Jezus stelt zichzelf in de plaats van de Wet

Morgen preek ik over Mattheus 11, waar Jezus zegt: 'Kom tot mij, allen die vermoeid en belast zijn..' Hij plaatst zichzelf daar plompverloren in de plaats van de sabbath, die rust aan het volk moest geven.

Wie met zichzelf in de knoop zit, in de war, kan vakanties houden tot hij of zij een ons weegt, maar je vindt geen rust. Maar ook pogingen om allerhande religieuze wetten te volgen, brengt geen rust. Het kan helpen, maar wat Jezus suggereert is dat alleen Hij voor de ware rust kan zorgen.

Leuk om te proberen toch? VERIFIEERBAAR!
Hier mijn preek.

Egyptisch zaad is het beste zaad op aarde

De recente uitbraken van de gevaarlijke darmbacterie EHEC zijn waarschijnlijk terug te leiden tot Egypte, lees ik vanmorgen in BN-De Stem. Je hebt het vast al gezien, maar for the record meld ik het maar even...

Twee ladingen geïmporteerd fenegriekzaad lijken verantwoordelijk te zijn voor de problemen in Duitsland en Frankrijk. Die hebben al aan bijna 50 mensen het leven gekost. Dat heeft de EU-dienst voor voedselveiligheid, de EFSA, woensdag laten weten. In 2009 geïmporteerd fenegriekzaad wordt verantwoordelijk gehouden voor de Franse EHEC-uitbraak.

De Duitse klachten worden toegeschreven aan fenegriekzaad dat vorig jaar werd geïmporteerd uit Egypte. De EFSA maakt niet duidelijk hoe het fenegriekzaad de problemen zou hebben veroorzaakt. Fenegriek is een kiemgroente uit het Midden-Oosten. Het wordt onder meer gebruikt als keukenkruid. Eerder werden bietenspruiten in verband gebracht met de dodelijke EHEC-bacterie.

De Egyptische reactie die gaat komen zal ik voorspellen. 'Nee dat kan niet. Ons zaad is het beste zaad op aarde, en zulke dingen kunnen niet uit het edele Egypte komen.'

Eerste 13 preekschetsen ingeleverd

Goed gevoel. Heb net de laatste preekschets ('sermon notes') voor dit kerkelijk jaar afgemaakt. Het nieuwe kerkelijk jaar begint op 27 november met de eerste Advent. Ik heb de eerste 13 dus bij mijn bisschop ingeleverd. Hij laat ze vertalen en waar nodig bewerken en stelt ze aan onze priesters en anderen in Tunesie, Algerije, Libie en Egypte beschikbaar. Nu maar hopen dat die lui er ook wat mee kunnen.

Wie uit Exodus of 1 Thessalonicenzen wil preken kan deze schetsen misschien gebruiken. Hier zijn ze te vinden, onderaan de pagina.

Gevechten op Tahrier tussen leger en demonstranten

Dinsdagavond begonnen gevechten op het Tahrierplein tussen duizenden demonstranten en de veiligheidstroepen van het leger. Die gevechten gaan op woensdagmorgen 8 uur nog steeds door. Er zouden meer dan 60 gewonden zijn gevallen aan de kant van de demonstranten. Die werden op motors van collega's-demonstranten afgevoerd. Artsen behandelen gewonden ter plaatse.

Stenen en Molotov cocktails werden naar het leger gegooid, terwijl het leger de duizenden demonstranten met traangas, de wapenstok, een waterkanon en rubberkogels probeerde te verspreiden. De bekende baltageya, tuig in burgerkleding, zou de overheid net als in het verleden een handje helpen.

De gevechten begonnen toen het leger demonstranten begon te arresteren; dit ging om familieleden van jongeren die in januari en februari zijn gedood bij de opstand tegen het regime-Moebarak. De demonstranten eisten snelle processen tegen de verdachte politiemannen, met minister van binnenlandse zaken Habib al-Aadli voorop.

De arrestaties vonden plaats bij het Ballon-theater in de wijk Agoeza, waar de familieleden van de slachtoffers demonstreerden. Daarna trokken de demonstranten naar het ministerie van binnenlandse zaken, bij het Tahrierplein. Op het Tahrierplein werden nog 20 mensen gearresteerd. Toen begonnen de gevechten.

‘Het volk wil de val van de generaal’, scandeerden de demonstranten, doelend op Veldmaarschalk Mohamed Hussein Tantawi, de leider van de militaire junta.

De Islam is een toverbal

Dit artikel van mijn hand verscheen deze week in het blad Sophie:

Abdallah Schleifer, in 1935 geboren als Mark Schleifer in een seculiere Joodse familie in New York, bekeerde zich lang geleden tot de Islam. Hij kwam met die religie in aanraking toen hij een tijd lang in Marokko studeerde. Onlangs zei Schleifer aan een groep jonge studenten aan de Amerikaanse Universiteit in Cairo dat hij niet begrijpt waarom tegenwoordig nog iemand zich tot de Islam bekeert. ‘Ze hebben er allemaal politiek van gemaakt’, was zijn bittere kritiek. Toen hij zelf moslim werd, was dit omdat hij de soefistische Islam had leren kennen, een spirituele en mystieke vorm van Islam.

De Islam is een politieke ideologie?
De vraag of de Islam ‘alleen maar een zaak van politiek’ is, werd door Geert Wilders gepopulariseerd. Zijn benadering kennen we: ‘De Islam is niets anders dan een politieke ideologie.’

Ik hoop en vermoed dat Wilders wordt vrijgesproken van de aanklachten die tegen hem zijn ingediend. De vrijheid om in Nederland te mogen zeggen wat we willen over andere religies of politieke ideologieën moeten we zuinig bewaren.

Daarmee is echter nog niet bewezen dat wat Wilders over de islam zegt ook waar en goed is. Voor een christen moet, in zijn of haar spreken over een andere religie, respect doorklinken voor de aanhangers van die religie. Een belangrijke manier om respect aan je medemensen te tonen, is door de waarheid over die ander en diens religie (of politieke ideologie) te spreken. Ik geloof dat Wilders dat niet doet.

Wie op een zakelijke, niet-emotionele manier moet bewijzen dat de Islam een politieke ideologie is, heeft een ondankbare taak. De uitspraak klinkt aanvankelijk wel redelijk: kijk maar naar al die gepolitiseerde moslims! We hebben voorbeelden te over, ook binnen Nederland.

Maar even wat doordenken over de stelling zorgt mijns inziens toch dat we die moeten verwerpen. Je hoeft alleen maar de zin ‘De Islam is een politieke ideologie’ te ontrafelen om het probleem van de stelling te zien.

Het woordje is in de stelling ‘De Islam is…’ suggereert dat de Islam niets anders is dan een politieke ideologie. Het is dus geen religie. Het woordje de in stelling ‘De Islam is…’ heeft een soortgelijke invloed. Het suggereert dat de Islam duidelijk kan worden omschreven, er is maar één soort van. Er is volledige duidelijkheid over wat de essentie van de Islam is: het is geheel en al een politieke ideologie.

Moeilijk om het Christendom te omschrijven
Is het wel mogelijk om over de essentie van de Islam te spreken? In de afgelopen 30 jaar heb ik me intensief bezig gehouden met de Islam, het christendom, en het raakvlak tussen die twee godsdiensten. Ik merk in contact met moslims hoe moeilijk het voor ze is om het christelijk geloof correct te omschrijven. Ze maken er vaak de wonderlijkste bouwsels van. Geen wonder ook; als christenen buitelen we over elkaar heen in geruzie over de vraag wat het ware christelijk geloof is. Vinden we dat in Rome, Geneve, Moskou, of misschien wel in Toronto? Christenen hebben er moeite mee om gezamenlijk vast te stellen wat de kern van het christelijk geloof is. Moslims kunnen daar al helemaal geen touw aan vastknopen.

Als in Nederland een respectabele krant als Het Parool snerend over de SGP spreekt als ‘Poldertaliban’, is de Veluwe in last. En terecht. De vergelijking tussen de SGP en radicale salafisten is onterecht. Maar als nette seculiere journalisten van Het Parool de plank zo misslaan bij het begrijpen van ‘hun eigen’ SGP, hoe moeten we als Nederlanders dan uitkijken bij de etiketten die we plakken op de Islam of groepen in de Islam. Moet dit ons als niet-moslims niet enorm bescheiden maken als we spreken over de Islam en de essentie van die religie?

Het getuigt bovendien van hybris om als buitenstaander naar een van de kleuren van de Islam te wijzen en dan te zeggen: ‘Dat is de ware Islam’, terwijl moslim onderling verdeeld zijn over wat de ware Islam is.

Geweldsteksten in de Koran en de hadith
Moslims zelf hebben onderlinge grote meningsverschillen over de vraag wat de ‘ware Islam’ is. De Islam kent stromingen die nogal politiek en activistisch getint zijn, het kent conservatieve stromingen, het kent de mystieke soefi-bewegingen, het is verdeeld in soennieten en sjiieten. De Islam bestaat in veel soorten en maten. Het is als de toverbal waar we als kind op zogen, en die door het gebruik steeds nieuwe kleuren kreeg. Was die toverbal groen? Blauw? Rood?

De afgelopen maanden hebben salafisten, nogal politieke georiënteerde moslims, in Egypte tientallen moskeeën van soefi-moslims aangevallen en daar vernielingen aangericht. De salafistische boosheid richtte zich vooral op de grafkisten van overleden mystieke ‘heiligen’ bij wie soefi’s graag bidden vanwege hun veronderstelde bemiddelende krachten. Volgens salafisten is het bidden bij zulke graven een doodzonde. Die salafisten maken zich enorm druk om de juiste politieke structuur van Egypte – waarover ze overigens onderling nogal van mening verschillen. Ze zijn zo in politiek geïnteresseerd omdat ze van mening zijn dat de overheid de plicht heeft de ware Islam te verdedigen en alle religieuze afwijkingen te bestrijden.

