maandag 11 juli 2011

Samen studeren op de 1ste brief van Clemens (ca. 69-95 na Chr)

De Eerste Brief van Clemens van Rome is een fascinerend manuscript uit de zeer vroege kerkgeschiedenis. Geleerden dateren het document ergens tussen 69 en 95 na Chr. Het is zeer waarschijnlijk het oudste christelijke document dat we bezitten uit de periode van na het Nieuwe Testament. Eeuwenlang werd deze brief door de Kerk zelfs als Heilige Schrift behandeld!

Ik vind het mede zo interessant omdat deze brief van Clemens, verzonden namens de Kerk in Rome naar die in Korinthe, ons het een en ander leert over de ontwikkelingen binnen de Kerk pal na het Nieuwe Testament. Het geeft ons ook indicaties voor hoe we sommige 'losse draadjes' van het Nieuwe Testament zouden kunnen interpreteren. En het geeft ons inzicht in hoe de vroege kerk in Rome ook 'contextualiseerde'. Bepaalde Romeinse normen en waarden ('harmonie' bijvoorbeeld) blijken ook in de Romeinse Kerk van groot belang.

Ik was al een tijdje geleden begonnen met een blog over deze Eerste Brief van Clemens, maar ben nu, samen met Peter Boswijk, met een frisse start opnieuw begonnen. In het Nederlands willen we ditjes en datjes over deze brief verzamelen. Zo overweeg ik om aan een nieuwe Nederlandse vertaling te gaan werken. Op de blog hebben we nu alleen een Engelse vertaling beschikbaar.

Neem eens een kijkje, en voel je vrij om je kennis over deze brief van Clemens met ons te delen; alles wat riekt naar serieuze informatie en wijsheid willen we graag publiceren. HIER kan je de blog vinden.

16 opmerkingen:

Wim de Bruin zei

69-95. Dat is toch uit de tijd van het nieuwe testament zelf. Johannes en Openbaring worden toch ook ongeveer rond 90 gedateerd?

Unknown zei

Inderdaad. Zelfde tijd. Hoewel ik vermoed dat Openbaring ook van zo rond 67-70 v Chr is.

Wim de Bruin zei

interessante gedachte. in mijn scriptie ben ik uitgegaan van ong. 90. wat heeft vroege datering volgens jou voor gevolgen voor de uitleg?

Unknown zei

volgens mij gaat het boek Openbaring niet in tegen het Romeinse Rijk maar tegen het judaisme. Heb je Van der Waal gelezen hierover?

De symbooltaal is niet over Rome maar over Jeruzalem en de oordelen die beschreven worden gaan grotendeels over Jeruzalem in het jaar 70...

Remco zei

hey je mist wel weer de laatste Egyptische demonstraties in het gezapige Nederland, jammer voor je :)

Unknown zei

Ha Remco - ja sneu he? Maar even wat rust hier in Nederland is ook prettig. Bovendien ben ik geen journalist... het is nu toch alleen maar meer van hetzelfde.

Die demonstraties vind k niet zo enorm interessant. veel interessanter is wat er op politiek niveau gebeurt - en daar weten we zowat niks van :-)

Wim de Bruin zei

Van der Waal kon ik niets mee. Wel bekeken, maar naast me neer gelegd. Teveel geconstrueerd zonder naar de historische werkelijkheid te kijken, m.i.
Fantastisch boek vond ik Richard Bauckham, the climax of prophecy.
Qua commentaar vond ik Beale, Osborne en Aune het best.
Ik ben afgestudeerd op exegetisch onderzoek naar hoofdstuk 13. Uitleg in Romeinse context past m.i. het beste. Zeker gezien de achtergrond van de 7 gemeenten.

Unknown zei

Ik ben geen expert over Openbaring, geef ik grif toe. Maar ik vind Van der Waal's uitgangspunt: het gaat over de verdrukkingen door het Jodendom, zeer geloofwaardig.

En zie in het boek Openbaring veel redenen om er zo tegenaan te kijken - ook de 7 brieven. Gaat over druk van Jodendom, niet van Rome lijkt me.

Wim de Bruin zei

m.i. twee dingen op achtergrond van Openbaring.
1. discussie met de joden over wie nu 'religio licita' is. m.a.w. het gaat om de legaliteit van het christelijk geloof.
2. Neiging van eerste christenen tot compromis om volwaardig mee te kunnen blijven draaien in de grieks-romeinse samenleving.

