Omdat mijn vrouw wil kijken naar Nederland Zingt op de EO (via BVN) word ik getrakteerd op wat beelden van een prachtige oude kerk. Welke weet ik niet. Maar duidelijk een van die schitterende Rooms Katholieke kerken die in de 16de eeuw van die kerk zijn gestolen door onze Protestantse voorouders. Neem nou die fraaie St Joriskerk in Amersfoort - zie foto. Hebben Protestantse kerken of synodes ooit wel eens 'het spijt me' gezegd voor die beslist zwarte smet op de historie? Het was toch eigenlijk schandalig? Moet je ons Protestanten horen als de seculiere kerk onze gebouwen zou overnemen... Ben gewoon benieuwd.
11 opmerkingen:
Ach Jos, alles is tijdelijk op dit aardbolletje. Er is toch gebruik van gemaakt...;-)
Ja zo is het. Maar ik haal jouw huis toch ook niet leeg omdat ik vind dat ik je spullen beter kan gebruiken? Ik weet niet of jij op dat moment nog zo overtuigd bent dat alles toch maar tijdelijk is ;-)
Zonder die spullen,is het huis ook niet meer nodig...dan waren we misschien allemaal wel wereldreizigers geworden. ;-)
Je vooronderstellingen zijn ietwat merkwaardig. Natuurlijk zijn er in de zestiende eeuw geen kerken gestolen. Het christendom heeft ongeveer anderhalf millennium dienst gedaan als officiële staatsideologie en uiteraard bepaalde de overheid dan hoe die er uit moest zien. In de laatste decennia van de zestiende eeuw heeft de overheid in de gewesten van de Republiek dus bepaald dat de ene christelijke religie op gereformeerde wijze uitgeoefend diende te worden. Pastoors die dat wilden, konden vaak zo verder gaan als dominee, van de ene week op de andere.
Pas na de scheiding van kerk en staat ten tijde van de Bataafse Republiek (1796) kwam het idee op de kerkgebouwen van de overheid over te hevelen naar wat men inmiddels conform een nieuw religieconcept als kerkgenootschappen zag. Toen zijn kerkgebouwen ook herverdeeld naar gelang van de grootte der plaatselijke geloofsgemeenschappen. Dat gebeurde met name tussen 1798 en 1800, toen het proces stil werd gezet, en twee staatsvormen later, in 1811, ten tijde van het Franse Keizerrijk. In Den Bosch is de Sint Jan, die sinds 1629 fungeerde als gereformeerd gebedshuis, toen bijvoorbeeld keurig aan de rooms-katholieken overgedragen. In veel overwegend katholieke gebieden is dat trouwens met de lokale hoofdkerken gebeurd, zij het niet perfect.
Je vraag komt wat anachronistisch over. Je moet nooit vergeten dat de huidige functie van religie in Europa een totaal andere is dan die van een paar eeuwen geleden. Diende religie toen vooral als verbindende politieke ideologie, nu is het een zaak van gelovige individuen, die met elkaar geloofsgemeenschappen vormen op vrijwillige basis.
Ja, mijn vraag is anachronistisch. In lijn van de vraag of we ons als westen moeten verontschuldigen voor de kruistochten. Zou ik ook nooit doen.
De twist van de reformatie ging als ik me niet vergis precies over de vraag of de paus vanuit Rome het ultieme zeggenschap had, of de koningen en keizers. Dat pleit werd gewonnen door de koningen en keizers.
Maar terugkijkend, heb je niet het idee dat de RK kerk daardoor goederen is kwijtgeraakt die het liever had gehouden? En dat het heus geen kwaad kom om te zeggen: sorry heren, dat was allemaal niet zo mooi, hoe dat ging?
We hebben toch ook wel het e.e.a. geleerd, mag ik hopen?
Dan zijn we het op het hoofdpunt geheel eens. Bij de reformaties van de zestiende eeuw – het is gebruikelijk er een stuk of vijf te onderscheiden, die we terecht voor het gemak samen dé Reformatie noemen – ging het om diverse vragen op verschillend niveau, die in een ingewikkeld verband met elkaar stonden. Ik zou niet direct zeggen dat de paus verloren heeft, want de protestantse reformaties zijn enorm teruggedrongen, tot pakweg noordwestelijk Europa, terwijl ze grote delen van Europa in beroering hebben gebracht.
Aan dat verontschuldigen voor dingen van lang geleden moet je nooit beginnen. Het is onoprecht, want je hebt toch geen schuld. Wel kun je soms erkenning bieden aan groepen die zich met bepaalde aspecten van de geschiedenis verbonden voelen. Een slavernijmonument vervult een belangrijke functie voor de afstammelingen, maar excuses aanbieden voor wat zich voor 1863 afspeelde, vind ik goedkoop.