Op basis van hun rotsvaste overtuiging dat ze namens de ‘ware Islam’ handelen en dat ze de Koran en de hadith correct interpreteren, hebben salafisten nogal wat kerken in brand gestoken en Kopten aangevallen de afgelopen maanden. Maar een heel populaire islamitische prediker, Dr. Amr Khaled, veroordeelde dit fel op grond van dezelfde Islam. ‘De Islam moedigt het niet aan om gedachten met geweld aan anderen op te leggen. De Heilige Koran zegt dat we moeten denken en handelen zonder enig geweld.’

Als ik zie hoe moslims mij soms met Bijbelteksten om de oren slaan die hun standpunt zouden bewijzen, niet gehinderd door veel kennis van de interpretatiegeschiedenis of de context, zal ik me maar wat bescheiden opstellen en niet te snel naar Koranteksten wijzen die ‘bewijzen’ dat de Islam in essentie zus-of-zo is. Duidelijk is dat moslims zelf onderling enorm van mening verschillen over de interpretatie en de toepassing van hun eigen heilige boeken.

Veel verstandiger en belangrijker voor het begrijpen van de Islam in zijn huidige verschijningsvormen is om te zien hoe die Koranteksten door de eeuwen zijn gebruikt en geïnterpreteerd, en hoe dat tegenwoordig gebeurt door de ‘oelama (geleerden) van de verschillende stromingen in de Islam.

Voor het begrijpen van de Islam volstaat het dus echt niet om uit de Koran een serie geweldsteksten op te dissen en dan te beweren: ‘zie je wel, de Islam wil alle Joden en christenen uitroeien.’ Als dit echt waar zou zijn, moeten we wel uitleggen hoe het dan komt dat Joden en christenen in de Islamitische wereld niet allemaal zijn uitgeroeid. Misschien ligt de zaak net wat complexer en moeten we ook naar de exegesegeschiedenis kijken.

Datzelfde geldt voor de vraag naar het kalifaat. Leert de Islam dat alle moslims in een groot wereldrijk moeten samenleven onder een kalief? Eeuwenlang hebben moslims zich hier in elk geval weinig om bekommerd. En dat moderne salafisten groot belang aan de gedachte hechten, wil toch niet zeggen dat ‘de Islam’ dit leert? Ik ken veel moslims die het idee weghonen en voor wie het idee van een verenigd islamitische rijk beslist geen deel uitmaakt van hoe ze de Islam in zijn essentie omschrijven. Onder moslims kom je hierover tal van meningen tegen.

Moslims bidden, remember?
Wie aan een moslims vraag om zijn religie te omschrijven, krijgt doorgaans te horen dat het gaat om de onderwerping aan Allah, om bidden, om vasten tijdens Ramadan, om het gehoorzamen aan de wil van Allah, om hoe mannen met vrouwen moeten omgaan, hoe meisjes zich op straat horen te kleden, etc. Allemaal zaken die duidelijk maken dat de Islam een ‘volbloed’ religie is. Het gaat om de dienst aan Allah. Wie dat negeert en net doet of het bij de Islam vooral of alleen een politieke ideologie is, heeft weinig van moslims begrepen en sluit zijn ogen voor werkelijke Islam.

De Islam is niets meer of minder dan wat moslims zeggen en denken dat de Islam is. ‘De’ Islam is een abstractie, net als ‘het’ Christendom. ‘De’ Islam is niks anders dan de veelheid van opvattingen die je onder moslims tegenkomt, net zo goed als ‘het’ Christendom de veelheid van culturele, religieuze en politieke uitingen is die voortkomen uit de een of andere christelijke motivatie.

De Islam is uiterst veelkleurig: het bidden van vrome moslims, de Koran, maar ook de kalligrafische kunst, of het dansen van de soefi’s, en de bommen die radicale moslims op kerken gooien; het heeft allemaal iets met Islam van doen. Net zoals bij het christendom: dat zijn de kerkvaders en hun geschriften, de Sint Pieter in Rome, de bijbel, de schitterende christelijke kunst van Michelangelo, het bidden van de gelovigen, de samenkomst van de pinkstergemeente, maar ook George Bush die het over een kruistocht tegen Saddam Hoessein had. Vanuit dit perspectief vind ik de uitspraak: ‘De Islam is een politieke ideologie’ eerder programmatisch klinken dan als een serieuze poging die religie te begrijpen.

Is dat politieke aspect in de Islam zo uniek?
Een vraag aan degenen die de islam geheel als politieke ideologie willen afschilderen omdat de Islam het concept van de religieuze staat kent: Kunnen we het christendom met de religieuze staat – het Vaticaan – dus ook als een politieke ideologie typeren? Of het Jodendom? Als voor een Jood de grond van Israel en het Joodse karakter van dat land van groot belang is, moeten we het Jodendom dan ook een politieke ideologie noemen? Nee natuurlijk.

Waarom zouden we dat bij de Islam dan wel doen? Ik vrees dat het antwoord eenvoudig is. Als we de Islam eenmaal tot vijand hebben bestempeld lijkt alles geoorloofd. Dan lijkt het of de intellectuele integriteit ineens overboord gegooid mag worden. Dan schijn je van de Islam alles wat lelijk is te mogen beweren. Ik heb de indruk dat de voornaamste reden om de Islam als politieke ideologie te willen bestempelen, vooral is dat het daarmee in een klap niet onder de religies zou vallen, en dat het dus niet door onze grondwet die vrijheid van religie garandeert, wordt beschermd.

Wie in het jaar 1500 naar het christendom keek, kon daarin evengoed een ‘politieke ideologie’ zien. In Europa woedde een hevige strijd over de vraag wie nu eigenlijk de macht over ons continent moest hebben, de paus of de keizer. Vanuit de optiek van de wereldlijke heersers van Europa maakte de Roomse kerk aanspraken op de macht die het christendom makkelijk het stempel ‘politieke ideologie’ kon geven. Hoewel ook toen het christendom een verscheidenheid aan vormen kende.

Opvallend in dat Europese christendom is dat die ‘politieke ideologie’ 100 jaar later aan diggelen lag, en niemand zou toen de essentie van het christelijk geloof nog omschrijven als ‘politieke ideologie’. Religies zijn blijkbaar aan verandering onderhevig, Om de Islam daarvan uit te zonderen en de Islam in zijn essentie tot politieke ideologie te bestempelen, is onhistorisch. Ook de Islam is een religie die door de tijd aan verandering onderhevig is, net als die toverbal.

Islam als religie
Het valt niet te ontkennen dat de gemeenschap van moslims wereldwijd en ook in Nederland anno 2011 een veel politieker karakter heeft dan bijvoorbeeld 25 jaar geleden. De toverbal is nogal politiek gekleurd deze dagen. Ik heb het in Egypte zien gebeuren de afgelopen 25 jaar. De Islam is steeds meer een vlag geworden om mensen politiek te mobiliseren en het zou de oplossing bieden voor alle problemen van de moderne tijd. ‘De Islam is de oplossing’ is de slogan van de Moslimbroederschap in Egypte.

Die slogan dateert al uit de periode van voor de Tweede Wereldoorlog, toen moslims in Egypte steeds sterker verlangden naar een islamisering van hun eigen samenleving. Dat was in de eerste plaats het gevolg van de morele en geestelijke laksheid van de gemiddelde moslim in Egypte, en daarbij speelde het corrupte koningshuis van Faroek en de Britse koloniale machthebber een belangrijke rol. Die waren het symbool voor wat in Egypte verkeerd was. Sindsdien hebben moslims heel vaak naar het Westen gewezen als bron van het kwaad in hun eigen Islamitische werelddeel.

Maar hoe is de Islam dan de oplossing? Veel kritische moslims bespotten de Moslimbroederschap om dit soort simplistische kretologie. Maar een feit blijft dat veel moslims in de Islam een antwoord op alle vragen zoeken. Wij in het westen maken ons dat vooral druk om grote vraagstukken als hoe moslims staan tegenover Israel en Palestina, of hoe moslims over de Verenigde Staten denken. Voor diezelfde moslims is veel belangrijker wat Allah ze gebiedt ten aanzien van hun kleding, hun manier van eten, hoe ze hun tanden moeten poetsen, hoe ze precies moeten bidden, of vrouwen nu wel of niet handschoenen aanmoeten, en hoe je moet omgaan met boze geesten die in je badkamer huizen. Voor veel moslims is dat van groot gewicht. Het gaat ze om de wil van Allah; het is een echte religie. Maar het gaat velen ook om de wil van Allah in de wereld van de politiek en op het terrein van internationale betrekkingen.

Door alleen naar dat laatste te kijken kan je makkelijk de indruk krijgen dat voor deze bepaalde groep moslims de Islam alleen een politieke ideologie is. Daarbij gaat het dus niet om alle moslims, en ook bij diegenen die dat politiek-ideologische aspect van de Islam van belang vinden, kan je niet zeggen dat hun Islam in essentie een politieke ideologie is. Politieke dromen zijn slechts een deel van hun Islam.

Vergeet dat hele idee dat ‘de’ Islam een politieke ideologie is die onze Nederlandse samenleving wil vormen naar de mal van Mekka en Medina in het jaar 700 na Christus. Voor de meeste moslims is dat helemaal niet hoe ze de Islam begrijpen. Ik snap wel de grote zorg van veel mensen om hoe ‘de’ Islam zich de afgelopen decennia heeft ontwikkeld. En we hebben de afgelopen jaren daar ook in Nederland wel iets van gemerkt. Wel iets. Maar hoeveel eigenlijk?
Veel van de vrees heeft te maken met wat moslims van plan zouden zijn, en dat baseren we dan op ons idee van wat de ware Islam is en wat moslims dus wel moeten willen. En als ze zeggen dat ze dat niet willen, bestempelen we dat als taqiyya. Ze zouden met leugens hun echte doelen verhullen.

Belangrijk ook is om vast te houden dat niet alles wat moslims doen, met de Islam te maken heeft. Beroerd gedrag van tieners uit Marokko is geen ‘Islam’. Vraag maar aan de meerderheid van nette moslims in Nederland die zich keurig gedragen. Maar ook dan wordt door mensen met PVV-achtige ideeën rustig het woord taqiyya gebruikt. ‘Wat moslims ook zeggen, wij weten wel beter wat de Islam echt wil.’