Wil het wel een keer uitgebreider uit de doeken doen. Wellicht maak ik een keer een blogje over Openbaring :-)

Peter Boswijk zei

M.i. gaat het er niet alleen om wat de tweede auteur ermee bedoelde in zijn tijdelijke context, maar vooral wat de Eerste Auteur er mee bedoeld. Dat is een heel andere vraag.

Wim de Bruin zei

@Peter Boswijk
dat lijkt mij een oneigenlijke tegenstelling. We kunnen de bedoeling van de Auteur alleen in het vizier kijken als we goed kijken naar de historische context.

Peter Boswijk zei

Mij lijkt dat als we de huidige bedoeling van de Auteur willen weten we naar de Auteur moeten kijken, maw als de Heilige Geest het inspireert, moet de Heilige Geest het uitleggen. De historische context zegt ons alleen wat de Auteur op dat moment er mee wilde bereiken, niet wat Hij er nu mee wil bereiken.

Daar kan een groot verschil tussen bestaan. Neem bijvoorbeeld de geschiedenis van Izak en Ismael. In de historische context van Genesis diende om aan te tonen dat de beloften op de nakomelingen van Izak rusten, het volk van Jakob, Israel. Maar de Heilige Geest zegt ons juist dat het volk van Jakob gelijk is aan Ismael en niet aan Izak. Een preciese omdraaiing van de oorspronkelijke historische bedoeling.

Met betrekking tot het boek openbaring, is het intellectueel wel interessant wie nu de vijanden van Gods volk zijn op het moment dat de Heer deze Openbaring kreeg, zijn het de Joden of de Heidenen, of allebei. Maar wat de Heilige Geest ons nu wil zeggen kan wat anders zijn. Mij lijkt dat de Auteur het Boek Openbaring breder bedoeld heeft dan alleen voor dat ene moment in de gescheidenis. Dat brede perspectief moeten we vatten.

Wim de Bruin zei

@peterboswijk
dat het voor nu nog relevant is, lijkt mij ook. maar wat jij doet lijkt wel op een meervoudige schriftzin. gaat me iets te ver

Wim de Bruin zei

@Peterboswijk
Als God die breedheid bedoeld heeft, dan moet dat bij goede historische exegese naar boven komen. Anders wordt het uiterst subjectief

Peter Boswijk zei

Over de meervoudige schriftzin.
Ik weet niet precies welke definitie je hiervan hanteert, maar het lijkt mij dat christenen uit alle eeuwen de Schrift meervoudig hebben uitgelegd, namelijk de letterlijke historische betkeenis en de geestelijke betekenis. Mijn Ignatius Catholic Study Bible (altijd zoveel beter dan de Evangelical Study Bibles) legt dat nog eens mooi uit in de introductie :): de letterlijke betekenis (grammaticaal, historisch, literair)is van essentieel belang, maar de geestelijke betekenis (allegorisch, moreel/zedelijk, anagogisch) mag nooit uit het oog verloren worden.

We moeten oppassen, zeker in onze overrationele tijd, de mystieke betekenis van de Schrift nooit te vergeten; het zijn geen normale woorden maar zwangere woorden. In essentie is gaat de Schrift over het geheimenis of mysterie van de Christus (Christus en Zijn lichaam), over zijn lijden en de heerlijkheid die daarop volgt.

De brief van Clemens is daar een goed voorbeeld van.

Peter Boswijk zei

Over de breedheid van het boek openbaring.
Ik begrijp niet helemaal hoe je dit uit de historische context haalt; of hoe je dat zou moeten doen. Mij lijkt het feit dat Christus het boek aan Zijn kerk geeft al genoeg om dat te bepalen; Geld dat ook als historische context?
De uitleg die je geeft lijkt bepaald door de 'kritische' visie die het boek binnen de culturele en historische context van de oorspronkelijke lezers wil houden; maar welke betekenis geef je het dan voor nu?

Ik zie wel wat in de benadering van de Ignatius Catholic Study Bible, die een 'integrative view' voorstaan, waarbij zowel de 'critical, preterist, historicist, idealist, futurist view' worden samengenomen.