Apart dat een Nederlander een Engelstalig boekje uitgeeft bij een Duitse uitgever. Zou er voor een boek over het christenzionisme echt geen Nederlandse uitgever zijn? Ik vrees dat het antwoord daarop duidelijk is. Met kritiek op het christenzionisme scoor je als uitgever niet goed in Nederland.
Ik heb dit boekje van 135 pagina’s met plezier gelezen; ik weet het, ik ben ernstig bevooroordeeld over dit thema, en mijn genoegen is vooral omdat ik in Steven Paas een gelijkgezinde ontmoet die zijn mond over dit pijnlijk thema open durft te doen. Pijnlijk, want Paas krijgt voor dit boekje ongetwijfeld weer termen naar het hoofd als vervangingstheoloog, of misschien wel antisemiet. Geheel ten onrechte.
Paas begint met een kort inleidend historisch hoofdstuk over het zionisme.
In een tweede hoofdstuk geeft hij zijn theologische kritiek op het christenzionisme, vanwege de manier van omgaan met de bijbel in die beweging. Christenzionisten nemen de bijbel extreem letterlijk, ze breken het ene verbond van God in kleine deeltjes, ze decentraliseren Christus, de kerk neemt in betekenis af, het Koninkrijk wordt vooral in de toekomst gezien, en zending naar Israel wordt teniet gedaan.
In een derde hoofdstuk gaat Paas in op de rol van Israel als volk en land in de Bijbel.
De hoofdstukken 4 en 5 bespreken de groei van christenzionisme in de westerse kerken, en hoe een steeds radicaler millenialisme ontstond.
In hoofdstuk 6 wordt besproken hoe het christenzionisme in Duitsland groeide. Ik begrijp dat dit past in een uitgave van een Duitse uitgever (Reformatorischer Verlag Beese) maar het heeft niet mijn interesse. Liever zou ik een stevig hoofdstuk zien over de Nederlandse situatie. Heeft iemand zoiets al geschreven?
In hoofdstuk 7, over de periode na de Holocaust, gaat Paas wel wat meer in op de situatie in Nederland. Hij noemt onder meer Christenen voor Israel en diens voormannen in Nederland, maar dit in de context van een bredere beschrijving van het internationale christenzionisme. Een serieuze kritische beschrijving van christenzionisme in Nederland lijkt me wenselijk; wat doen de organisaties? Wat zijn hun opvattingen? Wat voor theologie wordt gepropageerd? Wat doen zulke organisaties in Nederland en Israel?
In zijn conclusies in hoofdstuk 8 vraagt Paas eerst aan christenzionisten om aan zelfonderzoek te doen. Volgens de theorie van christenzionisten zou hun houding zorgen voor bekering van Joden en vernieuwing van de kerk. Paas ziet hier niets van. Ik vraag me sterk af of christenzionisten zich in deze samenvatting van hun overtuiging herkenen. Probleem is natuurlijk dat het christenzionisme zo’n brede, diffuse beweging is date en korte samenvatting erg moeilijk is. Des te meer reden om nu eens met een serieuze studie over de beweging in Nederland te komen.
Volgens Paas staat het Bijbelse geloof op de tocht in het christenzionisme, en evenzeer de eenheid van de bijbel en van de kerk. Heidense en Joodse gelovigen in Christus worden uit elkaar getrokken alsof God met beide groepen een apart plan heeft.
Paas ziet als gevaar van het christenzionisme ook, dat het de christelijke zending naar Israel negeert, en hij is evengoed bang dat als de eschatologische scenario’s van christenzionisten niet uit blijken te komen, hun filosemitisme makkelijk kan omslaan in het omgekeerde.
Ik denk dat Paas er goed in is geslaagd een inleiding te schrijven op het Christenzionisme. Zijn boek is leesbaar en niet te uitgebreid. Of christenzionisten zelfs maar de moeite zullen nemen dit boek te lezen durf ik te betwijfelen, en ze worden vast niet overtuigd van hun ongelijk. Mensen in die kring hebben zich, is mijn ervaring, zo diep ingegraven dat alle kritiek ze alleen maar bevestigt in hun vermeende gelijk. Het is de zoveelste aanval op Israel en op God, is doorgaans de onmiddellijke reactie. Zonder dat op de argumenten serieus wordt ingegaan.