Ik zou woedend zijn
Wie constateert dat de essentie van de Islam een politieke ideologie is en wie alle gedrag van moslims in dat kader ziet, heeft het zichzelf onmogelijk gemaakt om hoop op verandering te hebben. Die ziet de religie van 800.000 Nederlanders alleen als een politiek gevaar, en omdat we dit gevaar in de essentie van de Islam hebben gelokaliseerd, is alleen afstand doen van de Islam een garantie dat moslims de Nederlandse staat niet willen ondermijnen. Alle moslims worden dan gewantrouwd als onbetrouwbare vijfde kolonne, en ze moeten voortdurend hun goede wil bewijzen. Hoe miserabel om als minderheid zo behandeld te worden. Drijven we daarmee jonge moslims precies in de handen van hen die een politieke Islam preken? Ik zou ziedend zijn als ik zo behandeld zou worden!

Wie de Islam meer fenomenologisch benadert, heeft de intellectuele vrijheid om te werken aan betere relaties, om in serieus gesprek te gaan met moslims, om te denken dat ook in Nederland de betrekkingen met onze vaderlandse moslims heel goed kunnen zijn. Misschien niet met salafisten, die graag de indruk wekken dat alleen hun radicale, politieke, vorm van Islam de ware is. Maar hoeveel zijn daar nu eigenlijk van in Nederland? Ik denk dat we die lui veel te veel eer gunnen door alle aandacht die aan ze wordt besteed. Die aandacht bevestigt voor dit soort moslims alleen maar dat de westerse wereld tegen ze is, en dus graven ze zich nog dieper in.

Ik vind de religieuze kerngedachten van de Islam verwerpelijk. Ik geloof dat Jezus Christus de Zoon van God is die aan een kruis stierf en uit de dood opstond. Het hart van de Islam is de ontkenning van deze christelijke geloofszaken. Betekent dit dat ik de Islam met disrespect moet behandelen? Dat is de aanhangers van die religie moet minachten? Het liefdegebod van onze Heer maakt dat ik alle mensen, inclusief moslims, met fatsoen wil behandelen als beelddragers van God.

Door de Islam als religie te respecteren als oprechte poging van mensen om God te gehoorzamen, en door te laten zien dat moslims voor hun geloofsbeleving in Nederland, binnen de grenzen van de wetgeving, alle ruimte mogen hebben, ontnemen we aan de kleine groep voor wie de Islam vooral een politieke ideologie is, de argumenten om meer steun uit de moslimgemeenschap te krijgen. Ik vrees dat Geert Wilders en zijn PVV de radicale Islam in Nederland eerder versterken dan verzwakken door die radicale moslims als de ‘ware Islam’ te benaderen en door vervolgens alle moslims met dat vijandsbeeld te bestempelen.

Moslims met gebrek aan humor

De Koptisch zakenman Naguib Sawiris (foto onder), een belangrijke voorman van de beweging voor secularisatie van de Egyptische samenleving, ontdekte van de week hoe voorzichtig hij moet zijn met Twitter en humor. Hij plaatste een plaatje van Mickey en Minnie Mouse op yfrog - dat plaatje hierboven. Veel van zijn islamitische Twitter-volgelingen waren not amused. Hoe haalde Sawiris het in zijn hoofd om een grapje te maken over salafisten in Egypte!

De eerste reactie van Sawiris: "It seems people lost their sense of humour... no disrespect meant!" Maar de boosheid hield aan, dus heeft hij toch zijn excuses maar gemaakt en de afbeelding verwijderd.

Uit boosheid hebben 60.000 moslims zich als 'vrienden' ingeschreven op een Facebook pagina waar wordt opgeroepen de bedrijven van Sawiris te boycotten. 'We moeten de tong afsnijden van elke persoon die onze religie aanvalt.'

Minstens 15 salafistische advocaten hebben Sawiris inmiddels aangeklaagd wegens het bespotten van de Islam. Op televisie zei een salafistische sjeikh, Mazen al-Sersawi, dat Sawiris (links op foto) zich moet schamen.

Wat is dat toch, dat Moslims vaak zo boos reageren als ze op de hak worden genomen. En dit voorbeeld van Sawiris is toch beslist niet kwaadaardig of zo. Hebben deze salafisten niet door dat ze met hun reactie hun eigen religie veel belachelijker maken dan Sawiris met deze cartoon?

Ik denk dat dit te maken heeft met een diepgeworteld minderwaardigheidsgevoel waar veel moslims aan lijken te lijden. Jaja, generalisatie... Uitzonderingen zijn er genoeg. Maar ik meen dat deze generalisatie wel aardig klopt.

Mij valt op dat moslims vaak zonder enig probleem over Allah spreken op een manier die christenen verwerpen. Zo gemakkelijk willen we niet over God spreken. Er wordt enorm veel gezworen: 'wa llahi', 'bij God'. Hij wordt overal - naar mijn idee ook vaak gedachtenloos - bijgehaald op een manier die we als westerse christenen onacceptabel vinden.

Maar de vroomheid van Allah's knechten, waag het niet daar oneerbiedig over te doen. Die lui nemen zichzelf zo verschrikkelijk serieus, daar kan geen lachje af. En om zichzelf lachen kan al helemaal niet natuurlijk. Zelfspot zit niet echt in de Egyptische cultuur. Voor zelfspot moet je een mate van zelfvertrouwen hebben.

Hoe dat gebrek aan zelfvertrouwen zich onder meer uit, is de excessieve manier waarop Egyptenaren luidkeels verkondigen dat ze de beste natie op aarde zijn. De 'revolutie' van 25 januari was daar weer een mooie aanleiding voor. Velen hier gingen er al van uit dat ze collectief de Nobelprijs voor de vrede zouden krijgen. En wie Egypte in- of uitvliegt ziet de posters op het vliegveld die verklaren dat de Egyptische jeugd de beste op aarde is.

En toegegeven, de meeste Egyptenaren zijn heel aardige mensen. Maar lachen om zichzelf? Nee. Dat niet.

11 augustus Dag des Oordeels

Voor dit grote harmonium, 2 meter hoog, 90 cm diep, naar ik begrijp een DuMont, dat rond 1900 werd gebouwd, en dat vanaf 1925 (?) in St Michael's Anglican Church in Heliopolis diende, zal 11 augustus 2011 DV de laatste dag zijn. Dan ga ik het met een stel vrijwilligers slopen.

Een paar leuke onderdelen zullen we als aandenken bewaren, maar de tragische realiteit is: over 45 dagen komt het einde voor deze machine die duizenden mensen begeleidde in het zingen van Gods lof. Alles is ijdelheid, waarde lezer.

En wees niet bezorgd; ik heb van een paar orgelbouwers eensluidend advies gekregen. De gevoelswaarde van het ding mag groot zijn, maar de fik mag er in. Niet meer te redden.

Egypte: Ramkoers Soefis en Moslimbroederschap

Morgen willen Soefi leiders een massale demonstratie op het Tahrirplein en in Sayeda Zeinab organiseren om te eisen dat voor parlementsverkiezingen eerst een nieuwe grondwet wordt geschreven. Mohammed Abdel Khaliq al-Shabrawy, een woordvoeder van de Soefis, zegt dat zijn beweging 'de rol van Soefis in de gemeenschap wil activeren. En we willen ook waarschuwen tegen de opkomst van radicale Islamisten in de politiek.'

De organisatie heeft allerlei politieke bewegingen en ook presidentsandidaten als Amr Moessa gevraagd aan de demonstratie mee te doen.

Dit is enorm interessant. Want als de Soefis zich met politiek gaan bemoeien, kan dit wel eens grote invloed op Egypte krijgen. Het lijkt of ze zich nu bewust op ramkoers plaatsen met de Moslimbroederschap, die zelf aanstaande vrijdag een grote demonstratie heeft gepland. Met juist als doel om te onderstrepen dat in september gewoon parlementsverkiezingen moeten plaatsvinden. Naar verwachten zullen snelle verkiezingen vooral voor de Broederschap en hun nog wat radicalere vrinden, de Salafisten, niet slecht zijn.

Niemand weet de juiste omvang van de soefi-ordes in Egypte, maar miljoenen aanhangers hebben ze zeker; het is de enige 'beweging' in Egypte die de Moslimbroederschap serieus zou kunnen uitdagen bij verkiezingen. En met die Moslimbroederschap willen de soefis traditioneel niets te maken hebben. Het soefisme is een zeer charismatische beweging; bij soefis draait het nogal om de ervaring en het hart. Bij de Moslimbroederschap gaat het veel meer om de juiste voorschriften, politieke incluis, voor de inrichting van het dagelijks leven.

Als de soefis in beweging komen in Egypte, kan dat de politieke verhouding enorm veranderen. Het is dus zeer interessant om morgen te zien of ze de meutes op de been kunnen krijgen waarop ze hopen. Ze spreken, het is gewoonte in Egypte, over een 'miljoen-mensen-mars'.

Waarom ik pas zondag weer reageer

Onverwacht gevolg van Egyptische revolutie

Een medewerker van UNICEF vertelde me vanmorgen dat door de Egyptische 'revolutie' op het platteland van Egypte het schoolbezoek van meisjes met 30% is gedaald omdat ouders het te gevaarlijk vinden ze naar school te sturen. Een direct zichtbaar gevolg hiervan is dat meisjes de afgelopen maanden ook eerder (jonger dus) werden uitgehuwelijkt, en dat het aantal tienerzwangerschappen hierdoor meetbaar is gestegen.

De dictatuur van de Nieuwe Moraal

Het is al jaren gaande in Nederland. De Ene Ware Moraal van het Christendom die niet langer domineert, wordt aan de kant gezet voor de Ene Ware Moraal van… ja van wat eigenlijk. Een nieuwe kijk op wat liberaal betekent?

Dat mensen die geen Christen zijn en die de Ene Ware Moraal van het Christendom niet waarderen en dat bestrijden, kan ik me voorstellen. Je wilt vrij zijn in je morele keuzes, je levensstijl, je (on)geloof. Dat het Christendom in het verleden soms bar weinig speelruimte gaf aan andersdenkenden, dat weten we en dat is treurig.

Overigens vermoed ik dat we ook wel vaak met een karikatuur te maken hebben. Hadden liberale, niet-christelijke Nederlanders het is de 19de en 20ste eeuw nou echt zo beroerd in onze samenleving? Ooit kwamen Joden naar de protestantse Nederlandse samenleving omdat we zo'n vrij land waren. We deden als protestanten dus wel iets goed? Nu krijgen Joden van de Ene Nieuwe Moraal te horen dat in het hart van hun religie iets zit wat in onze samenleving niet welkom is.

Hoe dan ook, een religie die ons als samenleving een moraal oplegt, dat hoeven we niet meer. Mag ik dan ook even nein danke zeggen tegen de nieuwe Ene Ware Moraal die ons nu door de strot wordt geduwd?

Een kwart eeuw geleden vond Nederland het ondenkbaar dat homoseksuelen zouden trouwen; op de schaal van de moraal zijn we aan het veranderen gegaan, en nu moet het verboden zijn voor ambtenaren om niet mee te werken aan het homohuwelijk. De Ene Ware Moraal is ingewisseld voor een andere Ene Ware Moraal. En dat terwijl de mensen van de Nieuwe Ware Moraal nog wel beloofd hadden, plechtig, in de Tweede Kamer, dat weigeren mogelijk bleef he?

Tien jaar geleden vonden we rituele slacht door Joden of Moslims aanvaardbaar, want ook al is dat ritueel slachten niet onze moraal, het moet wel kunnen. En lo and behold, nu dicteert de Ene Ware Moraal dat het helemaal fout is. Tien jaar geleden okee, nu helemaal fout? Wat voor visie op moraal hebben we eigenlijk? Me dunkt dat we ons nogal door de onderbuik laten leiden? Of gaat het om een afrekening met bevolkingsgroepen die zich maar moeten aanpassen aan de huidige Ware Moraal?

De schijnoplossing dat rituele slacht mag doorgaan als wordt bewezen dat het voor een dier niet pijnlijker is dan bij slacht met verdoving is een lachertje. Het dicteert immers aan een bevolkingsgroep met een bepaalde moraal dat het die moraal alleen mag hebben als het zich conformeert aan de opvattingen van de groep met de Echte Ware Moraal.

De partijen die het hardst roepen om vrijheid, liberalisme, hebben naar het lijkt nogal nare trekjes. Die vrijheid en hun liberalisme lijkt toch wel vooral te gelden voor hen die het met hun visie op de Ene Ware Moraal eens zijn.

En net zoals het Christendom ooit nogal dictatoriale trekjes had in hoe het beslag legde op de Nederlandse samenleving, heeft deze nieuwe ‘liberale’ stroming dat volgens mij nu ook. En net zoals het Christendom dat indertijd zelf eigenlijk niet doorhad, zien deze leiders van de Ene Nieuwe Moraal dat geloof ik ook niet.

'Jezus ontvangen' - de kriebels?

Hoe kan je Jezus ontvangen? Morgen preek ik erover, omdat Mattheus 10:40-42 de tekst van de week is. Ik weet het, je krijgt misschien de kriebels al van de term 'Jezus ontvangen'. Nogal veel gebruikt in evangelisatiecampagnes. Toch wil ik het er over hebben.

Jezus zelf was trouwens degene die het eerst met de term 'Hem ontvangen' kwam. Hier kan je die preek vinden.

Paus Shenouda wil Amr Moessa als president

De Moslimbroederschap (MB) heeft het lidmaatschap van ongeveer 4000 jongere leden bevroren omdat die de campagne steunen van Abdel Moneim Aboe l-Foetoeh, een presidentskandidaat. Foetoeh komt uit de MB maar is geroyeerd omdat hij zich tegen de zin van de MB kandidaat stelde. Het stalinisme lijkt nog steeds levend. Ook jongeren die zich bezighouden met de nieuwe Partij van de Egyptische Stroming, ook voortgekomen uit het MB milieu, worden momenteel uit de MB geroyeerd. Het lijkt dat veel trouwe leden van de MB van plan zijn te gaan stemmen op Mohamed Saliem al-Awwa bij presidentsverkiezingen. Een nare vent.

Intussen lijkt het dat Paus Shenoeda III van de Koptisch Orthodoxe Kerk zijn kerkleden graag ziet stemmen op mijn eigen favoriet, Amr Moessa. Dat zal hij natuurlijk niet zo klip en klaar zeggen, want het zou dom zijn voor de kerk zich aan een kandidaat te binden. Shenoeda zou deze week een ontmoeting met de leiding van de MB hebben, maar dat werd gecanceld. Wel liet hij zich op de foto zetten toen Amr Moessa hem bezocht. De Egyptische Paus zei dat Amr Moessa als minister van buitenlandse zaken en leider van de Arabische Liga ‘bewonderswaardige posities’ had ingenomen. Hij zei te hopen dat de keus van Egyptenaren voor een nieuwe president ‘door logica zal worden beheerst.’ Duidelijk had hij zijn keus voor Amr Moessa niet kunnen maken.

Moordende Egyptische politie komt ermee weg

De Egyptische politiemannen die in januari en februari geweld gebruikten tegen demonstranten, zelfs degenen die demonstranten hebben gedood, hebben goede kans daarmee weg te komen. Tot veel strafzaken komt het niet, en of er serieuze straffen worden uitgedeeld, is twijfelachtig.

Een paar voorbeelden van onrecht.

1. In Alexandrië zeggen families van jongelui die zijn gedood, dat politieofficieren ze bedreigen. Ze moeten hun aanklachten intrekken, of anders…
2. Anderen vertellen dat hun compensatie van zoveel als miljoen pond (120.000 euro) is aangeboden als ze aanklachten intrekken.
3. In de provincie Sharqiya trokken familieleden van omgekomen demonstranten aanklachten in nadat ze onder druk van de politie zich met de daders hadden ‘verzoend’. Zo komt het tuig – de politie – weg met moorden.
4. Zaken die wel voor het hof komen, lijken steeds te worden uitgesteld. Op 12 juni stelde rechter Mansoer Saker van het Mansoera Criminele Hof een zaak tegen vier politiemannen uit tot 5 september.
5. Zelfs in geval van een veroordeling gebeurt er niks. Een lagere politieman, Mohammed Abdel Moneim, werd vorige maand in absentia ter dood veroordeeld wegens het doden van 20 demonstranten op 28 januari. Hij heeft sindsdien twee interviews aan kranten gegeven. De politie probeert hem niet te vinden, lijkt het.

Deze voorbeelden zijn eigenlijk niets bijzonders. Zo ging het in Egypte de afgelopen decennia altijd al. Het rechtssysteem lijkt dus niet veranderd vergeleken met voor de revolutie. Het oude regime beschermt nog steeds zijn kinderen op een effectieve manier.
Gebaseerd op voorbeelden van AlMasryalYoum

ArkMission gaat voor boeken in Cairo betalen

Ik kreeg zojuist bericht van Anneke van de Krans van ArkMission - waar ArkMedia (bekend van Paul Abspoel) onderdeel van uitmaakt, dat die voor de eerste grote massa boeken voor twee van onze boekwinkeltjes in Cairo gaat betalen. Heel mooi nieuws!

Wat begon als een Twitteractie ('crowd financing') heeft dus geleid tot een milde bijdrage uit Nederland van allerlei vrinden die voor een opknapbeurt van een winkeltje betaalden, en nu dus ook de boeken op de planken!

Ik hoop dat de hele zaak tegen eind augustus klaar is - dan zal ik met plaatjes erbij rapporteren. Alle betrokkenen en donateurs intussen vast enorm bedankt!

Gaat niet goed met Egyptische Moslimbroederschap

De tijd tussen de val van ex-president Hosni Moebarak en de parlementsverkiezingen (september) lijkt net te lang te worden voor de Moslimbroederschap (MB) in Egypte. Tot de val van Moebarak was de MB, die onderdrukt werd en ondergronds moest blijven, de best georganiseerde grassroots-beweging in Egypte, die ook zijn eenheid wist te bewaren. Maar naarmate de beweging langer te maken heeft met een fase van 'vrijheid' in Egypte, lijkt het minder in staat de gelederen te kunnen sluiten.

De MB heeft met het oog op de verkiezingen de Partij voor Vrijheid en Rechtvaardigheid (PVR) opgericht, en zijn leden laten weten dat geen andere partij zal worden getolereerd en dat MB leden ook niet aan andere partijen mogen meedoen. Ook zei de MB dat het geen presidentskandidaat zal hebben bij verkiezingen later dit jaar.

Maar al twee maanden geleden besloot Abdel Monaim Aboe el-Foetoeh, een leider uit de MB, zich toch kandidaat te stellen voor het presidentschap. Dat leidde ertoe dat hij vorige week uit de beweging van de MB is gezet wegens gebrek aan gehoorzaamheid en loyaliteit. De oude heren die de MB leiden hebben hun bestuurlijke vaardigheden afgekeken van het Stalinisme.

En gisteren heeft een deel van de MB jeugd een eigen partij opgericht om mee te doen aan de verkiezingen: de Hizb Al-Tayyar Al-Masry - Partij van de Egyptische Stroming (PES). Die partij noemt in zijn program de islamitische sjaria niet eens. Ze lijken daarmee een soort Moslimbroederschap Lite te zijn.

Maar zullen de 150 jonge oprichters van de PES het redden binnen de MB? De kans is groot dat ze collectief worden geroyeerd. Mahmoud Hoessein, secretaris generaal van de MB, heeft in elk geval laten weten dat al die jongeren door hun directe leiders op het matje worden geroepen om te praten over hun overtreding van het beleid van de MB.

De vraag is of dit soort verdeeldheid en verbrokkeling binnen de gelederen van de MB er niet voor gaat zorgen dat de partij bij de verkiezingen een minder grote winst gaat behalen dan aanvankelijk werd vermoed. Misschien heeft de leiding van de MB dit voorzien en is dit waarom sommigen binnen de MB al maanden zeggen dat ze 'maar' 30% van de zetels in het parlement hopen te winnen 'om democratie een kans te geven'?

