermaledijde Da Vinci Code van Dan Brown, wordt een revisionistische visie gegeven op de wordingsgeschiedenis van de kerk, inclusief de Trinitarische visie op Jezus Christus.

Is dat nou een reden om je op te winden? Nou, in Egypte wel. Ten eerste, de schrijver is een moslim. Die zou het niet in zijn hoofd halen een soortgelijk revisionistisch boek over de literaire bronnen of de theologische visies van de Islam te schrijven. Hij durft dit wel over de kerk met zijn opvattingen, moedige man hoor. Had hij zo’n boek geschreven dan zou hij in 2009 niet de Arabische Booker Prijs met 60.000$ hebben gewonnen, maar een barrage van fatwa’s die zijn moordenaar de hemel en 72 blanke maagden zou garanderen.

Zidane beweert bovendien dat zijn boek meer is dan een historische roman. Hij claimt dat hij zijn verhaal geheel op documenten heeft gebaseerd. Het goedgelovige volkje hier, neemt dit klakkeloos van zo’n intellectueel aan. Hij werkt immers op de afdeling Documenten van de Bieb? Wie zich herinnert hoe onze vrienden van de Nieuwe Tijd zomaar aannamen dat de rubbish van Dan Brown ‘echt waar’ was, kan misschien begrijpen dat goedgelovige Egyptenaren alles slikken van zo’n schrijver. De Kopten kunnen niet leven met het idee dat een schrijver zoveel onwaarheid zegt, en moeten dus wel in actie komen, vinden ze. En vel moslims vinden het prachtig, laat de minderheid maar getreiterd worden.

Maar lieve lezers, ik denk dat de Kopten er niet wijs aan doen. We hebben niet meer censuur maar meer vrijheid nodig in dat land. Misschien hoopt het dozijn Koptische organisaties die de rechtszaak tegen Zidan heeft aangespannen dat juist te bereiken? Als ze deze zaak winnen, zou dat moslims en christenen wel eens kunnen doen inzien dat een escalatie van censuur ongewenst is, maar dat juist behoefte aan meer vrijheid bestaat? Ik denk nu waarschijnlijk te idealistisch. In dit land vinden de meeste burgers dat de overheid moet optreden tegen alle morele kwaad, zelfs als dat kwaad niks anders is dan inkt gedrukt op papier, of gedachten in mijn hoofd, of mijn gedrag onder de lakens.

De aflopen maand begon een groep juristen (geloof het of niet, ze noemen zich Juristen zonder Ketens) een rechtszaak om het Arabische boek en culturele erfgoed ‘1001 nachten’ te verbieden. Kortgeleden wijdde ik daar al eens wat digitale ruimte aan op deze blog. En elk jaar worden wel een paar andere boeken verboden omdat die moslims niet welgevallig zijn. Een nare kwestie die iedereen een beetje monddood maakt. Echt vrijuit denken over de bronnen van de religie, over de moraal in het land, over het leven als moslims en christenen als burgers van Egypte, wordt bemoeilijkt omdat daar altijd de strijdkreet Allahu Akbar, fatwa’s en de burgerlijke rechter tegen kunnen worden ingezet.

Egyptische meisje (13) getrouwd met Nigeriaanse politicus (49)

Hoe diep kan je als ouders zinken als je je dochter van 13 verkoopt voor een bruidschat van 100.000$ aan een Nigeriaanse politicus van 49? Een Egyptisch meisje werd zo verhandeld, en Nigeria spreekt er schande van.

Een Nigeriaanse senator van de Zamfara Staat, Ahmed Sani Yerima (foto) moet voor het gerecht verschijnen omdat hij met dat Egyptisch meisje van 13 jaar is getrouwd. Laten ze de ouders van dat meisje hier in Egypte svp ook even oppakken en heel lang opsluiten.

