'Je bent een verstokte aanhanger van de vervangingstheologie'

Beste Walter

dank dat je zo uitgebreid ingaat op mijn 'zeven punten van kritiek' op het christenzionisme die ik eerder op mijn blog plaatste. Ik waardeer het enorm dat je me van 20 paginas tekst hebt voorzien, waarnaar je in een andere blog hier verwijst. Hier die pdf van je.

Om het reageren makkelijker te maken zal ik het toch weer ophakken in mootjes, anders wordt het veel te veel. Eerst ga ik in op je sympathieke maar bloody scherpe inleiding. Maar ik kan daar tegen. We hebben het per slot van rekening maar over 'meningen' en die zijn immer minder belangrijk dan mensen.

Je begint met een definitie van de vervangingsleer omdat je me een 'verstokte' aanhanger daarvan noemt. En daar begint het gedoe al. :-)

De Vervangingsleer is kort samengevat 'de leer dat de Kerk de plaats van Israël heeft overgenomen.

Vervolgens citeer je iemand anders over de zgn. Vervangingsleer

In het plan van God is de christelijke kerk in de plaats gekomen van Israël, of nauwkeuriger geformuleerd, de kerk is het historisch vervolg van Israël.

Dat is een vreemd citaat, want ‘in de plaats gekomen’ is echt iets heel anders dan ‘het historisch vervolg van’. Geen van beide ideeen hang ik aan. Je citeert vervolgens nog meer over wat aanhangers van de Vervangingsleer geloven:

Het Joodse volk verschilt niet van andere etnische groepen, zoals de Engelsen, Spanjaarden, Balinezen: al deze groepen moeten bekeerd worden tot Jezus Christus en kunnen zo de verlossing ook ontvangen.

Ja, daarmee ben ik het volmondig eens, als je de dubbele punt (:) serieus neemt. De uitspraak gaat alleen over de gelijkheid in zoverre het gaat om verlossing. Ja, Joden zijn net als alle andere mensen: ze moeten zich bekeren en krijgen alleen door geloof in Jezus Christus verlossing. Denk jij daar anders over dan? Ik denk dat de meeste 'minnaars van Zion' zoals jij geen moeite met deze gedachte hebben? Nou ja, ik geloof dat jij denkt dat sowieso alle mensen behouden worden. Wat dat betreft zal het je dus weinig moeten uitmaken hoe ik hierover denk.

Je citeert: “Zonder berouw, wedergeboorte en integratie in de kerk hebben de Joden geen toekomst, geen hoop en geen roeping.” Daar kan ik ja op zeggen, dat geloof ik. Maar dan wel met de juiste interpretatie van het begrip ‘kerk’. Daar kom ik wel op terug tegen de tijd dat dit aan de orde is.

Een ander citaat: “In onze tijd, na Pinksteren, is "Israël" (in de juiste betekenis van het woord) de kerk.” Dat zou ik zo nooit zeggen dus. Israel was (in de juiste betekenis van het woord) namelijk ook voor pinksteren al 'de kerk'. Maar daar kom ik later wel op terug.

Ik ben dus geen aanhanger van de vervangingsleer als ik je definities serieus moet nemen. En daar begint dus de ellende van een discussie hierover al. Je gebruikt definities die ik niet aanhang, maar je zegt dat ik dat wel toe. Leuk praten wordt dat…

Je verwijst naar van alles over Ignatius. Ik vind de interpretatie van zijn paar woorden extreem en onnodig afstand scheppend. Het gaat om dit citaat van Ignatius:

Het is misplaatst van Jezus Christus te spreken en joods te leven. Want niet het Christendom gelooft met het oog op het Jodendom, maar het Jodendom, met het oog op het Christendom.

Dat is alles wat Ignatius zegt. Moet je hieruit nou echt constateren dat hij een antisemiet was, of een vervangingsleer (van wat voor soort definitie dan ook) aanhing? Ik vind dat zeer overdreven. Paulus zegt bovendien in de Romeinenbrief en de Galatenbrief echt soortgelijke dingen. In de jonge kerk waren nogal wat heidenen zo onder de indruk van het Jodendom, dat ze meenden dat de besnijdenis en zich houden aan alle Joodse wetten de enige toegang was tot het heil in Christus. Heeft Ignatius het hierover? Misschien. Misschien ook niet. We weten het gewoon niet. Waarom deze broeder dus wegzetten als een slechterik?

Het is tegenwoordig een hobby van sommigen om de allervroegste kerk als antisemitisch of zoiets af te willen schilderen. Wat zou daar toch voor reden voor zijn? Deze ene tekst uit zeven brieven van Ignatius is toch echt te mager om daaraan verregaande conclusies te verbinden.