Verstandig dus van de MB om sterke coalities met allerlei anderen partijen aan te gaan. Misschien is dat wel hun enige manier om redelijk uit de strijd tevoorschijn te komen?

Mijn zeldzaam domme vraag aan Amr Moussa

Egypte en Soedan hebben al heel lang een conflict over het Halayeb grensgebied aan de Rode Zee tussen beide landen. De Soedanese president Omar al-Bashier zei gisteren dat dit conflict spoedig zal worden opgelost.

Begin jaren ’90 bezetten Egyptische troepen het omstreden gebied. Soedan meent dat het nog steeds recht heeft op die regio van 21.000 vierkante kilometer. Naast de eer gaat het natuurlijk om olie.

Vorige maand liet de Egyptische minister van buitenlandse zaken, Nabil al-Arabi (inmiddels afgetreden om Secretaris-Generaal van de Arabische Liga te worden) weten dat Halayeb een ‘gezamenlijk investeringsgebied’ van Egypte en Soedan wordt. Egypte heeft, vanwege perikelen over Nijlwater, alle baat bij het tevreden houden van Soedan en dat heeft er vast voor gezorgd dat het wat toeschietelijk is ten aanzien van Halayeb.

Wat me doet denk aan een uitermate dom interview dat ik had met Amr Moussa, nu presidentskandidaat en toen minister van buitenlandse zaken van Egypte. We hadden het over Halayeb, dat kort daarvoor door Egypte op Soedan was ‘veroverd’. Dat was dezelfde periode waarin Egypte enorm boos was op Iran dat twee minuscule eilandjes in de Arabische Golf had veroverd op de Emiraten. Dat ging om de Kleine en de Grote Tonb.

‘Meneer Moussa’ vroeg ik onnozel. ‘Waarom doet u zo boos over die verovering door Iran, als Egypte zelf net Halayeb op Soedan heeft veroverd?’

Amr Moussa ging rechtop zitten en keek me ernstig aan. ‘Het verschil is dit. Iran heeft geen gelijk en wij hebben wel gelijk.’

Daarop was de domme journalist sprakeloos.

Presidentskandidaat in Egypte gevaar voor kerken

Sheikh Muhammad Salim al-Awwa is een presidentskandidaat in Egypte. Omdat er momenteel veel wordt gediscussieerd over de vraag of de parlementsverkiezingen van september misschien moeten worden uitgesteld om eerst een betere grondwet te schrijven, meende hij zich ook in die discussie te moeten mengen.

Volgens al-Awwa moet de huidige premier, Essam Sharaf, worden ontslagen door de militaire junta omdat Sharaf deze week de euvele moed had om te zeggen dat hij eigenlijk ook wel voor uitstel van de parlementsverkiezingen is.

'De meeste mensen stemden voor de [huidige] constitutie, dus waarom nu plots praten over een nieuwe?' Volgens al-Awwa heeft de militaire junta niet eens het recht om een nieuw referendum te houden omdat het daarmee ingaat tegen de wil van het volk.

Ik denk trouwens dat de enige reden waarom premier Sharaf heeft laten weten dat hij voor uitstel van de verkiezingen is, is dat daarmee de indruk wordt gewekt dat de legertop en de huidige regering intern heus wel verschillend zijn. Het wekt de indruk van een vorm van 'democratie' dat de premier een eigen mening kan geven. Het maakt Sharaf bovendien beslist meer populair bij een deel van de liberale en seculiere oppositie. Maar afgezet gaat hij vast niet worden; zijn uitspraken zijn denk ik georchestreerd en de verkiezingen gaan gewoon door, alle dawsha ('rumoer') ten spijt.

Maar dan die presidentskandidaat al-Awwa. Die wil natuurlijk snel verkiezingen, want hij hoort bij de islamistische richting die zeker zal profiteren van verkiezingen in september - waar de liberale en seculiere oppositie totaal niet klaar voor is.

Die al-Awwa is een vileine vent. Hij staat bekend als 'gematigd' en zijn woorden wekken de indruk dat hij wil luisteren naar de stem van het volk. Hij staat altijd vooraan als het gaat om dialoog tussen de Islam en het Christendom. Hij is de 105de naam op de lijst van ondertekenaars van de Common Ground statement waarin moslims een paar jaar geleden aan christenen voorstelden om een serieuze dialoog aan te gaan. Hier zie je, op nummer 105, zijn naam: سعادة الأستاذ الدكتور محمد سليم العوّا

Wat zei deze 'gematigde' sheikh al-Awwa vorige jaar op AlJazeera? Dat de christenen in Egypte wapens in hun kerken verzamelen – gekocht van Israel natuurlijk – om op het juiste moment een oorlog tegen de moslims van Egypte te beginnen. Kijk, dat was nog eens behulpzaam voor de onderlinge relaties. Dat is zoiets als in Nederland zeggen dat in de moskeeen in de kelders wapens worden verzameld om op het juiste moment de Islam in Nederland oppermachtig te maken.

Zeker in het religieuze klimaat van Egypte waren al-Awwa's uitspraken olie op het vuur. Uiteraard geloofden grote massa's moslims hem op zijn woord. Conspiracy-theorien zijn hier erg populair. Prettig dus, zo'n presidentskandidaat. Ik vertrouw hem voor geen piaster. Voor de kerken in Egypte lijkt me zo iemand een regelrecht gevaar.

Uitnodiging: kom eens langs bij onze kerk in Cairo

Deze advertentie verschijnt komende maanden een paar keer in bladen voor expats in Cairo - om loslopende dakloze gelovigen bij een gemeenschap te trekken.

Voorbereidingen nieuwe kerk in Cairo

Omdat we in september de verantwoordelijkheid krijgen over St Michael's Church in Heliopolis, zijn we druk bezig met de laatste voorbereidingen. In augustus hebben we een werkmaand om de kerk en het terrein eromheen een stevige 'makeover' te geven. Uit Nederland komen een paar lui helpen met schilderen en andere klussen, en samen met wat Egyptenaren, Soedanezen en Amerikanen wordt het vast een gezellige maand. En 40-45 graden, en Ramadan...

Hier kan je de brochure van onze nieuwe engelstalige kerk downloaden als pdf. Ik ben de afgelopen maanden met de pet rond gegaan om de nodige financien bijeen te sprokkelen voor de verbouwing/verfbeurt. We zijn er bijna - nog ongeveer 6000 euro.

In augustus zullen we dagelijks bloggen over de vrijwilligers, de betaalde (Egyptische) krachten, over de voortgang, de fouten, de pret, het bloedhete weer, niet goed kunnen slapen, en meer.

Vandaag smaakte ik het enorme genoegen om een pianiste voor onze engelse kerkdiensten te vinden! Drommels, dat baarde me zorgen, en nu is het geregeld.

Deze diensten gaan op vrijdagmorgen om 11 uur gehouden worden. Na afloop altijd eten en drinken met elkaar... De eerste persoon die ik inhuurde en die per 1 augustus gaat beginnen, is Howayda (zie brochure). Ze gaat het eenvoudige cafetaria bevrouwen.

En drie dagen geleden kreeg ik een telefoontje van mijn bisschop Mouneer, of ik even snel een job description kon maken voor Ehab. 'Ja, die wordt je fulltime assistent...' Blijkt dat ik het voorrecht heb hem te mogen opleiden tot priester. Hoe heerlijk, iemand die me volledig gaat bijstaan! Die kan mooi de meeste zaken voor de bestaande Egyptische gemeente (zondagmorgen) regelen, en ook hard werken aan het opbouwen van de nieuwe Egyptische gemeente die we op zondagavond starten.

En deze week vertelde diaken Emad dat ik hem 20 uur per week mag 'gebruiken' (no pun intended, wie vuil denkt heeft een vervuild brein). Emad heeft een apotheek maar daar hoeft hij maar twee dagen per week zelf te zijn. Geweldig. Het lijkt of juist op tijd de zaakjes op orde gaan komen.

Gisteren heb ik met de lui die met mij een nieuwe Egyptische gemeente gaan helpen, besloten wat voor liedboek we gaan gebruiken, hoe de liturgie wordt, en meer van dat. We hebben ook besloten in de liturgie kleine aanpassingen te doen om iets meer de Koptisch-Orthodoxe nestgeur te scheppen. Zoals de Koptische versie van het OnzeVader.

Nou genoeg voor nu. Later meer. Tralalalala ik heb de pianiste gevonden. Nu de laatste 6.000 euro nog. Wie gaat me verrassen :-)

Leger Egypte kan niet meer op corruptie gepakt

Slimme heren, die Egyptische legerleiders. Ze hebben het onmogelijk gemaakt voor burgerlijke rechters om militairen voor het gerecht te dagen op verdenking van corruptie, door aan de code voor het militair recht een nieuw artikel toe te voegen. Veldmaarschalk Hoessein Tantawi (die man op de foto), hoofd van de Hoge Raad van de Strijdkrachten, maakte bekend dat een ‘artikel 8’ is toegevoegd. Dat artikel zegt dat het militaire hof leden van de strijdkrachten zal berechten die van corruptie verdacht zijn. Dit geldt niet alleen voor nog dienende militairen maar ook voor hen die reeds met pensioen zijn.

Hm. Vraagje. Valt Hosni Moebarak daar ook niet onder dus? Atif al-Banna, een professor in recht aan Cairo Universiteit zegt dat dit niet voor Moebarak geldt, want die zou zijn militaire betrokkenheid zijn kwijtgeraakt toen hij indertijd door President Anwar Sadat als vicepresident werd aangesteld. Zou de Hoge Raad daar inderdaad zo over denken? Ik ben benieuwd.