Vandaar dat ik denk dat de aanbevelingen in hoofdstuk 9 ook niet in goede aarde zullen vallen. Paas legt de vinger wel precies op de zere plek. Hij begint over het probleem van de hermeneutiek. Zijn suggestie dat ze hun Zionistische millenialisme moeten laten vallen is grappig. De aanbeveling is dus: geef je christenzionisme helemaal op. Paas vraagt vervolgens om een normale houding jegens Joden en Israel, en om zending naar Israel centraal te stellen.
Christenzionisten zijn vast niet onder de indruk, maar mijn conclusie is dat Paas met dit boek een degelijke Bijbelse visie aan ons voorlegt over wat waar en noodzakelijk is. Zijn houding staat beslist dichter bij het apostolisch getuigenis van het Nieuwe Testament dan de vreemde gedachtespinsels van christenzionisten.
19 opmerkingen:
Ik heb op mijn weblog al veel geschreven over zionisme, christenzionisme en Nederlandse organisaties.
http://eindpunt.blogspot.nl/
"Paas vraagt vervolgens om een normale houding jegens Joden en Israel, en om zending naar Israel centraal te stellen"
Normale houding !?!?
Als 'de kerk' dit nou eens van meet af aan gedaan had, hadden we een totaal andere, meer gewenste relatie met Israel gehad ! De kerk heeft in de eeuwen voorafgaand aan deze, veel 'verkloot' (en dan druk ik mij heel zachtjes uit)
Nb, de chr. zionisten die ik ken, stellen Jeshua//Jezus absoluut als HET middelpunt !
In hoofdstuk 6 wordt besproken hoe het christenzionisme in Duitsland groeide. Ik begrijp dat dit past in een uitgave van een Duitse uitgever (Reformatorischer Verlag Beese) maar het heeft niet mijn interesse. Liever zou ik een stevig hoofdstuk zien over de Nederlandse situatie. Heeft iemand zoiets al geschreven?
Ja, de website www.kingdommovement.nl geeft het verhaal vanuit zowel Amerikaans Pinksteren weer, als vanuit de Nederlandse Pinkster- Charismatische beweging.
verbondsleer_06
De schrijver van die website en Dr. Paas verschillen in hun historische benadering van het postmillennialisme. Paas ontkent bijvoorbeeld jammer genoeg dat er twee vormen van Postmillennialisme zijn, één gelovend in een letterlijk millennium (deze mening was vooral de Puritijnen toegedaan) één gelovend in een figuurlijk millennium deze is zowel vooral de huidige reconstructionisten als de huidige Kingdom Movement toegedaan.
Ook is er een verschil waar te nemen in het benaderen van de algehele kerkgeschiedenis, aangaande de (wereldse, inclusief gevallen) kerk en Israël en de (christelijke) wederomgeboren gemeente van God en Israël. Het lijkt erop dat de schrijver van KingdomMovement.nl het niet eerlijk vindt, om wedergeboren Protestanten lastig te vallen met wat niet-wederomgeboren katholieken in de middeleeuwen Joden aandeden.
Een verhelderende radiouitzending over onze christelijke geloofswortels vind u op:
http://www.eo.nl/programma/praiseopzaterdag/2011-2012/page/-/programarchivepage.esp?programarchivepage=11859393
en ga naar de uitzending van 23 Juni 2012......en kom uiteindelijk uit in Zion!
Als je een echte goede studie over het Christen-Zionisme wil, dan is het boek “For Zion's Sake: Christian Zionism and the Role of John Nelson Darby” van Paul Wilkinson veel meer aan te bevelen dan dit werk van Steven Paas.
Paul Wilkinson geeft een veel evenwichtiger beeld over christen-zionisten. De meeste van hen, zoals veel Messiaanse Joden, geloven helemaal niet in de tweewegenleer en vinden evangelisatie onder Joden heel belangrijk.