Je citeert Derek Prince. Ik heb geen zin om op van alles in te gaan, en geef zonder terughoudendheid toe dat veel kerkvaders niet zorgvuldig formuleerden als het over Israel en kerk ging. Wat overigens voor mij geheel niet betekent dat ze antsemieten waren of zo. En het volgende citaat van Prince vind ik onacceptabel omdat het onwaar is en omdat Prince zich hiermee bovendien een oordeel van jewelste over de hele kerk van het jaar 150 tot 1850 aanmeet:

Het is veelzeggend dat ongeveer in dezelfde tijd de leer van de Kerk als geheel begon af te wijken van de zuiverheid en de eenvoud van de openbaring die de apostelen doorgaven in het Nieuwe Testament. Het eindresultaat van deze afdwaling was een Kerk die er in de middeleeuwen voor een groot gedeelte geestelijk, moreel en theologisch naast zat.

In je inleiding zeg je:

Het feit dat je bij deze 7 punten zo enorm weinig uit de Profeten citeert vind ik voor iemand in jouw positie, als herder en leraar van een eigen gemeente, gewoonweg schokkend.

Ik citeer sowieso weinig in die 7 punten, om de eenvoudige redenen dat ik het zo kort mogelijk hield. En ik zie nu meteen ook al waar onze discussie zal stranden. Want ik citeer bij voorkeur uit het Nieuwe Testament als het over deze zaken gaat, om de eenvoudige reden dat ik wil geloven zoals Jezus en de apostelen dat deden. De bijbel is niet een tekstenboek waarbij alles wat er wordt gezegd evenveel betekenis heeft, waar en wanneer het ook wordt gezegd. Wat Jezus en de apostelen zeggen is het criterium voor hoe we de hele bijbel begrijpen. Niet omgekeerd.

Er was dus sprake van voortgaande openbaring. Wat later is gezegd, legt uit wat eerder is gezegd. Zonder het Oude Testament is het Nieuwe Testament nauwelijks te begrijpen, maar het Nieuwe Testament is wel de bril waardoor we als christenen naar het Oude Testament kijken. Jezus en zijn apostelen bepalen hoe we het Oude Testament lezen, toch? Dat is nou precies wat een christen tot christen maakt. De apostolische visie op de (Joodse) Schriften.

Vervolgens gebruik je een onbegrijpelijk argument waarom ik als christen meer van de profeten van het Oude Testament zou moeten citeren. Je zegt:

Voor de religieuze Joden zijn de Profeten namelijk een bron van onbeschrijfelijke troost en hoop. Een lichtpuntje in deze duistere wereld. Jij stapt daar naar mijn oordeel, in je onwetendheid, veel te gemakkelijk overheen.

Maar waarom moet ik in mijn christelijke omgang met de bijbel - in mijn exegese - denken aan de vraag hoe Joden anno 2012 getroost worden met hun profeten? Wat voor troost bied je ze dan, als ze het Nieuwe Verbond met Jezus Christus hebben verworpen? Meer dan wat Jezus en de apostelen doen, vrees ik. Een gevaarlijke troost, ben ik bang, want zonder Jezus Christus geen verlossing.

Verder zeg je: “Tot op deze dag ontzegt deze leer [van de vervangingsthelogie] de Jood namelijk zijn historische en religieuze identiteit.”

Nogmaals, ik verwerp het begrip ‘vervangingstheologie’ omdat God Israel nooit door de Kerk heeft vervangen. Maar sinds wanneer is de identiteit van Joden afhankelijk van mijn christelijke theologie? Ik zou als ik Jood was, hard lachen om je opmerking. Hun identiteit, daar hebben ze jou en mij niet voor nodig. Neem je ze wel serieus genoeg?

Bedoel je te zeggen dat als iemand gelooft dat God geen verbond meer heeft met Israel [wat ik niet denk] dat dit dan voor Joden heel pijnlijk is of zo? Het is voor een Jood toch niet vreemd dat iemand die zijn religie niet aanhangt, ook niet gelooft dat God een verbond met Israel heeft? Hindoes, moslims, boedhisten, atheisten, ze geloven geen van allen dat God iets speciaals met Joden heeft. Ze weten toch dat christenen geloven dat het verbond van God met Israel in Jezus Christus zijn speerpunt heeft? Je zegt vervolgens:

Dit is natuurlijk onmenselijk gezien de relevantie van het Oude Testament voor het ontstaan van Israël en de zegen die er, volgens de Oud Testamentische Profeten, in de toekomst uiteindelijk van Israël zal uitgaan voor het gehele menselijke geslacht.

Onmenselijk? Denk je niet dat jij Joden plat troetelt op deze manier? Als Joden in hun Tenach geloven op hun eigen manier, dan is het toch niet ‘onmenselijk’ als christenen of wie dan ook dat niet zo doen?

En je stelling dat er 'uiteindelijk zegen van Israel zal uitgaan voor het hele menselijk geslacht', dat noem ik nou nog eens vervangingstheologie. Jezus vervangen door Israel.

Je gebruikt dus meteen al enorm grote woorden in je inleiding. Dat zal nog wat worden dus :-)

Ja ik ga de ‘zeven punten’ goed lezen en ik zal reageren. Stap voor stap.