Op weg naar kerst - de 'Logos' in de kribbe

Je komt thuis van een lange zakenreis; op het vliegveld wacht niemand je op. Nou ja, dat ben je gewend. Je reist ook zo veel. Dus maar met de trein naar huis. Je belt je vrouw, maar die drukt je weg. He? Is er iets aan de hand? Misschien is ze net druk bezig.

Je hebt cadeautjes voor het hele gezin gekocht, en ziet uit naar de kerst. Straks thuis, snel een douche, dan fijn met elkaar eten, en een heerlijke kerst samen!

Als je thuis je sleutel in het slot van de voordeur steekt, blijkt die niet te passen. Het slot is veranderd. Vreemd. Waarom? Je belt aan, maar er wordt niet opengedaan. Je hoort de stem van je vrouw en kinderen, maar ze doen niet open. Hard op de deur slaan helpt niet. En op je kloppen op de ramen reageert niemand. De gordijnen zijn overal dicht.

En langzaam realiseer je je: dit is geen toeval. Je bent eruit gezet. Niet langer welkom bij je eigen familie en in je eigen huis. Zo moet het niet zijn! Maar dit is wat gebeurde met onze Heer, Jezus Christus, schrijft de apostel Johannes in zijn evangelie. ‘Hij kwam tot het zijne, maar de zijnen hebben hem niet aangenomen.’

Wie is Jezus, wiens verjaardag we over een week weer vieren? Johannes heeft een jaar of wat met hem geleefd, gewandeld, gesproken, en gebaseerd op die ervaringen schreef hij zijn Evangelie waarin hij een beeld van onze Heer schildert.

Johannes maakt het ons niet makkelijk. Hij gebruikt theologische termen die ons nu vreemd zijn, zoals die term ‘Het Woord’ (Gr: Logos). (Sommige) Griekse filosofen spraken over die Logos als de goddelijke ratio waar alle leven vandaan komt, en die de orde, de samenhang, in het universum garandeert.

Waarom is er ordening en geen chaos? Veel Grieken concludeerden: Dit is omdat er een Logos, een Woord, een Ratio is die het universum beheerst, net zoals de mens rationeel is. Het universum heeft een ziel.

In de Joodse bijbel is het Woord het scheppende spreken van God. Dat Woord is dus dynamisch. En omdat het een Goddelijk spreken is, speelt het een rol die bijna onafhankelijk is van God. De Schepper zendt zijn Woord, en dan gebeuren er dingen. Ze doen iets. Deze Woorden worden soms beschreven alsof ze een eigen persoonlijkheid hebben.

Als Johannes dus de term Logos gebruikt voor het kleine kind dat geboren is, voor Jezus, spreekt hij beslist niet in een vacuüm. Hij gaat een dialoog aan met de filosofen en theologen van de Grieken en van Israel. En het dunkt hem gepast om de term die duidt op de kracht die het universum reguleert, op dat kind in de kribbe te laten slaan. Morgen meer.