Kwalijk is dat Steven Paas zo tekeer gaat tegen de verwachting van het duizendjarig rijk en die verwachting een oorzaak noemt van de door hem genoemde dwaalleer onder christen-zionisten. Het komende Messiaanse vrederijk is door diverse profeten voorspeld (Jesaja, Zacharia, Johannes) en is een wezenlijk onderdeel van fundamentele Schriftuitleg.
Ik voorspelde dat veel lui zouden zeggen: dit is niet het christenzionisme waarin ik geloof.
Maar mijn ervaring is dat wel degelijk veel christenzionisten in een vorm van tweewegenleer geloven. Nee, niet de 'hardcore' Darbisten, maar wel veel 'nieuwe aanwas'.
Duizendjarig rijk 'bijbels'? Dat vind ik niet. Dus daarin geef ik Paas helemaal gelijk. Maar hierover gaan we het niet eensworden - we hebben blijkbaar een andere manier van exegetiseren.
Ik dank u voor uw bespreking van het boek van Steven Paas. Ik ben het geheel met u eens, ook wat betreft uw voorspelling van de kritiek. Die is vaak ongenuanceerd en zonder dat er ingegaan wordt op argumenten.
eiaAls je Openbaring leest, dan is duidelijk dat Openbaring 6-18 de grote verdrukking beschrijft, Openbaring 19 de wederkomst van Christus op aarde en dat het duizendjarig rijk, dat in Openbaring 20 wordt beschreven, ná de wederkomst van Christus plaats zal vinden.
Voorafgaand aan het duizendjarig rijk wordt de satan (de verleider der volken) opgesloten in zijn gevangenis en worden de onthoofden uit de grote verdrukking eerst weer opgewekt om mee te regeren met Christus. Van beide zaken is nu niets te merken en deze moeten dus nog plaats vinden.
Nou Kees, wat jij 'duidelijk' vindt was 1900 jaar aan de kerk helemaal niet duidelijk.
Denk je nu echt dat de oprechte christenen die 1900 jaar lang de bijbel bestudeerden het allemaal helemaal verkeerd hebben begrepen en dat pas met John Darby en zijn kornuiten ineens de waarheid duidelijk werd?
En ook vandaag de dag is voor heel veel goede christelijke exegeten helemaal niet 'duidelijk' wat voor jou zo helder is.
Nee Jos, ook in de 1800 jaar voordat Darby zijn toekomstvisie had bekend gemaakt (in 1830), waren er al veel christenen, die geloofden in het duizendjarig vrederijk. In de 2e eeuw waren dat o.a. Justinus de Martelaar, Irenäus von Lyon en Tertullianus. In de 4 eeuw verkondigde Victorinus van Pettau ook zijn verwachting van het duizendjarig rijk. Pas in de 5e eeuw werd door Augustinus het amillennialisme populair.
En na de reformatie was Darby bepaald niet de eerste, die weer een letterlijk duizendjarig rijk verwachtte. Increase Mather ging hem al ruim een eeuw voor. Het bijzondere van Darby is wel dat hij zijn toekomstvisie in de 19e eeuw uitgebreid heeft kunnen onderwijzen en dat velen die leer hebben aangenomen. Maar hij was bepaald niet de eerste in de verwachting van het duizendjarig rijk.
Ja er waren kerkvaders die een duizend jarig rijk verwachten. Maar dat had helemaal niets te maken met jouw eschatologische visie.
Ik noemde Darby maar als voorbeeld. Het ging me om aan te geven dat dit pas in de 19de eeuw enige populariteit kreeg.
Als de kerk met al zijn gelovigen dit idee van een duizendjarig rijk niet van belang achtte tussen het jaar 300 en 1850, dan zal ik het ook maar niet zo van belang achten.
Jos - je zou ook gewoon kunnen toegeven dat Kees gelijk heeft voor wat betreft de historische verwachting rondom het duizendjarig rijk. Dat jij het niet zo ziet in de Bijbel is niet relevant. Je eerdere argumentatie is dat het pas 'sinds Darby' zo is. Kees toont aan dat dat niet het geval is (en iedereen kan dat zo opzoeken in de literatuur).