Gratis vakantie in Noorwegen

Voor wie gratis een week wil meevaren op een Noors schip - de MS Nordnorge... Hij gaat van Bergen naar het verrre noorden, Kirkenes. Enige voorwaarde: internetverbinding! Schitterende reis door de fjorden.
Vaar HIER mee

'Onoverbrugbare kloof tussen westen en Arabieren'

Het Nederlands dagblad publiceerde gisteren een opinieartikel 'Steun de Arabische opstand niet', geschreven door Raymond Meijer, lezer van het ND te Amsterdam. Nu zijn lezers van die krant mij a priori sympathiek, dus dit is vast een vriendelijke broeder. Maar wat hij schreef vond ik beneden de maat. Vandaag reageerde ik erop in her ND - maar ik geloof dat die bijdrage niet digitaal verkrijgbaaar is. Dus maar even hier:

Mijn reactie:
In plaats van me te verliezen in de generalisaties van deze schrijver, beperk ik me in mijn reactie tot de situatie in Egypte. Ten eerste zijn er in Egypte zeer duidelijk aanwijsbare leiders van de beweging voor verandering, en dat zijn betrouwbare mensen met duidelijke ideeën. Voornaamste presidentskandidaat in Egypte is Amr Moessa, een zeer geschikte leider voor het land. Het is in Egypte overduidelijk dat het leger momenteel aan de touwtjes trekt, en daarbij lijkt de Moslimbroederschap ook een belangrijke rol te spelen.

Dat bij de opstand in Egypte de oppositie zelf met scherpschutters op demonstranten zou hebben geschoten is een vileine aantijging die kant noch wal raakt. En waar haalt schrijver de gedachte vandaag dat ‘vaak is gebleken’ dat Arabieren zulke methodes toepassen? Welke Arabieren? Dit riekt naar racisme.

In Egypte bestond nauwelijks behoefte de wereldopinie te beïnvloeden. Er bestond geen behoefte aan buitenlandse inmenging, integendeel. Men wilde zijn eigen boontjes doppen tijdens de opstand.

In Egypte was de 6 April Jeugdbeweging verantwoordelijk voor het begin van de opstand. Natuurlijk was er geen sprake van een spontane opstand van het volk. Het was georganiseerd. Na jaren ellende was het volk de onderdrukking zat. Schrijver suggereert dat sprake is van afstemming tussen de landen in Noord Afrika. Laat maar zien, meneer. Ik kan u verzekeren, in Egypte is niks ‘afgestemd’. De boosheid was groot, en toen in Tunesië een opstand succesvol bleek, putten Egyptenaren daar hoop uit. Maar de suggestie dat een onzichtbare hand de zaak heeft bestuurd is te zot voor woorden. Daarvoor zijn de sociaal-economische en religieuze verschillen onder de Arabieren veel te groot.

De suggestie dat we niet weten welke personen en organisaties de opstanden leiden en dat alles ‘vaag’ is, zegt niets over de opstanden maar over de onkunde van de schrijver. Hier in Egypte weten we heel goed wie de ‘mannetjes’ en hun organisaties zijn. Maar ja, daarvoor moet je wel kennis van Egypte hebben. De kranten hier staan er dagelijks vol van.

Is er echt een ‘onoverbrugbare kloof’ tussen het westen en Egypte als het gaat om de rechtstaat en mensenrechten? Een domme en onbewijsbare stelling. Want ‘onoverbrugbaar’ suggereert dat er in eeuwigheid niks kan veranderen. Wat mij betreft moet het westen zich juist zeer actief bemoeien met wat nu gaande is in Egypte. Laat politieke en economische samenwerking gebonden zijn aan groei van de democratie en aan de handhaving van mensenrechten. Juist nu er zoveel op het spel staat, hoop ik dat het westen die rol wil spelen, om veranderingsprocessen een steun in de rug te geven.

En dit was de reactie van een anonieme scribent in het ND:

De suggestie van internationale coordinatie en afstemming lijkt me schromelijk overdreven. Dat riekt naar een complottheorie, waarvan ik dacht dat alleen arabieren daar goed in zijn. De opstanden zijn te verschillend om gecoordineerd te zijn. De enige overeenkomst is het gebruik van sociale media. Maar waar in Egypte en Tunesie het leger neutraal bleef, brak het leger in stukken in Libië en Jemen, maar staat het nagenoeg voltallig achter het regime-Assad. Dat maakt dat in Syrië de protesten enerzijds niet groot zijn (men is gewoon bang en is niet bereid te sterven voor iets wat geen duidelijke uitkomst heeft), en aan de andere kant meer en meer gedragen wordt door een groep die (uit zelfverdediging?) gewapend de straat op gaat.

De schrijver suggereert dat het een gewoonte is in het Midden Oosten om op je eigen mensen te schieten. Dit is natuurlijk een generalisatie die naar racisme neigt. Toch sta ik niet raar te kijken als dit inderdaad soms gebeurd is in Syrië. Alles is mogelijk, omdat de regime een bepaalde naam heeft en omdat er bij sommige groeperingen een enorme haat van 40 jaar opgekropt zit. Echter deze radicale stemmen zijn echt in de minderheid.

De suggestie doet geen recht aan de meerderheid van vredige mensen. Die verkiezen de huidige status quo boven een chaotische onzekerheid. Wat moet het westen doen? Er zijn verchillende groepen met verschillende belangen en doelen. Degenen die bekend staan als oppositie, zitten of zaten in Syrie in de gevangenis. Degenen die zich in het buitenland opwerpen als oppositie zijn meestal onbekend, of hebben zelf bloed aan de handen. Het westen moet daarom goed weten met wie het wil spreken.

Gesprekken met Aboe Khaled, de leermeester van Mohammed B., lijken mij niet wenselijk. Bemiddelen dus tussen de juiste oppositiefiguren en het regime. Daarbij blijven aandringen op werkelijk respect voor mensenrechten. En daar financiele consequenties aan verbinden. De roep om vrijheid van veelal seculiere mensen mag gestimuleerd worden! Of daarbij de rechten van minderheden gewaarborgd worden? In Syrië is dat al het geval, hoewel niet helemaal volgens de westerse begrippen. Maar, zoals een buurman zei: ‘Wij willen verandering maar niet ten koste van de vrijheden die we nu al hebben’. Daar kan dus aan gewerkt worden. Helemaal afzijdig houden, zoals de schrijver suggereert, is naieve onzin. Het staat gelijk aan het aanhalen van de strop voor minderheden. Dat getuigt van disrespect voor mensenrechten.

Abu Dani

Volgens mij draait de Gereformeerde Bond een beetje?

'Brochure over Israël blijft ongewijzigd', kopt het Nederlands Dagblad vandaag. Grappig hoe een paar blogs ervoor zorgen dat een thema wordt 'opgerakeld' door de krant. Zo hebben we elkaar allemaal nodig :-)

Dit schrijft het Nederlands Dagblad:

Het hoofdbestuur van de Gereformeerde Bond ziet in kritische geluiden over de brochure Israël en de Palestijnen geen reden de uitgave aan te passen. Dat zegt algemeen secretaris Piet Vergunst. In de uitgave stelt dr. Theo van Campen, predikant in Zwartebroek, dat er in het Nieuwe Testament niets is veranderd aan de zogeheten landbelofte, de gedachte dat het land door God aan aartsvader Abraham beloofd tot een 'eeuwig bezit' aan Israël is gegeven.
En verder citeer ik niet maar kan je in het ND lezen.

Overigens vind ik het interessant dat algemeen secretaris van de Gereformeerde Bond, Piet Vergunst, de brochure van Van Campen 'een discussiestuk' noemt. Als het dat slechts is, dat vermoed ik dat binnenkort door de Bond zo'n discussiestuk wordt gepubliceerd dat door Ds Theo Pleizier is geschreven.

Of is het niet echt als discussiestuk bedoeld? Maar door het dan nu wel zo te noemen lijkt het toch of er binnen de Bond meer verlegenheid is ontstaan door de gefundeerde (!) kritiek dan ze wil toegeven. Interessant vind ik dat op geen enkele manier door Van Campen of de Gereformeerde Bond antwoord is gegeven op de vragen en commentaren die zijn gesteld.

Christenen en de luie stoel

'Zie ik ben met u tot het einde van de wereld', zegt Jezus in Matheus 28. Het zijn de laatste woorden van dat evangelie. En o! Wat vinden we dat fijne woorden van onze Heer! Hij is altijd en overal bij ons. Alomtegenwoordig dus. Prachtig! Wat hebben we het fijn want Hij is bij ons.

Mag ik uw feestje even verstoren? Jezus spreekt tot zijn discipelen die Hij opdracht geeft de wereld in te gaan om andere mensen tot zijn gehoorzame leerlingen te maken. Voor leunstoelchristenen is dit geen belofte van onze Heer. Wel voor lui die doen wat hij zegt. Dus reken je niet te snel rijk. Vanmorgen onderdeel van mijn preek die je hier kan downloaden als pdf.

Wil Egypte dat kerken naar de woestijn verhuizen?

Onze Anglicaanse kerken in Egypte hebben, samen met de Koptisch-Orthodoxe en de Rooms-Katholieke, de ontwerpwet voor kerkbouw hartgrondig verworpen.

Aanvankelijk werd door de kerken redelijk positief gereageerd op beloftes van de militaire junta dat er snel een verbetering in hun situatie zou komen. Het wordt de kerken al eeuwenlang erg moeilijk gemaakt om nieuwe kerkgebouwen te openen. Maar het wetsvoorstel waarmee de overheid is gekomen, is nog beroerder dan hoe het al was.

Zo staat in het huidige wetsontwerp dat nieuwe kerken en moskeeen minstens 1000 vierkante meter groot moeten zijn. Een werkelijk ridikuul idee. Hoeveel kerken (en moskeeen) hebben behoefte aan zo's groot bouwwerk?

Bovendien moeten nieuwe kerken (en moskeeen) minstens een kilometer verwijderd zijn van bestaande kerken en moskeeen. Gezien de grote hoeveelheid bestaande moskeeen maakt dit kerkbouw bijna onmogelijk. O nee. In de woestijn kan leuk gebouwd worden. Is dat waar de overheid de kerken hebben wil? Uit het straatbeeld?

Verder verzetten de kerken zich sterk tegen het voorstel dat de plaatselijke gemeenteraden voortaan toestemmingen voor kerkbouw moeten geven. Juist in die plaatselijke raden hebben moslims uit de wijk uiteraard veel macht en dat maakt het krijgen van toestemmingen bijna onmogelijk.