Naar verluid zou 100,000 US$ zijn betaald in ruil voor het kind. Dat huwelijk zou in het geheim hebben plaatsgevonden in de Nationale Moskee van de hoofdstad van Nigeria, Abuja. Nigeria’s Child Rights Act (2003) verbiedt het huwelijk voor meisjes onder de 18. De senator loopt kans op 5 jaar cel. Hij zou in 2006 met een meisje van 15 zijn getrouwd, maar die onlangs hebben verstoten voor zijn Egyptische kind-bruid. Die was lekker wat jonger nog, en vast ook heel gedwee.

Wat doet de sluwe Senator Yerim? Hij beroept zich op de sjaria, die hij zelf heeft ingevoerd in zijn Zamfara Staat. Ja, wat moet je ook als goede moslim? ‘Ik heb niets gedaan dat tegen de Sjaria ingaat, dus ik denk niet dat ik iets verkeerd heb gedaan. De Islam heeft wetten voor het huwelijk, en als moslim heb ik alle procedures gevolgd die met het huwelijk in de Islam samenhangen. Daarbij speelt de leeftijd van het meisje geen rol.’

Inderdaad kent de Islam geen minimumleeftijd, en het idee dat je als goede moslim die zijn profeet volgt, zou instemmen met een minimumleeftijd, is problematisch he?

De Senator deed wat je van hem kon verwachten: hij wijst op het huwelijk van zijn profeet Mohammed, die toen hij 51 was, met de 6-jarige Aisha ‘trouwde’. Het strekt tot de ‘eer’ van de profeet dat hij de seksuele daad pas uitvoerde toen ze 9 jaar was. Ik wil geen kwaad spreken over de profeet, natuurlijk niet. Maar even nauwkeurig weergeven wat de Islam over hem leert, dat is mooi toch? Ik citeer dus Bukhari en Muslim, de twee belangrijkste bronnen voor het Islamitische geloof en de daarbij horende rechtsgebruiken. Ik had overigens veel meer 'bewijzen' voor de eer van de profeet kunnen geven wat betreft zijn seksuele gedrag met het kleine meisje, maar u overvoeren is ook kwalijk:

Sahih Bukhari Volume 7, Book 62, Number 64, says - :Narrated 'Aisha: that the Prophet married her when she was six years old and he consummated his marriage when she was nine years old, and then she remained with him for nine years (i.e., till his death).

Sahih Bukhari Volume 8, Book 73, Number 151, says - Narrated 'Aisha: “I used to play with the dolls in the presence of the Prophet, and my girl friends also used to play with me. When Allah's Apostle used to enter (my dwelling place) they used to hide themselves, but the Prophet would call them to join and play with me.” [The playing with the dolls and similar images is forbidden, but it was allowed for 'Aisha at that time, as she was a little girl, not yet reached the age of puberty. comments by Fateh-al-Bari page 143, Vol.13)

Sahih Muslim Book 008, Number 3311, says – “A'isha (Allah be pleased with her) reported that Allah's Apostle (may peace be upon him) married her when she was seven years old, and she was taken to his house as a bride when she was nine, and her dolls were with her; and when he (the Holy Prophet) died she was eighteen years old.”

Met deze euthanasie kan ik goed leven

Cædmon is de oudste Angelsaksische dichter wiens naam ons nog bekend is. Hij was een veehoeder die monnik werd in het klooster Streonæshalch, dus Whitby Abbey, onder St. Hilda (657–680). OP de foto links de resten van dat klooster van Caedmon. Zijn levensverhaal is te lezen in de Historia ecclesiastica gentis Anglorum van Beda Venerabilis. Een exemplaar van dat boek, gedateerd 746 na Chr (!), is in St Petersburg - zie de afbeelding hiernaast. Beda zegt dat Caedmon, door de genade van God, religieuze verzen schreef die waren gekenmerkt door ‘grote zoetheid en nederigheid’, en ‘door zijn liederen werden de gedachten van velen opgewekt om de wereld te minachten en om te verlangen naar de hemel’.
Helaas hebben we van Caedmon alleen deze hymne over, ik geef hem in Oud en Modern Engels:

Nu sculon herian - heofonrices weard,
Metodes meahta - ond his modgeanc,
weorc wuldorfæder - swa he wundra gehwæs,
ece Drihten - or astealde.
He ærest scop - ielda bearnum
heofon to hrofe - halig Scieppend;
a middangeard - manncynnes weard,
ece Drihten - æfter teode,
firum foldan - Frea ælmihtig.

