Het Nederlands Dagblad en het Reformatorisch Dagblad hebben mijn sympathie. Deze kranten proberen op een beschaafde manier journalistiek te bedrijven. Maar nadat ik me gisteren uitliet over de misselijkmakende streken van De Telegraaf over ons ‘symbool van leven’ Ruben van Assouw, voel ik me nu gedrongen om ook het Nederlands Dagblad een paar vragen te stellen.‘Volgens de Nederlandse opvatting van privacy is zoiets ongehoord’, schreef Koert van Bekkum, de adjunct-hoofdredacteur deze week in het ND, als commentaar op de manier waarop de privacy van Ruben van Assouw is geschonden in de media. Ik waardeer het dat het ND zich niet liet verlokken tot teveel onthullingen over de 9-jarige jongen.
Maar vandaag lees ik in dezelfde krant dat de Leidse charismatische gemeente Outreach Center Nederland (OCN) in opspraak is. Zo’n soort gemeente is helemaal niet mijn cup of tea, en dat gevoelen deel ik geloof ik met het ND gezien de manier waarop het ND over de zaak bericht.
Wat wil het geval? De voorganger van de gemeente, Gertjan Agtereek, wordt beschuldigd van seksueel misbruik van vrouwen die hij in Kenia uit de prostitutie heeft gehaald. Het ND citeert het Leidsch Dagblad, dat met ruim 10 getuigen hiervoor komt. Smeuig verhaal he? De prostituees worden ten tonele gevoerd, en melden ons dat Agtereek wel hield van de dames op een manier die beduidend verder ging dan ‘gij zult uw naaste liefhebben als uzelf’. Maandagavond zal EenVandaag op televisie ook aandacht aan deze zaak besteden.
Voorganger Agtereek wordt dus beschuldigd. Sinds wanneer hoort het bij de christelijke ethiek om de naam van de man dan af te drukken in de krant? Vanaf heden weten we dus allemaal dat Gertjan Agtereek een viespeuk is. Maar eh… is hij veroordeeld door een rechter? Weten we eigenlijk wel of die prostituees de waarheid spreken? En zelfs al zou hij wel veroordeeld zijn door een rechter, dan nog hebben media toch de beschaafdheid om de man niet aan het hout te nagelen door hem met naam en toenaam te vermelden?
Waarom nu wel, Nederlands Dagblad? Als het om een project van De Verre Naasten in Kenia zou gaan, en een Vrijgemaakte predikant werd beschuldigd van dit soort gedrag, zou u dan ook zijn naam vermelden? Zou u dan niet veel terughoudender zijn met berichtgeving? ‘Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook de ander niet…’
Overigens, de website Kerknieuws.nl citeert het ND en plaatst op de site ook nog een foto van Agtereek. Of het ND ook zo'n foto plaatst in zijn papieren editie weet ik niet, niet op de website, maar ik vind dit veel te ver gaan.
Het ND eindigt met deze regels:
Bij de Leidse kerk was vrijdag niemand bereikbaar voor commentaar. In het Leidsch Dagblad van vrijdag wilde Agtereek niet reageren op de beschuldigingen.
Ook zo'n slot vind ik oneerlijk en suggestief. Elke lezer 'begrijpt' de suggestie, namelijk dat de man wel schuldig zal zijn. Hij heeft geen weerwoord. Maar is er wel verweer tegen zo'n aanklacht in de media mogelijk? Of de man nu schuldig is of niet, zijn blazoen is voorgoed besmeurd en geen weerwoord kan dat nog veranderen. Ik vind dat dit niet kan. De krant als rechter en beul.
14 opmerkingen:
Hoi Jos,zeer terecht opgemerkt,hoewel ik zag dat je nog geen reaktie geplaatst had bij het artikel in het nd.Komt dat nog?
Ja Jos, formeel zal je wel gelijk hebben. Hoge enthiek uit de jaren dertig.
Maar ik denk dat Nederland wel zo'n beetje klaar is met religieus bedrog. In de Bijlmer schijnen meerdere Nigeriaanse gemeenten te zijn waar de voorgangers benmiddelen in prostitutie. Betaal geld voor je HIV probleem en ze zullen woor je bidden. Collectes zijn niet meer dan witwas praktijken, of eigenlijk hoeft dat niet eens, want wie controleert al die standsuitgaven van verre reisjes voor wereldevangelisatie?
Je vergeet te melden dat de club van Volle Evangelie en Pinkstergemeenten zich distantiëeerd van deze Leidse ballentant. Reken er maar op dat het een zooitje is daar. Mag dat niet in de krant?