Het is onduidelijk wat de overheid met dit wetsvoorstel dacht te bereiken. Het is te duidelijk onwerkbaar. Dat vinden moslims trouwens ook. Die zijn gewend dat ze waar ze maar willen moskeeen kunnen beginnen; in veel flatgebouwen is een minuscule moskee in een hoekje gebouwd - waardoor de eigenaar van het flatgebouw niet alleen browniepoints bij Allah krijgt (altijd goed voor het hiernamaals) maar ook gratis electriciteit voor de moskee die dan leuk voor de flat kan worden afgetapt, en voordelen met onroerendgoedbelasting (en dat is dan weer handig voor het hiernumaals).

Politie in Egypte komt in actie. Tegen Kopten natuurlijk.

Politie en Kopten hebben gisteren gevochten in de Zuidegyptische stad Minia. Daarbij zouden 3 politemannen en 6 Kopten gewond zijn geraakt. De Kopten demonstreerden gisteren voor het gebouw van de veiligheidsdienst na het verdwijnen van twee Koptische tienermeisjes. Die zouden volgens de Kopten zijn ontvoerd door moslims en gedwongen om moslima's te worden.

Nu doen moslims de meest vileine dingen. Het zou zomaar kunnen dat de twee meisjes zijn ontvoerd. Maar aangezien er soms ook heel lieve moslimjongens zijn, zou ook zomaar kunnen dat de meisjes verliefd werden, en weggeliepen. De eer van Koptische ouders kan dat natuurlijk niet erkennen. Maar goed, het gaat me niet om of de twee verdwenen meisjes inderdaad zijn ontvoerd. Wel om de manier waarop de politie ingreep.

De politie van Minia probeerde de demonstrerende Kopten te verdrijven met de wapenstok. De afgelopen maanden heb ik geloof ik niet gezien dat de Egyptische politie ooit ergens serieus ingreep. Waar zijn die lui! Maar het gaat nu om Kopten, dus laten we maar weer eens ingrijpen, moet de politie hebben gedacht. Ze hadden er niet op gerekend dat de Kopten intussen nogal assertief zijn. Toen de politie ging meppen, gingen de Kopten stenen gooien.

Jezus: alles of niets

Het komend weekend is het ‘Zondag van de Drieëenheid’ in de Anglicaanse wereld. Het lectionarium heeft Matheus 28:16-20 op het programma staan:

16 En de elf discipelen zijn naar Galilea gegaan, naar de berg waar Jezus hen ontboden had. 17 En toen zij Hem zagen, aanbaden zij Hem, maar sommigen twijfelden. 18 En Jezus kwam naar hen toe, sprak met hen en zei: Mij is gegeven alle macht in hemel en op aarde. 19 Ga dan heen, onderwijs al de volken, hen dopend in de Naam van de Vader en van de Zoon en van de Heilige Geest, hun lerend alles wat Ik u geboden heb, in acht te nemen. 20 En zie, Ik ben met u al de dagen, tot de voleinding van de wereld. Amen.

Waarom deze tekst op de zondag van de Drieeenheid?

1. De discipelen aanbaden Jezus.
Het Grieks gebruikt voor ‘aanbaden’ een woord dat letterlijk een ‘knieval’ betekent. Nu kan je argumenteren dat dit evengoed door een knecht gebeurt als de koning langskomt. Die geven hem dan eer.

Ik denk echter dat de bijbelvertalers terecht ‘aanbaden’ gebruiken want het gaat om de knieval voor meer dan een koning. Niet allen aanbaden Hem, want sommigen twijfelden. Ja, je gaat ook niet 1-2-3 iemand aanbidden die je ook als mens hebt gekend.

‘Twijfel’ lijkt me niet aan de orde als het alleen zou gaan om eer bewijzen. De reactie van Jezus op de knieval van de meesten en de twijfel van sommigen is niet dat hij de aanbidders terecht wijst. Hij moedigt ze eerder aan. Hij komt dichterbij zodat ze zien dat Hij het echt is, en hij bevestigt dat de aanbidding terecht is:

2. ‘Mij is gegeven alle macht in hemel en op aarde.’
Alle macht in hemel en op aarde betekent: almachtig. Dat kan je alleen zeggen van God, schepper van hemel en van aarde. Nu kan je daar tegeninbrengen dat Jezus zegt: ‘Mij is gegeven…’ Inderdaad, Hij heeft het niet van zichzelf.

Zijn Vader heeft in de eeuwigheid, voor er tijd en ruimte bestond, zijn almacht gedeeld met zijn zoon. Er was dus nooit een tijd dat de Zoon niet almachtig was.

Wie moeite heeft met de gedachte dat vader en zoon in essentie en in macht gelijk zijn, zal trouwens moeten uitleggen hoe het mogelijk is dat er op hetzelfde moment twee van elkaar gescheiden wezens zijn die allebei alle macht in hemel en op aarde hebben. Dat kan niet. Er kunnen geen twee gescheiden ‘almachtigen’ bestaan.

3. Dopen ‘in de Naam van de Vader en de Zoon en de Heilige Geest’.
Welke Jood zou bij het noemen van De Naam niet onmiddellijk denken aan de Ene, de God van Israel wiens Naam niet wordt genoemd? Jezus refereert aan die Ene, en zegt erbij dat dit is: Vader, Zoon en Heilige Geest.

De Ene God die bestaat in drie personen. Als de drie personen die in een adem worden genoemd door Jezus niet wezensgelijk zijn, zegt Hij iets dat aardig op heiligschennis lijkt. Als het zou gaan om de Ene Vader en een lager, geschapen wezen die de Zoon wordt genoemd, en een andere schepsel dat de Geest heet, dan moet je maar durven om te suggereren dat we in de naam van die drie moeten worden gedoopt. Net zo belachelijk eigenlijk als bijvoorbeeld zeggen: ‘Egypte heeft steun toegezegd gekregen van de Verenigde Staten, Ajax, en Albert Heijn.’

4. 'Onderwijst hen alles wat ik u geboden heb'
Jezus gebiedt zijn volgelingen dat ze moeten verkondigen en onderwijzen wat Jezus hun heeft geleerd. Hij wil dus dat zijn volgelingen wereldwijd en in alle tijden zich op Hem en zijn onderwijs richten.

Moest Hij dan niet naar God verwijzen, of naar de Tora? Hij verwijst naar zichzelf en zijn eigen onderwijs. Is dat geen snoeven, eigenwijsheid, pochen? Ja, wel als Jezus minder is dan God. Nee, als Hij met de Vader en de Heilige Geest één God is.

5. ‘Ik ben met u alle dagen, tot aan de voleinding van de wereld.’
Jezus stuurt zijn volgelingen de wereld in met deze belofte. Ten eerste, wederom een eigenaardige uitspraak als je niet gelooft dat Jezus wezensgelijk met God de Vader is. Immers, als Hij een schepsel was, had Hij in dit geval moeten zeggen: ‘God zal met je zijn…’ Maar Hij belooft zijn eigen aanwezigheid.

En die belofte is deze te wonderlijker als je bedenkt dat Hij hiermee zegt dat Hij waar ook ter wereld en wanneer ook maar met al zijn discipelen zal zijn. Dat vooronderstelt alomtegenwoordigheid. Niemand dan God is overal en altijd tegelijk aanwezig.

Met deze belofte onderstreept Jezus opnieuw zijn claim van gelijkheid aan de Vader. En begon daar zijn leven ook niet mee? Bij zijn geboorte werd hij Immanuel genoemd: God met ons. Als Jezus niet God almachtig is, is deze uitspraak een zinloze kreet en dan moeten we Jezus niet serieus nemen.

De Moslimbroederschap vreet ze op met huid en haar

De oude Wafd Partij heeft met de Moslimbroederschap een 'lijstverbinding' afgesproken voor de komende parlementsverkiezingen. In districten waar de Wafd sterke en populaire kandidaten heeft, zal de Broederschap zijn leden oproepen op hen te stemmen, en omgekeerd. Waar begint de Wafd aan... Veel zullen ze niet winnen, want als partij maakten ze teveel onderdeel uit van het establishment de afgelopen 50 jaar. Door deze afspraak zullen ze misschien een paar zetels veiligstellen? Voor de Broederschap staat zo'n overeenkomst heel mooi. Ze werken netjes samen met een liberale partij met seculiere trekjes. De Broederschap vreet ze op met huid en haar.

Een aantal liberale en secularistische partijtjes is ook druk in onderhandeling over soortgelijke afspraken om niet geheel versnipperd de verkiezingen in te gaan. In het Egyptische districtenstelsel gaat het net als in Engeland: 'The winner takes all'. Hoe meer de liberale en seculiere partijen versnipperd zijn, hoe zekerder de winst voor de Moslimbroederschap.

Hoewel... de Broederschap zou wel een behoorlijk wat last kunnen krijgen van de partijen die hen op rechts inhalen - die van de salafisten. De eerste salafistische partij, an-Nour, is van de week door de autoriteiten goedgekeurd. Er zullen er vast meer volgen. Naar verluid is zelfs de familie van de radikale sjeik Omar Abdel Rahmaan, die wegens terreurdaden in de Verenigde Statebn achter slot en grendel zit, bezig een partij op te richten. Het ziet er naar uit dat deze partijen te politiek onbekwaam zijn om veel kans te maken om zetels te winnen, maar ze kunnen bij de Broederschap stemmen wegtrekken. Vandaar misschien dat de Broederschap de alliantie met de Wafd Partij is aangegaan.

De Tagammu Partij, een verzameling van extreem links, ontkent intussen beschuldigingen dat het leden van de voormalige regeringspartij NDP (Nationale Demokratische Partij) zou toelaten in zijn gelederen. Nu zou dat voor die NDPers ook wel een grote ideologische sprong zijn. Maar onmogelijk is het niet; politiek in Egypte ging de afgelopen decennia om mannetjes met macht, niet om hun ideeen. Het is haast ondenkbaar dat de politici van de afgelopen decennia achter de geraniums gaan zitten. We zullen vast velen weer op het zachte pluche van de Maglis al-Shaab, het parlement, terugzien.