Verder is het 'Christen-Zionisme' ontzettend breed. Waarschijnlijk net zo breed als de verknipte kerkelijke kaart in Nederland. De twee-wegenleer is zeker binnen het dispensationalistische denken, waarvan Darby een van de bekendste exponenten was, samen met Scofield e.a. natuurlijk, zeker niet de standaard opvatting. Paas zit er dus volstrekt naast. Maar het past wel mooi in zijn eigen theologische opvatting. Jammer dat hij een zogenaamde 'opvatting' meent te moeten misbruiken voor het promoten van zijn eigen visie. Reden genoeg voor serieuze Nederlandse uitgevers dat dus niet uit te brengen.
Niemand zit hier in Nederland te wachten op wederom een dergelijke discussie omdat het een veel te pijnlijk onderwerp is, de "Kerk" (Reformatorische gezindte, RKK) heeft te veel schade aangericht met haar vervangingstheologie en kan daarom maar beter haar mond houden.
Ps, wanneer je zegt:
"Als de kerk met al zijn gelovigen dit idee van een duizendjarig rijk niet van belang achtte tussen het jaar 300 en 1850, dan zal ik het ook maar niet zo van belang achten."
Zou een tegenreactie kunnen zijn: "Wanneer de Kerk van 300 tot 1517 de ideeën van de Reformatie nooit belangrijk heeft gevonden, zal ik die ook maar niet belangrijk vinden. Wat een slechte manier van argumenteren.
Ik neem toch aan dat je wel énigzins op de hoogte bent van de kerkgeschiedenis? Door alle eeuwen heen zijn er groeperingen geweest zoals de ana-Baptisten, Waldenzen enz. die andere opvattingen over diverse onderwerpen er op na hielden. Dat die door gruwelijke vervolging en onderdrukking niet 'aan de oppervlakte' kwamen, wil niet zeggen dat ze minder waar of waardevol zijn!
Rudy
Waarom zou ik zeggen dat Kees gelijk heeft wat betreft het 1000-jarig rijk? En waarom is het niet relevant wat ik in de bijbel zie? Bedoel je dat jij gewoon gelijk hebt, ongeacht welk argument dan ook? Lekkere manier van argumenteren.
Nee hehe ik weet ook dat Darby niet de eerste was. Zelfs de kerkvader Barnabas noemde het al. Maar Darbij maakte het populair onder evanglischen. Daarvoor wat het nauwelijks populair onder christenen he?
Mijn eigen commentaar op Paas was ook dat hij het christenzionisme eenzijdig neerzette. Vandaar mijn opmerking dat veel christenzionisten zich er niet in zouden herkennen. Ik kom overigens digitaal veel lui tegen die precies zeggen wat hij christenzionisten verwijt: zending naar Israel hoeft niet want God gaat zijn eigen weg met Israel. Een tweede weg dus.
Niemand zit te wachten op zo’n discussie omdat die te pijnlijk is? In wat voor wereld leef je? Lees je wel eens wat RK en PKN over deze zaken zeggen? Je bent blijkbaar een vreemdeling in zion. In de reformatorische gezindte is men bijna collectief christenzionist!
Inderdaad, als kerk tussen 300 en 1517 de ideeen van de Reformatie niet belangrijk heeft gevonden, waarom zou ik er dan zoveel waarde aan hechten? Je slaat de spijker op de kop.
Maar je vergist je. Tussen 300 en 1517 waren er veel kerkleiders met ideeen die heel ‘refo’ zijn. Augustinus, wat dacht je van hem? En weet je wie binnen de refogezindte bijvoorbeeld heel populair zijn? Mensen als Thomas a Kempis. En veel andere Rooms Katholieke kerkleiders,
Ik ben redelijk op de hoogte van de kerkgeschiedenis ja. Natuurlijk waren er altijd kleine sektes die zich ver hielden van de hoofdmoot van de kerk. En veel van wat die lui te zeggen hadden was waardevol. Maar waar het gaat om het algemeen christelijk geloof, om de zaken die wezenlijk zijn, daarvoor ga ik niet bij de kleine sektes te rade, maar bij de brede hoofdstroom van de kerkgeschiedenis. Het geloof daarvan is vastgelegd in de oecumenische geloofsbelijdenissen.