Laat ze het tegendeel maar bewijzen.
Ik heb geheel geen moeite met organisaties vermelden, en feiten. Maar het is vrij netjes om mensen niet bij naam te noemen. Dat dit 'van vroeger' is, maakt het niet onjuist. Het laat zien dat het vroeger in dit opzicht beter was.
Zouden die media het tolereren als de prive-gegvens van hun eigen mensen op straat zouden liggen?
Om toch een antwoord op je rethorische vraag te geven. Nee, dat zouden die media w.s. niet accepteren.
Maar ook de politiek en justitie zijn hier indirect debet aan. Hoe vaak gaat er niet pas een balletje rollen in de samenleving, wanneer de media man en paard noemen?
En hoe reactief zijn politici zelf niet, door eerst 's ochtends de krant te lezen en dan vervolgens 's middags in het vragenuurtje het gesprek over het gelezene voort te zetten? M.a.w. in plaats van zelf zaken op de agenda te zetten, voordat de media ergens lucht van krijgt?
Het OM heeft de laatste jaren meer dan eens ernstig gefaald de juiste mensen achter de tralies te krijgen. Peter R. de Vries zal er wel een knipselarchief van hebben. Dat de media in deze tijd steeds meer ruimte krijgen voor de dubbelrol van rechter en beul heeft een diepere oorzaak. Dat ligt niet alleen aan de media, maar aan de hele maatschappij. Die danig corupteert en dat er hier en daar paniekerig aan de noodrem wordt getrokken, mag dan irritant zijn, onze verbazing zou het niet moeten wekken.
Nou, in dit geval gaat het over een aanklacht door een paar dames die zeggen dat die meneer nogal aanhield in zijn pogingen ze plat te krijgen. Hoe strafbaar is dat in Nederland, zeker als het gaat om dames die door de media zelf als prostituee worden aangemerkt?
Nee, ik denk niet dat media via de openbaarheid moeten zorgen dat het parlement dit soort kwesties gaat bespreken. Als we horen van een strafbaar feit, moeten we dat melden wellicht, maar niet aan media maar aan politie?
Ben met u eens dat de beschuldigingen zwak worden onderbouwd in het artikel.
Het enige bewijs dat is afgedrukt in het oorspronkelijke artikel is een fotofragment van het werkcontract van de Keniaanse prostituee met 'de voorganger'in kwestie. De journalist heeft dat kennelijk in zijn bezit. Of dat ook inderdaad zo is, is mij als lezer niet duidelijk. Gebrek aan harde en aantoonbare feiten maken het een matig verhaal.
Uw punt dat Agtereek wordt beschuldigd zonder rechtspraak lijkt me ingewikkelder.
Wanneer is er sprake van karaktermoord? Zijn er situaties denkbaar waarin dat gerechtvaardigd zou zijn?
Welke ethische regels zijn hiervoor binnen de journalistiek?
Nog iets anders: in het artikel wordt impliciete kennis verondersteld over een optelsom aan incidenten rond deze 'voorganger' GJ Agtereek.
In hoeverre mag dit vlgs u meetellen bij de oordeelsvorming in een artikel?
Ha Hannah - je stelt de juiste vragen!
1) Een werkcontract? Ik weet niet wat dit wil zeggen. dat beide partijen overkomen dat mevr. X iets doet voor meneer A? Als dat gaat over standjes in bed dan is dit moreel verwerpelijk, maar niet verboden in Nederland.
2) Je vraagt: "Wanneer is er sprake van karaktermoord? Zijn er situaties denkbaar waarin dat gerechtvaardigd zou zijn?"
Misschien dat je zou kunnen denken aan een criterium van het belang voor de samenleving. Had een jorunalist zoiets maar gedaan zodat de carrieres van dictators konden worden voorkomen. Maar een mannetje uit Leiden? Ik weet niet wat het grote maatschappelijke belang is om te zorgen dat voortaan iedereen hem op straat nawijst.
3) Welke ethische regels zijn hiervoor binnen de journalistiek? Eh... er is geen 'journalistenbijbel' die voorschrijft hoe met dit soort zaken wordt omgegaan dacht ik. Maar elke redactie heeft wel zijn eigen geschreven of ongeschreven criteria. Het ND kennende zullen ze maandagmorgen zeggen: ja, dit was niet handig.
4) Nog iets anders: in het artikel wordt impliciete kennis verondersteld over een optelsom aan incidenten rond deze 'voorganger' GJ Agtereek. In hoeverre mag dit vlgs u meetellen bij de oordeelsvorming in een artikel?
Als iemand al eerder beroerd in het nieuws was, is dat wel een reden om in een nieuw geval dat eerder te verslaan, lijkt me. Maar ik zie dan nog geen reden om iemand met naam aan de schandpaal te nagelen.
Voor wat het waard is!
Een leids mannetje?
Wanneer is er sprake van maatschappelijk belang? Ontstaat maatschappelijk belang niet juist door journalistieke interventie?
Een van de reacties op de website van de Leidse Courant refereert aan een zeker Oostenrijks mannetje begin jaren 30 en de reactie pleit voor blijven denken.
Het leven kan alleen voorwaarts geleefd worden en pas achteraf begrepen(S. Kierkegaard).
Hoe zorgvuldig kunnen media zijn in het (voorwaarts) voorkomen van nog meer gedupeerden?
Ik zie niet in waarom een voorganger uit Leiden met Hitler moet worden vergeleken. Heeft die voorganger politieke ambities? In dat geval zou voor mij de zaak al wat anders liggen.
Media kunnen maatschappelijk relevantie scheppen, zeker. Maar juist vanwege die macht moeten ze enorm terughoudend zijn met hoe ze dit gebruiken.
In het geval van dit Leidse mannetje is de sop de kool niet waard. Hij wilde misschien sex met een paar ex?-prostituees. Heeft hij ze verkracht? Nee dus. Hij bleef die dames in Kenia lastig vallen. Dat is dan een zaak voor de politie in Kenia, denk je niet?
Ik heb de indruk dat het in dit verhaal alleen maar gaat om even lekker smullen - zo'n voorganger die het mooi weet te preken maar intussen een scheve schaats rijdt. Dat is leuk voor de lezers he?
Moeten media een rol spelen in voorkomen dat mensen gedupeerd raken? Dan gaan media toch eigen rechter spelen?
Politieke ambitie als criterium voor maatschappelijke relevantie is heldere. De vergelijking met Hitler gaat daarin uiteraard mank. Op meerdere fronten, dat ben ik geheel met u eens.
Het leidse mannetje heeft geen politieke ambities voor zover bekend.
De overeenkomst betreft hier dan ook niet politieke aspiraties. De overeenkomst zit wat mij betreft in het patroon van charismatisch gedrag en de (uiteindelijk zeer negatieve) effecten daarvan op andere mensen. Mensen die meer dan gemiddeld moeite hebben met de complexiteit van het bestaan. Deze voorganger maakt hier gebruik van. De vraag is of dit gebruik is of misbruik en in hoeverre dat laakbaar is.
Dit laatste is niet te destilleren uit het enkelvoudige verslag over misbruik van Keniaanse prostituees. Ook dat ben ik met u eens. Dit vermeende misbruik is echter een zoveelste twijfelachtige aspect aan het gedrag van dit Leidse mannetje. Mannetjes als Agtereek zijn er in soorten en maten. Zij maken met een talent om te overtuigen misbruik van kritiekloos vertrouwen van zwakkeren die zoeken naar bescherming. Dat is wat mij betreft wel maatschappelijk relevant. En neen! media mogen geenszins eigen rechter spelen. Ze mogen vlgs mij wel kond doen van gebeurtenissen die duiden op mogelijk gevaar voor het welzijn van de zwakkeren in onze samenleving.
Sterk geschreven blog en roerend mee eens. Jammer dat een kwaliteitskrant als het ND af en toe neigt naar riooljournalistiek.
Overigens ben ik erg benieuwd of eea uiteindelijk tot een veroordeling leidt.
De man zal alleen veroordeeld worden als hij tegen de wet heeft gehandeld. Dat zal vast wel, maar wat dan? Ik heb zn carriere niet gevolgd, maar heb de indruk dat hij vooral dobbert op goedgelovigheid van zijn eigen kerk.
Je hebt er nog al een handje van het op te nemen voor daders van zeer ernstige feiten Jos. Zie je iets herkenbaars in die mensen? Dit is niet de eerste keer dat je de plank werkelijk volledig hebt misgeslagen.
ik neem het helemaal niet op voor de dader. Ik zeg dat ik het een goede nederlandse gewoonte vind om de naam en foto van verdachten niet te vermelden voordat iemand veroordeeld is. En zelfs daarna, mag iemand na zijn straf uitgezet te hebben nog wat kans op leven hebben?
Je vraag of ik iets herkenbaars zie in die mensen zegt meer over jou dan over mij.
Een reactie posten