Now (we) ought to praise Heaven-kingdom’s guardian,
the Maker’s might and his mind’s thoughts,
the work of the glory-father, as he of each of wonders,
eternal Lord, established a beginning.
He first shaped for men’s sons
Heaven as a roof, the holy Creator;
then middle-earth mankind’s guardian,
eternal Lord, afterwards prepared,
for men the earth, the Lord almighty.

Wie als Caedmon goed en met de Here leeft, weet ook goed met Hem te sterven. Zijn heengaan is een prachtig voorbeeld van eu-thanasie. Goed sterven. Deze beschrijving is gebaseerd op Beda’s Historia.

Caedmon leek te weten dat hij stervende was, want hij vroeg om naar de ziekenboeg gebracht te worden; hij en zijn verzorger praatten daar met elkaar en maakten grapjes in een goede stemming tot na middernacht. Toen vroeg Caedmon om de eucharistie. Om goed te sterven bekommerde hij zich niet om pijn; hij vroeg naar Christus.

Caedmon nam het corpus dat hem werd aangereikt in zijn hand en vroeg aan de aanwezigen of er vrede in hun hart was met hem; en of er misschien een klacht, kritiek of wrok was in zijn richting. Ze antwoordden allemaal dat er in hun harten absoluut vrede was met hem, en totaal geen boosheid, en op hun beurt vroegen ze aan hem dat er vrede in zijn hart zou zijn met hen.

Hij antwoordde meteen: ‘Mijn hart, kindertjes, is in vrede met al Gods dienaren.’ Toen ontving hij de communie, en hij vroeg hoe lang de broeders nog moesten waken om hun nachtelijke gebeden tot de Heer te kunnen zingen. Ze antwoordden: ‘Niet lang.’ ‘Goed’ , zei hij, ‘laten we wachten op dat uur.’ Hij gaf zichzelf het kruisteken, legde zijn hoofd op het kussen, sliep een poosje, en zo kwam er een einde aan zijn leven, gelukkig, vredig, in stilte.

"Zalig zijn zij, die in de Here sterven."

Dit is een manuscript uit omstreeks 750 na Christus - de oudst bekende kopie van het lied van Caedmon. Het wordt beheerd door de Cambridge University Library.

Veni, Sancte Spiritus

Kom, Heilige Geest, zend voort de hemelse lichtstraal.
Kom, vader van de armen, kom gever van geschenken, kom, licht van het hart.
Allerbeste trooster, zachte gastheer van de ziel, zoete troost.
Rust bij het werk, verfrissing bij hitte, vertroosting bij verdriet.
O, allerzaligst licht, vul het binnenste van het hart van uw gelovigen.
Zonder uw godelijke macht, is er niets in de mens, is er niets onschuldigs.
Reinig wat vuil is, maak nat wat droog is, genees wat gewond is.
Maak soepel wat stroef is, verwarm wat koud is, leid wat afgeweken is.
Schenk uw gelovigen, die vertrouwen op u, de zevenvoudige heilige giften.
Schenk voldoening voor weldaden, schenk het uiteindelijke heil, schenk de eeuwige vreugde.
Amen. Halleluja.