Recensie van mijn boek op Islamitische website

Op de website NieuweMoskee.nl van Arnold Yasin Mol, schrijft Karen Ghonem-Woets een recensie van mijn boek over Egypte. Leuk dat ze dit doen - en niet onkritisch :-).

Recensie van 'Egypte, mijn volk. Ooggetuige van een omwenteling'

Jos Strengholt woont sinds 1988 in Egypte. Tot halverwege de jaren ’90 werkte hij als journalist voor radio 1. Vervolgens werd hij manager van een bedrijf dat televisieprogramma’s maakt. Hij is tevens een Anglicaans priester, die de zorg heeft voor Anglicaanse kerken in de Caïreense wijk Maadi. Na de zomer van 2011 verhuist hij naar de wijk Heliopolis, waar hij in opdracht van de bisschop twee gemeenten gaat vernieuwen en twee gemeenten zal gaan oprichten.

Tijdens de Egyptische revolutie van februari-maart was hij veelvuldig in de Nederlandse media te beluisteren. Kort na die revolutie verscheen Egypte, mijn volk. In dit boek voert hij de lezer mee langs zestien onderwerpen waarmee hij zowel een inkijkje geeft in het leven in Egypte als duidelijk maakt waar de grote frustratie van de betogers op het Tahrir-plein én van miljoenen thuisblijvers vandaan komt. Het gaat dan over de rol van het leger en de politie, een falende overheid, de harde strijd om het dagelijkse bestaan, corruptie, gezondheidszorg en onderwijs. Strengholt eindigt het boek met een hoofdstuk over de kerk in Egypte.

Een belangrijke rode draad in zijn boek is de corruptie die de Egyptische maatschappij in z’n geheel, van de machthebbers tot en met de doorsnee burger, heeft verziekt. Corruptie is verweven met het dagelijks leven: als je iets voor elkaar wil krijgen, van goed onderwijs tot het kwijtschelden van verkeersboetes, schuif je iemand wat geld toe, en van elk bedrag – van de Amerikaanse steun tot subsidies en aanbestedingen – wordt geld afgeroomd. Die verwevenheid is zo groot, dat Egyptenaren het lange tijd accepteerden dat een bepaalde laag van de bevolking zich meer dan anderen verrijkte. Die verrijking liep echter zo de spuitgaten uit, aldus Strengholt, dat het voor de gewone man en vrouw niet meer te verteren werd.

Maar nu moet je toch echt verder lezen op NieuweMoskee.nl...

Egyptische economie: krimp met 4.2%

De economie van Egypte is in de maanden januari, februari en maart met 4.2% gekrompen. Dat heeft de Minister van Planning en Internationale Samenwerking Fayza Aboe al-Naga op een persconferentie laten weten. Tijdens dezelfde maanden in 2010 groeide de economie met 5.4%. 'De zaak is nog niet rampzalig, maar we moeten wel snel ingrijpen', aldus al-Naga.

De krimp van de economie is het gevolg van een val van het toerisme met 33%, productie daalde met 12%, de bouw met 9%, de transportsector met 9.7%, en handel in de winkels met 7.9%.

Bron: AlMasryalYoum

Sneijder: ‘God beslist waar ik volgend seizoen speel’

Met deze kop liet het Algemeen Dagblad ons weten dat Wesley Sneijder, die nu nog bij Internazionale in Milaan speelt, niet weet waar hij het komend seizoen zal voetballen. Misschien blijft hij waar hij is, of hij gaat naar Manchester City, Manchester United, Of Chelsea? 'Waar ik volgend seizoen speel, weet alleen God. Hij zal beslissen waar mijn toekomst ligt.' Ah... het kan dus ook IJsselmeervogels worden?

Zoveel geloof bij Wesley, en natuurlijk Yolanthe, maar ook bij het Algemeen Dagblad. Heerlijk op deze pinksterdag! Maar een beetje mijmeren schept weer wat aarzeling bij me. Waarom moet dit nou in de krant? Is dit heel bijzonder? Elke zondag wordt van de kansel gepreekt dat God ons leven bepaalt. Miljoen Nederlanders en medelanders zitten elk week in de kerk. Die worden niet geciteerd als ze hetzelfde zouden zeggen.

De geloofsuitspraak is dus alleen van belang omdat het om Wesley Sneijder gaat. Uiteraard. Hij is een BN’er. Dat Wesley’s geloofsuitspraak wordt geciteerd is omdat de vaderlandse media niet gewend zijn dat BN’ers zoiets in het publiek zeggen. Ze kijken wel uit, het kan je carrière schaden in Nederland. Je wilt toch niet alleen door de EO of de KRO worden uitgenodigd voor een praatprogramma?

Waarom doet Wesley deze geloofsuitspraak? Wil Wesley eigenlijk misschien gewoon zeggen: ‘Ik heb nog niet besloten…?’ Of: ‘Yolanthe heeft nog niet besloten…?’ Dat is ongetwijfeld een deel van de waarheid.

Maar Wesley gelooft vast ook oprecht dat de keus aan God is, en ik vind dat mooi. Hij belijdt dat in de grote en kleine zaken van ons leven God het achter de schermen voor het zeggen heeft. En zo is het ook. We kunnen wel atheïstisch menen dat er geen god is en dat we ons eigen leven bepalen en in de hand hebben, maar dan houden we ons voor het lapje. ‘Er is meer tussen hemel en aarde, Horatius…’

‘Alleen God weet het.’ En toch, ik vermoed dat Wesley ervan uitgaat dat God hem niet naar FC Utrecht zal sturen. Ik vermoed dat voor Wesley de opties die God heeft redelijk beperkt zijn. Internationale, of een van de drie genoemde Engelse clubs. Welke van de vier wil God? Zou God misschien door zijn dienstknecht, de zaakwaarnemer van de familie Sneijder, bepalen welke club het beste is? Of zou diens dienstmaagd Yolanthe de knoop doorhakken op grond van waar je het leukst kunt winkelen?

Als we menen dat ons leven geheel van God afhangt, dat moeten we misschien wat radicaler openstaan voor heel andere opties dan de mogelijkheden die voor ons liggen. Misschien wil God wel dat Wesley en Yolanthe met hun ruim aanwezige middelen een sportschool in Oeganda gaan opzetten. Of dat ze Marokkaanse jongeren in Veendam gaan helpen?

Ach nee, God wil vast dat het Chelsea wordt, vermoed ik. Leuke trainer, goed betaald, heerlijk sjoppen in London, en binnen een uurtje ben je in Amsterdam voor als daar weer wat leuks te doen is. Maar ik vraag me dan wel af of ‘God-taal’ wel zo gepast is in dit geval. 'Mijn makelaar en Yolanthe zijn er nog niet uit. Ik moet de knoop nog doorhakken...' is ook heel gepast.

Maar wat zouden we opkijken als Wesley en Yolanthe in de rimboe een sportschool gaan opzetten. Als het geloof in God voor deze jongelui echt levensveranderend blijkt te zijn. Maar geef nou toe, zoiets van ze verwachten is oneerlijk. We doen het zelf ook niet.

Wat wil de Moslimbroederschap nou eigenlijk?

Essam al-Erian (foto van AFP), vice-voorzitter van de Partij voor Vrijheid en Gerechtigheid van de Moslimbroederschap in Egypte, zegt dat zijn partij slechts 30-35 zetels in het parlement van ongeveer 500 zetels hoopt te winnen. Hij zei dat zijn partij geen meerderheid in het parlement wil krijgen. Het blijft moeilijk om in te schatten wat de Broederschap nou eigenlijk wil.

* Willen ze de andere partijen zand in de ogen strooien om te voorkomen dat die zich verenigen tegen de Broederschap door per district met slechts een tegenkandidaat te komen?

* Wil de Broederschap serieus ruimte bieden aan andere partijen in de hoop op het bouwen van een sterke democratie?

* Is de Broederschap bang dat ze wel eens veel minder aanhang zouden kunnen hebben dan velen menen?

* Is de Broederschap bang dat ze met een meerderheid in het parlement alle enorme problemen van Egypte moeten oplossen, en dat bij verkiezingen daarna voorgoed worden weggevaagd?

Het blijft gissen wat de Broederschap wil. Misschien weet het zelf niet waar het de voorkeur aan geeft? Dat geldt niet voor het Salafi front, een beweging die een tandje radikaler is dan de Moslimbroederschap. Khaled Saied, woordvoerder van dat front, heeft laten weten dat zijn beweging probeert om alle partijen met een Islamitisch denkraam te verenigen in een alliantie die moet zorgen dat het grootste aantal zetels wordt gewonnen bij de verkiezingen in september. Saied wil voorkomen dat de Islamitische stemmen versnipperd raken over teveel kleine Islamitische partijen.

Een van die vele kleine partijen, de Nour (Licht) Partij is mede opgericht door Eddin Abdel Ghafour. Hij zegt dat binnen zijn partij onenigheid over de verkiezingsdoelen bestaan. Sommigen willen proberen om maximaal 5 kandidaten in het parlement te krijgen, omdat de partij tijd voor interne opbouw nodig heeft. Jongeren binnen de partij willen juist het maximale aantal zetels winnen.

Wat er dus gaat gebeuren bij de verkiezingen is echt nog onduidelijk. El-Erian van de Broederschap heeft laten weten dat hij met de liberale en socialistische partijtjes een alliantie wil vormen om te zorgen dat er een sterk en divers parlement komt, maar dat klinkt gewoon te ongeloofwaardig.

Voor de Broederschap die zich bij het referendum over de grondwet en ten aanzien van demonstraties zo radikaal heeft afgezet tegen de overige partijen, lijkt het onbestaanbaar om bij verkiezingen ineens weer samen te gaan werken. De kans dat die partijen met de Broederschap willen samenwerken is bovendien niet groot. Wil al-Erian de indruk wekken dat zijn partij gematigd is en dat niemand de rol van de Broederschap hoeft te vrezen? Wederom, het is onduidelijk. We hebben nog een paar maanden en we gaan het zien.