Voor de kruistochten geldt dat nog meer. De vier kruisvaardersstaatjes waren zo marginaal dat ze de Arabische werld – met centra in Baghdad en Kairo – toen al nauwelijks opvielen - het ging om onbelangrijke kusstreken - en de Arabieren herinnerden ze zich ook nauwelijks. Pas door de vertaling van Europese geschiedwerken in de negentiende eeuw kwam men op de hoogte dat de kruistochten ooit bestaan hadden. Als ze nu wel in de collectieve herinnering leveren, komt dat omdat ze aansluiten bij de collectieve ervaring van het imperialisme: dat Europa (het Westen) agressief is. Maar op zich waren de Kruistochten voor de islamitische wereld niet meer dan onbetekenende speldeprikken. Pas nog dat boek van Thomas Asbridge over de kruistochten gerecenseerd die na meer dan 700 bladzijden doodleuk opmerkt dat zijn verhaal voor het heden geen enkele relevantie heeft. Met zijn een nuchtere aanpak heeft hij gelijk, vind ik. (http://is.gd/gOv29)
Om terug te komen op die kerken: nee, het is flauwekul om te zeggen dat het niet zo mooi was. Zo ging dat. Of eigenlijk vinden we vanzelf al dat het er niet zo fraai aan toeging. Dat hoef je er niet nog eens dik bovenop te leggen. We doen het nu anders en hopelijk hebben we dat van de geschiedenis geleerd. En nogmaals, de katholieke kerk is geen gebouwen kwijtgeraakt, want lokale gebouwen vielen onder lokale kerkfabrieken of onder machtige heren ter plaatse, niet onder Rome. En historisch is het boeiender om te bekijken waarom mensen er toen andere vanzelfsprekendhenden opnahielden dan wij: van een poging om te begrijpen leer je meer dan van gemakzuchtig afstand nemen.
Bovendien, als je met excuses begint, kun je elkaar wel lastig blijven vallen: protestanten mogen dan kerkgebouwen hebben afgepakt, dat vervolging kwam toch vaak van katholieke kant. Je kunt dat soort dingen beter rustig constateren. De tijd dat martelarenboeken in ere gehouden werden is wel voorbij.
Het probleem met de RKK en de Kruistochten is mijns inziens de structuur van de RKK, met de onfeilbaarheid van de paus aan de top, die bijna (?) als plaatsvervanger van God wordt gezien. Als deze Kerk dan collectief zondigt door geweld te gebruiken, is het handig om te weten of Katholieken nu achter deze Kruistochten zouden staan of juist niet. Natuurlijk is het echter ook zo dat niemand de Katholieken ervan verdenkt snode plannen te hebben.
Maar toch zorgt door onfeilbaarheid van de paus voor een probleem. Katholieke Christenen kunnen zich niet alleen maar naar de Bijbel wijzen, er is ook een paus die soms iets kan zeggen dat in tegenspraak is met de Bijbel. Het Woord van God staat niet altijd boven op (dit is de Orthodoxe visie natuurlijk), de Paus kan dogma's in het leven werpen, en besluiten nemen die niet Orthodox zijn.
De protestanten hebben dat probleem niet. Die kunnen naar de Bijbel wijzen en zeggen, natuurlijk staan wij hier niet achter. Het is mijns inziens genoeg dat zij zeggen dat ze de daden niet goedkeuren. Ze hoeven geen spijt te betuigen. Dat is zoals Jan Dirk Snel zegt, onzin. Als je spijt betuigt, terwijl je het niet meent, zijn het loze excuses. Wat moet je daar mee.
inderdaad, Jos. Dit is iets waar ik me ook al heel lang over verbaas. Er zijn gebouwen geannexeerd, kloosters gesloten, de boeken ervan gestolen, priesters gedwongen hun ambt op te zeggen, etc. En enorme schade aangericht: beelden, schilderijen, etc.
en nooit excuses.
En dit alles heeft niets te maken met wie er gelijk heeft. Dit kan gewoon niet.
Zullen we een website starten: "het spijt ons?" En iedere protestant kan dan zijn excuses aanbieden?
wat dacht je van de dom in utrecht? De schade is nog steeds zichtbaar. Die kerk zou moeten worden teruggegeven. Als symbool van de spijt van 'ons' protestanten.
@Menno
Tjonge, je meent het hè. Aan welke domeinnaam had je gedacht? O, nu zie ik het.
Ik heb me ooit laten vertelen dat herverdeling van kerkelijke bezittingen het succes van de Reformatie in Duitsand bepaalde. Kerkelijk bezit kwam nu de protestantese landsvorsten toe. Blijkbaar vonden de boeren dat niet zo leuk. Luther schreef daar een adviesje over; hoe te handelen. Maar hoe het precies zat, weet ik niet meer.
Over ouwe koeien uit de sloot halen gesproken!
Hebben de roomse ooit sorry gezegd voor de duizenden protestante die ze hebben gefolterd en op de brandstapels in de fik staken?
Enne beter een kathedraal in handen van een protestant dan in handen van de islam.
Sjonge jonge Jos wees nou niet roomser dan de paus want binnenkort bezoekt pausie Ratsinger alle Luther steden in Duitsland.
Ik heb in ieder geval schone handen wat evangelischen zitten in eenvoudige zaaltjes.
Opzich wel eens dat dingen niet zo netjes gegaan zijn... Maar excuses aanbieden kan alleen als je ook werkelijk een omkeer wilt maken. Met andere woorden: teruggeven al die kerken (of in ieder geval degene die inderdaad onterecht verkregen zijn) Dan laat je zien dat je het meent...
Een reactie posten