Jezus: alles of niets

Het komend weekend is het ‘Zondag van de Drieëenheid’ in de Anglicaanse wereld. Het lectionarium heeft Matheus 28:16-20 op het programma staan:

16 En de elf discipelen zijn naar Galilea gegaan, naar de berg waar Jezus hen ontboden had. 17 En toen zij Hem zagen, aanbaden zij Hem, maar sommigen twijfelden. 18 En Jezus kwam naar hen toe, sprak met hen en zei: Mij is gegeven alle macht in hemel en op aarde. 19 Ga dan heen, onderwijs al de volken, hen dopend in de Naam van de Vader en van de Zoon en van de Heilige Geest, hun lerend alles wat Ik u geboden heb, in acht te nemen. 20 En zie, Ik ben met u al de dagen, tot de voleinding van de wereld. Amen.

Waarom deze tekst op de zondag van de Drieeenheid?

1. De discipelen aanbaden Jezus.
Het Grieks gebruikt voor ‘aanbaden’ een woord dat letterlijk een ‘knieval’ betekent. Nu kan je argumenteren dat dit evengoed door een knecht gebeurt als de koning langskomt. Die geven hem dan eer.

Ik denk echter dat de bijbelvertalers terecht ‘aanbaden’ gebruiken want het gaat om de knieval voor meer dan een koning. Niet allen aanbaden Hem, want sommigen twijfelden. Ja, je gaat ook niet 1-2-3 iemand aanbidden die je ook als mens hebt gekend.

‘Twijfel’ lijkt me niet aan de orde als het alleen zou gaan om eer bewijzen. De reactie van Jezus op de knieval van de meesten en de twijfel van sommigen is niet dat hij de aanbidders terecht wijst. Hij moedigt ze eerder aan. Hij komt dichterbij zodat ze zien dat Hij het echt is, en hij bevestigt dat de aanbidding terecht is:

2. ‘Mij is gegeven alle macht in hemel en op aarde.’
Alle macht in hemel en op aarde betekent: almachtig. Dat kan je alleen zeggen van God, schepper van hemel en van aarde. Nu kan je daar tegeninbrengen dat Jezus zegt: ‘Mij is gegeven…’ Inderdaad, Hij heeft het niet van zichzelf.

Zijn Vader heeft in de eeuwigheid, voor er tijd en ruimte bestond, zijn almacht gedeeld met zijn zoon. Er was dus nooit een tijd dat de Zoon niet almachtig was.

Wie moeite heeft met de gedachte dat vader en zoon in essentie en in macht gelijk zijn, zal trouwens moeten uitleggen hoe het mogelijk is dat er op hetzelfde moment twee van elkaar gescheiden wezens zijn die allebei alle macht in hemel en op aarde hebben. Dat kan niet. Er kunnen geen twee gescheiden ‘almachtigen’ bestaan.

3. Dopen ‘in de Naam van de Vader en de Zoon en de Heilige Geest’.
Welke Jood zou bij het noemen van De Naam niet onmiddellijk denken aan de Ene, de God van Israel wiens Naam niet wordt genoemd? Jezus refereert aan die Ene, en zegt erbij dat dit is: Vader, Zoon en Heilige Geest.

De Ene God die bestaat in drie personen. Als de drie personen die in een adem worden genoemd door Jezus niet wezensgelijk zijn, zegt Hij iets dat aardig op heiligschennis lijkt. Als het zou gaan om de Ene Vader en een lager, geschapen wezen die de Zoon wordt genoemd, en een andere schepsel dat de Geest heet, dan moet je maar durven om te suggereren dat we in de naam van die drie moeten worden gedoopt. Net zo belachelijk eigenlijk als bijvoorbeeld zeggen: ‘Egypte heeft steun toegezegd gekregen van de Verenigde Staten, Ajax, en Albert Heijn.’

4. 'Onderwijst hen alles wat ik u geboden heb'
Jezus gebiedt zijn volgelingen dat ze moeten verkondigen en onderwijzen wat Jezus hun heeft geleerd. Hij wil dus dat zijn volgelingen wereldwijd en in alle tijden zich op Hem en zijn onderwijs richten.

Moest Hij dan niet naar God verwijzen, of naar de Tora? Hij verwijst naar zichzelf en zijn eigen onderwijs. Is dat geen snoeven, eigenwijsheid, pochen? Ja, wel als Jezus minder is dan God. Nee, als Hij met de Vader en de Heilige Geest één God is.

5. ‘Ik ben met u alle dagen, tot aan de voleinding van de wereld.’
Jezus stuurt zijn volgelingen de wereld in met deze belofte. Ten eerste, wederom een eigenaardige uitspraak als je niet gelooft dat Jezus wezensgelijk met God de Vader is. Immers, als Hij een schepsel was, had Hij in dit geval moeten zeggen: ‘God zal met je zijn…’ Maar Hij belooft zijn eigen aanwezigheid.

En die belofte is deze te wonderlijker als je bedenkt dat Hij hiermee zegt dat Hij waar ook ter wereld en wanneer ook maar met al zijn discipelen zal zijn. Dat vooronderstelt alomtegenwoordigheid. Niemand dan God is overal en altijd tegelijk aanwezig.

Met deze belofte onderstreept Jezus opnieuw zijn claim van gelijkheid aan de Vader. En begon daar zijn leven ook niet mee? Bij zijn geboorte werd hij Immanuel genoemd: God met ons. Als Jezus niet God almachtig is, is deze uitspraak een zinloze kreet en dan moeten we Jezus niet serieus nemen.