vrijdag 13 januari 2017

Eredienst en 'worship'

De twee foto's die ik hier plaats geven goed aan hoe verschillend er tegenwoordig over de eredienst en over 'worship', of aanbidding, wordt gedacht.  Voor sommigen is de traditionele liturgie daarvoor de beste expressie, en anderen menen dat hun eigen individuele expressie pas echt als 'aanbidding' geldt.

In de bijbel was eredienst en aanbidding iets geheel anders.  Ik kom daarop omdat ik bezig ben met Andrew B. McGowan's Ancient Christian Worship (Baker Academic, 2014).  Dat boek gaat over de ontwikkeling van de liturgie in de eerste vier eeuwen van de kerkgeschiedenis, maar als een soort excuus legt hij uit dat zijn (en ons moderne) gebruik van het woord 'worship' in wezen niet overeenkomt met hoe in de bijbel en de vroege kerk over 'worship' weer gedacht.

Eerbied en gehoorzaamheid, en lichamelijke daden die daar uitdrukking aan geven, dat is hoe in de bijbel over 'aanbidding' of 'eredienst' wordt gesproken. Denk aan Romeinen 12:1, waar jezelf aan God ter beschikking stellen, je 'redelijke eredienst' wordt genoemd.  En de wijzen uit het oosten 'aanbaden' Jezus: ze gaven geschenken en bogen zich neer.  De collecte is dus ook aanbidding.

De 'bijbelse' manier van spreken over aanbidding gaat over leven en ethiek; als tegenwoordig over 'worship' wordt gesproken, gaat het vooral over het innerlijke leven en over esthetica, aldus McGowan.

In de vroege kerk zouden ze echt niet hebben begrepen wat je bedoelde als je het had over 'stijlen van aanbidding'. Mijn liturgische voorkeur is traditioneel; ik heb weinig begrip voor moderne vormen van 'worship'. Maar welke 'stijl' je ook verkiest voor je wekelijkse liturgische of niet-zo-liturgische eredienst, ze zijn allebei pas 'worship' als ze deel uitmaken van een leven van gehoorzaamheid.

4 opmerkingen:

Paul Miller zei

Maar in de vroege kerk werd toch ook gezongen Jos, en logischerwijs is er een mondiale ontwikkeling van zangstijlen door de eeuwen heen en naar 's lands wijs,'s lands eer. En over smaak valt niet te twisten natuurlijk. Je kaart nogal wat aan. Aanbidding in z'n moderne vorm is echt een heilig huisje. Als je dit afbreekt, breek je zo'n beetje half evangelisch Nederland doormidden. En is het niet en, en?! Gehoorzaamheid en mooie muziek maken met elkaar? Het een hoeft het andere toch niet uit te sluiten? Excessen moeten we bespreken en ter discussie stellen. Mee eens, als je dat bedoelt.

Unknown zei

Grappig - je gaat het meteen over zingen hebben. Want het zit zo tussen je oren dat 'worship' ongeveer hetzelfde is als zingen. Daar ging het me nu net om. In de bijbel en de vroege kerk werd 'worship', aanbidding, niet gezien als een onderdeel van de eredienst. Integendeel, de eredienst was een klein (maar beduidend) onderdeel van worship, dat is, een leven toegewijd aan God.

Paul Miller zei

Ja, ben nu eenmaal een beetje geconditioneerd. Het boek is dan een beetje te abstract voor mij misschien.

Paul Miller zei

Heb nog verder nagedacht over je antwoord. Vandaag in de krant (ND) twee pagina's tekst over kerkverlaters die wel actief en belijdend christen zijn en willen blijven, maar geen kerkelijke bijeenkomsten meer willen bezoeken. Afgeknapt om allerlei verschillende redenen. Wat vind je daar dan van? Dan heb je dus 'worship' geheel zonder liturgie. Het redactioneel commentaar is lezenswaardig. Overigens ligt nu het boekje van A.W. Tozer (weer eens) naast mijn computer: "Worship. The Missing Jewel of the Evangelical Church". Zware kost, maar de mooie zinnen maken veel goed. De inhoud ook natuurlijk, maar ook hier ervaar ik zelf de spanning die het hele onderwerp oproept. Individualisme versus samen christen zijn. In je up gaat een mens dwalen. Kun je in je eentje 'aanbidden'? Met elkaar ben je toch 'lichaam van Christus'? Je weet, ik ben niet RKK, dus ik zie dat lichaam niet zo plastisch als het volkskerk idee. Voel me soms ook een halve kerkverlater, maar uit principe en overtuiging zal ik niet gauw de zondagsdienst overslaan. Daarnaast is er voor mij niet veel. Ik pas niet zo gauw in een hokje. De meeste christenen rond mij heen hebben grote auto's en gaan wel twee keer per jaar op vakantie. Ik ben meer beetje pleb. Nou ja, genoeg voor vandaag. Zo meteen weer naar de sportschool.