Veni Sancte Spiritus, et emitte caelitus, lucis tuae radium.
Veni Pater pauperum, veni dator munerum, veni, lumen cordium.
Consolator optime, dulcis hospes animae, dulce refrigerium.
In labore requies, in aestu temperies, in fletu solacium.
O lux beatissima, reple cordis intima, tuorum fidelium.
Sine tuo numine, nihil est in homine, nihil est innoxium.
Lava quod est sordidum, riga quod est aridum, sana quod est saucium.
Flecte quod est rigidum, fove quod est frigidum, rege quod est devium.
Da tuis fidelibus, in te confidentibus, sacrum septenarium.
Da virtutis meritum, da salutis exitum, da perenne gaudium.
Amen. Alleluia.

Egypte vindt 57 graven met mummies

Egypte heeft in de oase Fayoem, 100 kilometer ten zuiden van waar ik woon, 57 graftombes gevonden, aldus de Huffington Post. De meeste daarvan bevatten houten sarcofagen met daarin de nog intacte mummies. De oudste van die graven dateert van 2750 voor Christus, dus uit de eerste of tweede dynastie, maar de meeste zijn van 2030-1840 v. Chr. Vergeleken hiermee is farao Toet Ankh Amon (foto) dus een 'jonkie', want die leefde rond 1325 v. Chr. Een van de oudere graven die in Fayoem is ontdekt, bevat alle attributen die voor begrafenissen werden gebruikt.

De wanden in de graven zijn beschilderd met teksten uit het Boek van de Doden, en veel van de mummies zijn gehuld in lijkwaden die dezelfde teksten bevatten. Zo hoopten de nabestaanden de trip van de overledene naar het Dodenrijk te versnellen. Er is overigens nooit bewijs geleverd dat dit daarbij ook daadwerkelijk hielp. Zo stond bijv. nooit een Egyptenaar op uit de dood om zijn volk advies te geven voor de overtocht.

Ontwikkelingshulp afschaffen? Het zal je kind maar wezen.

Is ontwikkelingssamenwerking nuttig? Wie die het altijd maar hebben over ‘weggegooid geld’ of ‘helpt alleen corruptie’ moeten even kijken naar de opvallende daling van kindersterfte de afgelopen 40 jaar.

Het sterftecijfer onder kinderen tot vijf jaar is sinds 1970 met 60 procent afgenomen, volgens een vandaag gepubliceerde studie van het in Washington gevestigde Institute for Health Metrics and Evaluation (IHME). Het rapport van IHME wordt vandaag gepubliceerd door The Lancet.

In 1970 stierven wereldwijd gemiddeld tweehonderd kinderen tot vijf jaar per duizend geboortes; in 1990 was dat al afgenomen naar twaalf kinderen. IHME denkt dat in 2008 in totaal wereldwijd 7.95 miljoen kinderen onder vijf doodgingen.

De afname is IHME onder meer te danken aan de inzet van anti-malarianetten, inentingen en preventiemaatregelen om te voorkomen dat kinderen van moeders met hiv worden geboren met de aandoening.

De IHME kindersterftecijfers zijn wat lager dan de schattingen van de Verenigde Naties. UNICEF meent dat in 2008 zo'n 8.77 miljoen kinderen van onder de vijf jaar stierven. Voor de vergelijking met de cijfers van 1970 is dit geen substantieel verschil.

Wie nou meent dat deze cijfers niet bewijzen dat ontwikkelingshulp de achtergrond is van deze enorme reductie in kindersterfte, heeft natuurlijk gelijk. Daarvoo moet je de cijfers wat verder bestuderen, in samenhang met de programma's. Maar je moet ook overwegen dat juist in de allerarmste landen de sterfte sterk is teruggedrongen. Deze landen hebben, gezien hun eigen economische staat, weinig middelen om kindertjes te redden. Ze kregen daarbij dus hulp.

Geen reden om niet kritisch naar uitgaven te kijken. Wel een reden om kritisch te luisteren naar wie een streep door ontwikkelingssamenwerking wil zetten of daar sterk in hakken. De kretologie dat het 'allemaal weggegooid geld' is, wordt door de verbetering in de volksgezondheid van de meest arme landen geloochenstraft.

