Jezus, de Verlosser, staat naast de heilige Mina. Die Mina was een bijzondere jongeman. Hij is maar 24 jaar oud geworden (285-ca. 309) omdat hij als Egyptische soldaat in het leger van Rome zijn geloof in Jezus niet wilde loslaten. Dus werd hij door die Romeinen gedood. Ja, zo ging dat toen. Maar ook na zijn dood bleef Mina een bijzonder iemand, want gelovigen in de oudheid getuigden er vaak van dat als ze hem om voorbede hadden gevraaagd, de Heer hun gebeden met wonderen verhoorde. Ik kan natuurlijk wel aan u, lieve lezer vragen voor me te bidden, en dat vraag ik ook graag, maar als je weet dat iemand dicht bij de Heer zijn behuizing heeft, en nog wel een martelaar, dan heb ik graag diens voorbede. Ik kan dat wel gebruiken.
Wat ik zo mooi aan deze ikoon vind, is hoe Jezus zijn vriend Mina aan de rechtkant heeft staan – de ereplaats. En zoals dat hoort op ikonen, Jezus is wel iets voornamer afgebeeld, maar eigenlijk maar nauwelijks. En zie die hand van Jezus op de schouder van Mina. Het zijn vrienden, en Jezus laat dat duidelijk merken.
Wat zou Jezus net tegen Mina hebben gezegd? ‘Hou het vol, makker, nog even en je komt bij me wonen?’ Of ‘Welkom hier, wie zijn geloof trouw blijft als jij, is voor eeuwig mijn vriend?’. Misschien zegt Jezus hem wel, ‘ik ben er ook doorheen gekomen Mina, en in je donkerste uur, weet dan dat ik snap hoe moeilijk het is.’
Jezus en Mina zijn vrienden. De iconograaf die in de zesde eeuw dit ikoontje van 30x30 cm maakte, woonde waarschijnlijk in het klooster van Bawit in Midden Egypte. Daar is de ikoon in elk geval gevonden. In die tijd hadden de Kopten veel te lijden van de Byzantijnse Romeinen die het maar niet konden velen dat de Kopten hun theologische visie op de goddelijkheid en de menselijkheid van Jezus niet wilden accepteren.
Jezus draagt het Evangelie bij zich. Nu hoeft hij dat natuurlijk niet te doen, want hij heeft dat boek niet echt nodig - hij is het Levende Woord. Wil de iconograaf uitdrukken dat de Byzantijnen wat hem betreft de pot opkunnen, en dat de Koptische visie op Jezus de 'evangelische' visie is?
De Byzantijnen meenden dat de Kopten niet voldoende rekenschap gaven van de menselijkheid van Jezus. Opvallend dat deze Koptische iconograaf Jezus juist zo menselijk afbeeldt, Jezus als degene die dichtbij ons is als vriend.
Een vriend legt af en toe zijn hand op de schouder van zijn naaste; ‘Hoe gaat het nu met je? Ik ben bij je hoor, ook als je door donkere dagen gaat.’. En een vriend zegt, op zijn tijd, ‘Kom op, dat heb je niet goed gedaan, dit kan je beter…’ Maar in alle gevallen geeft Jezus ons het voorbeeld; hij is de beste vriend en houdt ons vast in onze donkerste uren.
Kijk, dat een Fransman dit ikoon vond in Bawit en het mee naar Frankrijk nam, dat is dan weer minder. We kunnen dit ikoon van Jezus en Mina in het Louvre bewonderen. Mina werd gedood door de Romeinen, de iconograaf werd vervolgd door de Byzantijnen, en het ikoon werd gejat door de Fransen. Zo was Egypte altijd een speelbal van de grootmachten; zo was de Egyptische kerk altijd de dupe.
En toch heeft de Egyptische Kerk altijd volgehouden dat in barre tijden, Jezus als een vriend terzijde staat. Hij is onze hoop in bange dagen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten