SIL-Wycliffe en die zogenaamde 'onafhankelijke commissie' van de WEA

Niet lang geleden schreef ik het een en ander over bijbelvertalen door SIL en Wycliffe. De organisaties liggen nogal onder vuur omdat ze in 200 vertaalprojekten werken met een aantal vertaalprincipes die op zijn minst discutabel zijn. Het gaat daarbij vooral om vertalingen in ‘moslimtalen’. Wycliffe en SIL lijken er daarbij een gewoonte van te maken termen als Vader en Zoon te willen ‘wegvertalen’.

In prachtig linguistisch jargon kunnen de westerse vertalers dat natuurlijk helemaal logisch maken, maar kerken en bijbelgenootschappen in Turkije, Pakistan, Bangladesh en elders verzetten zich hiertegen. Die zien het als een knieval voor de Islam. Van de week nog sprak ik hierover met Ramez Atallah van het Egyptisch Bijbelgenootschap.  Hij had geen goed woord over voor deze manier van bijbelvertalen.

Dus Wycliffe ligt, vooral in de Verenigde Staten, zwaar onder vuur. En dus bedacht Wycliffe een handige oplossing. ‘Laten we een onafhankelijk onderzoek laten doen door de World Evangelical Alliance! (WEA)’. Gisteren deelde de WEA het volgende mee in een persbericht:

WEA Announces Dr. Robert E. Cooley as Chairman of Wycliffe and SIL Review Panel
New York, NY - May 9, 2012

Dr Robert E Cooley

Dr. Robert E. Cooley, president emeritus of Gordon-Conwell Theological Seminary, will chair the independent panel reviewing translation standards of Wycliffe and SIL International, the World Evangelical Alliance announced today.

“This audit is in very capable hands under Dr. Cooley’s leadership,” said Dr. Geoff Tunnicliffe, Secretary General of the WEA. “We are grateful to Dr. Cooley for agreeing to take on this important chairmanship, and will continue to support him as he assembles the rest of the panel and begins the review process.”

In March, the WEA agreed to organize an independent review of Wycliffe and SIL policies for translating the Biblical terms that refer to God as Father and Jesus as Son into languages where either concept is difficult to translate. Wycliffe and SIL have agreed to abide by all the recommendations of the independent review.

“I am pleased to accept the invitation of the World Evangelical Alliance to chair the review panel,” said Dr. Cooley. “Bible translation is an integral part of the Church's participation in God's mission and makes possible the communicating of God's Word to all people for their understanding of The Good News.

Understanding this important Kingdom work, the panel will include a review of current practices, set boundaries for theologically acceptable translation methodology, and will make suggestions as how to implement the audit's recommendation. We need the fervent prayers of God's people as we engaged in this task.”

Dr. Cooley will immediately begin working with the WEA to assemble the full review panel, which will consist of theologians, Biblical scholars, translators, linguists and missiologists representing a broad cross-section of the global Church. The panel is expected to announce its members as they are confirmed, but will not release further statements or publicly discuss its work until the final report is issued.

About Dr. Robert E. Cooley

Dr. Robert E. Cooley served as the second president of Gordon-Conwell Theological Seminary in South Hamilton, Mass., from 1981 to 1997. He has served as a professor and administrator at a number of institutions, including Central Bible College, Wheaton College, Evangel University, Assemblies of God Theological Seminary, Dropsie University and Missouri State University. Dr. Cooley has written and lectured extensively on leadership, education and archaeology, and has led more than 80 study trips to Europe, North Africa and the Middle East. As a working scholar, he has been active in a variety of professional societies and in numerous public, community and state civic activities. He holds a Bachelor of Arts in Biblical studies and archaeology and a Master of Arts in religious education from Wheaton College, and a Doctor of Philosophy degree in Hebrew studies and near eastern archaeology from New York University. He was ordained into the gospel ministries by the Assemblies of God in 1959.

SIL's Freddy Boswell

En zo gebeurt waar velen al bang voor waren. Dit wordt helemaal geen onafhankelijke audit. Robert Cooley is een persoonlijke vriend van SIL’s executive director Freddy Boswell. Dat zal geen toeval wezen, sterker, Cooley is gewoon door Boswell aan de WEA voorgedragen omdat Boswell weet dat Cooley sympathie heeft voor de ideeen van SIL. ‘Mooi, de voorzitter hebben we lekker in de zak.’  Cooley en Boswell zaten samen in het bestuur van de Oral Roberts University.

Het hele idee van een onafhankelijke audit door WEA is dus discutabel. Beide organisaties hebben niet eens transparent vragen willen beantwoorden over wie het initiatief nam tot deze onafhankelijke audit. Ik denk dat we er gerust van mogen uitgaan dat de WEA-commissie gevuld gaat worden met lui waar SIL zich op voorhand niet druk om gaat maken – omdat hun eigen vriend Cooley dit proces gaat leiden. Helder is dat deze commissie voor de critici van Wycliffe-SIL geen geruststelling betekent.

Deze volgende interne mededeling bij SIL in de USA maakt duidelijk hoe de commissie tot stand gaat komen.

Several […] academics have been recommended for the global review panel and are seeking to participate from a position supportive of SIL's Best Practices.

SIL-Wycliffe wil dus via deze ‘onafhankelijke commissie’ bewijzen dat er niets mis is met zijn beleid. Het is dus niet 'even een stapje terug’ om te zien of de organisatie wel verstandig te werk gaat, maar gewoon een instrument in de PR.

SIL-Wycliffe is nog steeds bezig aan een poging de donors tevreden te houden zonder dat ze hun onacceptabele vertaalbeleid ten aanzien van een aantal cruciale Trinitarische kwesties in de prullenbak gooien. En dat terwijl de nationale kerken in de landen waar Wycliffe-SIL werkt dit onwenselijk achten, en veel medewerkers van Wycliffe en SIL het er mee oneens zijn maar de mond worden gesnoerd (‘Als je het met deze aanpak niet eens bent mag je hier niet werken’). Is het een wonder dat SIL-Wycliffe moeite heeft zich te verantwoorden?

Het werkelijke probleem is helemaal niet taalkundig; het werkelijke probleem is dat Wycliffe –SIL een aantal lui in de top heeft die totaal verkocht zijn aan het idee dat ‘Insider Movements’ moeten ontstaat in moslimlanden. Bewegingen van grote massa’s die besluiten dat ze veel waarde hechten aan ‘Isa (Jezus) als profeet en hopelijk een beetje meer.  Om dit voor elkaar te krijgen zijn makkelijke ‘instapvertalingen’ nodig die Moslims niet afstoten maar aantrekken. En Trinitarische taal helpt dan natuurlijk niet, want Moslims verwerpen dat. Dus moeten termen die aan de Drieeenheid refereren bij voorkeur weggemoffeld.

Hoe je dat linguistisch moet argumenteren? Ik heb alleen het bizarre argument gehoord dat Vader-Zoon taal sterk seksuele connotaties zou hebben. De nationale kerken in moslimlanden ontkennen dit, en ondanks herhaalde verzoeken kan Wycliffe dit ook niet bewijzen. Maar herhaal het gewoon vaak genoeg en er zijn mensen in het Westen die er graag intrappen. En in de moslimlanden zitten de kerken er intussen mee.  Maar hun wordt niks gevraagd.