Mijn Visie op Apostolische Successie (deel 4)

De Didache, de Leer van de Apostelen, is belangrijk voor ons begrijpen van het leiderschap in de vroege kerk. Het boekje is moeilijk te dateren. Geleerden noemen data zo vroeg als het jaar 50 na Chr. en zo laat als 180 na Chr. Probleem is dat het misschien is samengesteld uit oudere bronnen; de meesten zijn het er over eens dat die wellicht zo oud kunnen zijn als het jaar 50 na Chr. Die oudere documenten zouden dan uit Egypte of Syrie stammen, maar dat is allemaal onzeker.[1]

Of de Didache inderdaad uit verschillende bronnen is samengesteld, wordt ook niet door alle geleerden aanvaard. Sommigen denken dat het document door verschillende redacteuren door de tijd is ontwikkeld. Ook wordt wel verdedigd dat het een zodanige innerlijke samenhang vertoond, dat het gewoon door een auteur is geschreven, misschien gebaseerd op een oorspronkelijke mondelinge vorm van overlevering.[2]

Michael W. Holmes gaat ervan uit dat de Didache kort na het jaar 100 is samengesteld, en dat de oorspronkelijke onderdelen waarschijnlijk uit de apostolische tijd stammen. Holmes noemt het jaar 60 na Chr. Zijn voornaamste argument is dat de organisatiestructuur van de kerk en de aanwezigheid van rondreizende apostelen en profeten in de Didache op een heel vroege datum wijst.[3]

Clayton N. Jefford gaat er ook van uit dat belangrijke delen van de Didache 'waarschijnlijk [...] even oud zijn als de tradities waarmee de apostel Paulus werkte.' Hij gelooft dus dat delen van de Didache ouder zijn dan de brieven van Paulus.[4] Hij veronderstelt dat het proces van de ontwikkeling van de Didache niet later dan het jaar 120 was voltooid.[5]

Didache 6:3-10:7 bevat aanwijzingen voor de liturgie. De meeste aanwijzingen wekken wel sterk de indruk te zijn geschreven voor kerkelijke leiders. Dat is nog niet duidelijk uit de allereerste:

Houdt u verre van vlees dat aan afgoden is geofferd, omdat dit te maken heeft met de verering van dode goden. (Didache 6:3)

Over de doop geeft de Didache nauwkeurig aanwijzingen. Het zegt: ‘Nadat u al deze dingen hebt doorgenomen, doopt…’ (Didache 7:1) De dingen die zijn doorgenomen lijken de hoofdstukken over de christelijke moraal te zijn. Dopelingen moeten eerst goed weten wat voor leven van hun wordt verwacht. Over de doop zelf wordt gezegd in Didache 7:1-4:

Doop in de naam van de Vader en van de Zoon en van de Heilige Geest,
in stromend water.
Maar als u geen stromend water heeft, doop dan in ander water.
Als u niet kunt dopen in koud water, dan in warm water.
Als u geen van beide heeft, giet dan water over het hoofd, driemaal, in de naam van de Vader en de Zoon en de Heilige Geest.
En laten degenen die de doop uitvoeren en die gedoopt wordt, vasten, net als alle anderen die dat kunnen.
Je moet degenen die gedoopt wordt, ook zeggen dat hij eerst een of twee dagen moet vasten.

Voor het avondmaal gebruikt de Didache de term Eucharistie. De instellingswoorden voor de beker en het gebroken brood worden precies voorgeschreven:

Voor de beker:
Wij zegenen U, Vader,
vanwege de heilige wijnstok David, uw knecht,
waaraan Gij ons deel hebt gegeven door Jezus, uw dienaar.
U zij de heerlijkheid in alle eeuwen!
Voor het gebroken brood:
Wij zegenen U, Vader,
vanwege het leven en de kennis,
waaraan Gij ons deel hebt gegeven door Jezus, uw dienaar.
U zij de heerlijkheid in alle eeuwen!

