zaterdag 4 augustus 2012

Bart Schut over atheisme in De Volkskrant

In De Volkskrant haalt Bart Schut uit naar gelovigen die beweren dat atheisten in wezen ook geloven.  Schut vindt dat onzin.  Hij zegt:
Het atheïsme omschrijven als een geloof is als zeggen dat kaal een haarkleur is, weten tegenwoordig kinderen al. Als niet geloven een religie is, is niet postzegels verzamelen een hobby. Dit is een eenvoudige kwestie van logica: Als je niet-geloven een religie noemt, is er blijkbaar geen woord voor hen die echt geen religie hebben.

Zijn argument overtuigt me geheel niet.  Want hoe definieert hij atheisme? Als niet-geloven.

Maar is dat wel atheisme? Niet-geloven is een negatieve definitie.  Het barst in Nederland van de mensen die niet geloven, maar die, als hun de vraag gesteld wordt of er een soort hogere macht is, zullen zeggen: 'Ik weet het niet. Er moet wel wat zijn...' Dat is een agnostisch standpunt.

Atheisme ziet zichzelf echter helemaal niet als een beweging van mensen die niet-geloven. Ze presenteren zich op een positieve manier: als mensen die zeker weten: er is geen god/goden.  Welaan, dat is een lastig standpunt. Want bewijzen dat iets er niet is, dat gaat niet.  Op grond van je kennis kan je sterk vermoeden: er is geen god, maar dat je hem niet ziet bewijst niet dat hij er niet is.  Dus moet je toch een sprongtje maken tussen je vermoeden en de positieve uitspraak: er is geen god.

Leeft Schut met zijn atheistische vrienden in een ivoren toren?  Hij doet de eltaire uitspraak:
Wij baseren ons op kennis, wetenschap, feiten - zaken die gelovigen juist afwijzen als het om het bestaan van hun god(en) gaat.   

Wat een hooghartige houding om te beweren dat gelovigen in wat voor hogere macht dan ook, hun verstand op nul zouden zetten als ze wel in god geloven.   De kleine atheistische elite als de intellectuele voorhoede?

Alsof kennis, wetenschap, feiten waardenvrij zouden zijn en niet de uitkomst van vooronderstellingen.  Het interessante is juist dat in moderne termen, kennis, wetenschap, feiten, a priori worden gedefinieerd als godloos.  Alleen wat geteld en gewogen kan worden, of wat logisch is binnen van te voren afgesproken kaders, kan 'waar' zijn, de rest wordt door de wetenschap genegeerd. Hoe eigenaardig dat dit soort kennis, wetenschap en feiten dan niets met god te maken blijkt te hebben.    

3 opmerkingen:

Paul Miller zei
Deze reactie is verwijderd door de auteur.
Paul Miller zei

Mooie redenering Jos. Ik denk dat je helemaal gelijk hebt.
Atheïsten zijn in hun niet-geloven aktivistisch en ideologisch. Ze organiseren zichzelf veelal. Dus geen passieve niet-verzamelaars.
Hun waarheid is (louter) de zichtbare werkelijkheid. Geloven gaat primaier over een niet-zichtbare werkelijkheid. Het zijn twee verschillende werelden. Atheísme richt zich op het zien. Geloven op de verbeelding. Dat laatste weliswaar binnen kaders en met een historische invalshoek, meer dan een fysisch meetbare context. We praten als groepen feitelijk langs elkaar heen.

Paul Miller zei

Nog even een aanvullend linkje naar de Volkskrant: http://t.co/GZfhgWZ5
Probleem met de atheïsten is een beetje als met JG en Islam. Ze zijn tegen van alles, maar de kern van hun verhaal is primair gericht tegen het christendom en/of jodendom. Daar halen ze ook hun (negatieve) motivatie vandaan. In die zin is het een soort van religieuze obsessie.
En hun manier van redeneren is ook zo voorspelbaar plat. Geef je een goed antwoord, dan gaan ze daar niet op in, maar beginnen ze over iets anders te zeuren.