Wat in die oecumenische geloofsbelijdenissen is uitgesproken is van van wezenlijk belang voor het christelijk geloof. Dat is het centrale geloof van de kerk van de eerste eeuwen. Allerlei andere zaken kunnen van belang en nuttig zijn, maar nooit zo belangrijk dat ik ze wil toelaten als wig in mijn relatie met andere christenen. Ik voel me dus verwant met mijn (gelovige) protestantse, katholieke en orthodoxe broeders en zusters. En minder met gelovigen die zo’n nadruk op bijzaken leggen (als 1000-jarig rijk) dat ze daarmee de relatie met andere gelovigen op het spel zetten.
Inderdaad was het duizendjarig rijk in de middeleeuwen uit het zicht verdwenen bij de (inmiddels staats)kerken. Maar degenen die in een toekomstig duizendjarig rijk geloven zijn niet degenen, die de relatie met andere gelovigen op het spel zetten. Zij die er niet in geloven hebben scheiding gemaakt. Om te beginnen deden de RK kerk, de Anglicaanse kerk, de kerk van Zwingli en de Lutherse kerk aan zware vervolging van anders denkende christenen, waarbij de inquisitie niet werd geschuwd. Over een wig drijven gesproken! Pas in 2010 bood de Lutherse kerk haar excuses de doopsgezinden aan. Het zou goed zijn als die andere kerken gaan volgen in deze excuses.
Toen ik zo’n 40 jaar geleden aan mijn Gereformeerde collega eens liet ontvallen dat de satan nog actief was in deze wereld, ontkende hij dat. Toen ik vervolgens zei dat immers het duizendjarig rijk nog moest komen, veranderde zijn gezicht in een grimas, hij werd woedend en schreeuwde: “Jij bent een chiliast, jij neemt bij andere mensen hun vrede weg, de satan is al opgesloten.” Tot die tijd had ik nog nooit gehoord dat christenen beweren dat we nu leven in het duizendjarig rijk en daarbij tevens ontkennen dat de satan nog actief is in deze wereld. Maar waar ik me het meest over verbaasde was die botte woede, Bijbelse argumenten had hij niet. Hier was duidelijk de amillennialist degene, die zo’n nadruk op bijzaken legde (namelijk zijn visie over het duizendjarig rijk) dat hij daarmee de relatie met andere gelovigen op het spel zette. En voor Paas geldt precies hetzelfde.
Paas kan lekker samen op een rijtje gaan zitten met de anti-semieten uit de partij voor de dieren die ritueel slachten willen afschaffen, of zoals nu de discusi over het besnijden wordt gevoerd. Zelf in het Nieuwe Testament wordt door Paulus over het herstel van Israel als natie in hun land gesproken, en niet alleen over hun terugkeer naar de messias. Wie dat niet kan zien is blind. God's woord verteld ons ook duidelijk dat alle naties geoordeeld zullen worden op hun houding naar Israel, een steen die ze alle moeten heffen. Paas bezwijkt hier duidelijk onder die steen.
Als ik zou zeggen wat ik van dit alles vind, is de wereld mogelijk te klein...
Alsof er nog niet genoeg ellende in de Palestijnse regio bestaat. Zal er ooit een regeling worden gevonden, voor de uitstaande problemen daar, dan zal die op rationele gronden gebaseerd (moeten) zijn. Aan op godsdienst gebaseerd gedachtegoed heeft die regio meer dan genoeg te incasseren gekregen. Welk een volksverlakkerij wordt daar tentoongespreid. Mijn verstand, voorzover aanwezig, staat erbij stil.
Dag allen, vandaag een aardig debat in het RD over deze thematiek. Ben benieuwd naar je mening Jos! http://www.refdag.nl/kerkplein/kerknieuws/in_debat_rond_israel_kerk_en_christenzionisme_1_690083
Ik heb naar aanleiding van CIP.nl zojuist de NL vertaling besteld. Lijkt mede door deze blog een interessant boek! Kan haast niet wachten, zo te horen en lezen inderdaad iemand die een broodnodig tegengeluid laat horen tegen de soms extreme standpunten...
Gerard Wassink
Een reactie posten