Zoals dit brood, dat wij breken,
verstrooid was over de bergen
en werd samengebracht, en één is geworden,
breng zo uw gemeente bijeen in uw rijk,
van de einden der aarde.
Want U is de heerlijkheid en de kracht
door Jezus Messias,
in alle eeuwen der eeuwen! (Didache 9:1-4)

Ik heb hierbij overigens een vertaling gebruikt uit het Dienstboek van de PKN. Daar wordt dit gebed voor de eucharistie uit de Didache gebruikt. Na afloop van de viering, zegt de Didache dat dit gebed moet worden gebruikt:

Wij danken U, heilige Vader, vanwege Uw heilige Naam, die U in onze harten hebt doen wonen, en voor de kennis en geloof en onsterfelijkheid, die U ons door Jezus Christus, Uw Knecht, heeft doen kennen. Aan U de eer in de eeuwen.
Gij, albesturend Heerser, hebt het al geschapen wegens Uw Naam: voedsel en drank hebt Gij gegeven aan de mensen om er van te genieten opdat zij U zouden dankzeggen. Aan ons heeft U gegeven geestelijk voedsel en drank en eeuwig leven door Jezus uw knecht. Bovenal danken wij u omdat U machtig bent. Aan U de eer in de eeuwen.
Gedenk Heer, Uw kerk, om haar te bevrijden van alle kwaad en haar te voltooien in uw liefde; verzamel haar, de geheiligde, uit de vier windstreken naar uw Koninkrijk dat Gij haar bereid hebt; omdat van U is de kracht en de eer in de eeuwen.
Komen moet de genade en voorbijgaan deze wereld. Hosanna de God van David."
Als iemand heilig is, laat hij komen; zo niet; laat hij zich bekeren. Maranatha.(Didache 10:1-6)

Ook deze woorden komen we tegen in liturgien van de PKN. Ik noem deze duidelijke liturgische voorschriften, omdat deze uitgewerkte voorschriften er op lijken te duiden dat er duidelijk leiderschap in de gemeenten was.

Interessant is dat de Didache aan dit laatste voorgeschreven gebed toevoegt: ‘Maar sta de profeten toe om dank te zeggen hoe ze maar willen’. (Didache 10:7) Die vrijheid durft de PKN blijkbaar niet aan. :-)

In de oude gemeente was blijkbaar een categorie gelovigen die in de kerkdienst vrije gebeden bij de Eucharistie kon doen. Die uitspraak vormt meteen ook de overgang in de Didache naar een gedeelte met aanwijzingen over de rol van kerkleiders en rondreizende apostelen en profeten.

Didache 11:1-2 zegt over leraren die niet de leer zoals weergegeven in de Didache onderwijzen, en die niet de liturgische gebruiken handhaven zoals in Didache 1-10 worden beschreven, dat men niet naar hen moet luisteren.

Didache 11:3-12 gaat over hoe om te gaan met rondreizende apostelen en profeten. Apostelen mogen niet langer dan een of twee dagen blijven. Apostelen moeten niet meer dan brood voor hun reis naar de volgende bestemming krijgen. Als ze drie dagen of langer blijven of om geld voor zichzelf vragen, zijn ze blijkbaar valse profeten. De woorden apostel en profeet werden schijnbaar uitwisselbaar geacht. Valse profeten zijn kenbaar aan hun verkeerde levensstijl; mensen moeten wel erg oppassen dat ze de in de geest gesproken woorden van een echte profeet niet van kritiek voorzien, want dat is een onvergefelijke zonde.

13.1-7 Als een ware profeet zich wil vestigen bij een gemeente, moet die gemeente in zijn levensonderhoud voorzien, net zoals het goede leraren moet onderhouden. De profeten ‘zijn als uw hogepriesters’. Als er geen profeten zijn, moeten de gelovigen toch hun eerstelingen geven, maar dan voor de armen.

14:1-2 En wanneer u samenkomt, telkens op de Dag des Heren, breekt dan brood en geef dank [eucharistie]. Maar belijdt eerst uw zonden zodat uw offer zuiver is. En laat niemand die een ruzie heeft met zijn vriend meedoen totdat ze verzoend zijn, opdat uw offer niet wordt ontheiligd.

15:1-2 Stel voor uzelf bisschopen [episkopoi] en diakenen aan die de Here waardig zijn […] Want ze vervullen voor u de taak van profeten en leraren. Minacht ze daarom niet, want ze zijn eerbare mannen onder u, samen met de profeten en leraren.’

De interpretatie van wat de Didache zegt over leiderschap in de kerk wordt enorm beheerst door onze vooronderstellingen.

Bovenstaande gedeeltes wekken de indruk dat de kerk (nog) door veel charismatische rondreizende leiders werd bezocht, maar dat geleidelijk lokaal leiderschap hun rol overnam. Aangezien we uit boekjes als die van Clemens (Rome), Ignatius (Syrie, Turkije) deze indruk niet krijgen, omdat daar het leiderschap al veel meer gestructureerd is, concluderen sommigen dat de Didache waarschijnlijk toch wel een heel vroeg boekje was. Dit is dan onder meer gebaseerd op de vooronderstelling dat de kerk ontstond uit een heterodoxe, niet sterk georganiseerde beweging die zich gaandeweg beter ging organiseren. Maar dan zouden we moeten aanvaarden dat Clemens niet de waarheid spreekt over de rol van de apostelen in de organisatie van de kerk.

Conclusies:

1. Dat de Didache expliciet zegt dat de profeten bij de eucharistie vrije gebeden mogen doen, betekent dat anderen dat niet mochten. Er was dus sprake van een duidelijke hierarchie en liturgische afspraken in de heel vroege kerk na de apostelen.

2. Er was sprake van rondtrekkende apostelen en profeten. Het lijkt of de termen uitwisselbaar waren. Het ging hierbij niet om de oorspronkelijke 13 apostelen, maar om een groep ‘gezondenen’, zendelingen in de meer algemene zin van het woord.

3. Deze rondtrekkende apostelen speelden geen rol in de administratie van de gemeenten. Die rol was weggelegd voor de episkopoi (opzieners of bisschoppen) en de diakenen. Opvallend dat het woord presbyteroi (oudsten, of priesters) niet wordt gebruikt.

4. ‘Stel voor uzelf bisschoppen aan’ hoeft niet te betekenen dat de gemeente zijn eigen leiders uitzocht. Gezien de vroege uitgesproken duidelijkheid over de liturgie, lijkt dit niet waarschijnlijk. Een duidelijke liturgie vooronderstelt duidelijk leiderschap. De aanstelling van bisschoppen gebeurde door andere bisschoppen. Maar de plaatselijke gemeente stelde mannen voor inzegening voor die ze erkenden als goede leiders, wellicht? Die werd dan door de bestaande bisschoppen erkend, of niet. In de oorsterse kerken worden bij de ordinatie nog steeds door de gemeente bevestigd met ‘axios’, ‘hij is waardig’. De gemeente speelt dus een rol in de aanstelling.

Voetnoten:

[1] Jack N. Sparks (ed), The Apostolic Fathers; new translations of these early Christian writings (Nashville, 1978), p. 305.
[2] Michael W. Holmes (ed and translator), The Apostolic Fathers (Grand Rapids, 1992, 2007), pp. 336-7.
[3] Ibid., pp. 337-8.
[4] Clayton N. Jefford, The Apostolic Fathers and the New Testament (Peabody, 2006), p. 20.
[5] Ibid., p. 21.