Het ondemocratische gehalte van de gevestigde elites en de PVV

Ik moet echt niks hebben van de PVV met zijn ondemocratische, onbeleefde, inhoudsloze gebral. Ze benadrukken eenzijdig hoe slecht het gaat met Nederland, en hebben voor het probleem dat ze daarmee ten dele zelf creëren, ook geen enkele serieuze oplossing. Wel zijn ze zo onliberaal ten aanzien van moslims, dat ze daarmee de democratie ondermijnen.

PVV's visie op democratie is duidelijk: de meerderheid mag bepalen wat het wil. De grondwet en de wetgeving in het algemeen zijn net wat minder belangrijk. Geert Wilders gaf uitdrukking aan die houding door het onlangs te hebben over 'neprechters' en 'nepdemocratie'. Ik vind hem een gevaar voor de democratie, want die is nu eenmaal gebaseerd op het idee van de rechten van minderheden. Ook van moslims dus. De Islam verbieden, de Koran verbieden, dat soort ideeën van de PVV zijn verwerpelijk en de doodsteek voor de democratie.

Maar de PVV heeft wel een punt. Het verzet zich tegen de 'gevestigde elites' met hun achterkamertjespolitiek. De liberale elites zijn zo liberaal dat ze soms de neiging hebben de democratie wat minder serieus te nemen. Ze willen graag dat hun standpunten een meerderheid hebben, maar als het nodig is regelen ze graag hun zaakjes 'onder elkaar'. En voor mensen die al jaren roepen dat Nederland problemen heeft - met immigratie, in achterstadswijken, met ondoorzichtig beleid, met een gebrek aan economische groei voor de middenklasse - en die gewoon genegeerd zijn, is wat de PVV zegt natuurlijk prachtig. "Die pakken tenminste die gevestigde elite aan."

Hebben beide partijen elkaar in de houdgreep? Versterken ze elkaar? Dat lijkt me wel. De PVV doet het goed dankzij die 'elite' die ze verwerpt en negeert. De liberale elite gaat door met zijn politieke ondoorzichtigheid omdat er een gevaar dreigt van de kant van de PVV. Allebei begrijpelijk, allebei onbehulpzaam.

Ik hoop dat de kamerverkiezingen in maart winst opleveren voor het politieke midden. Onze samenleving gaat er niet op vooruit als roeptoeters van de SP of de PVV meer te zeggen krijgen. Maar dat politieke midden moet ook 'hervormd' worden door een nieuw democratisch elan. Geen problemen wegwuiven, geen achterkamertjespolitiek, geen steun aan de welgestelden terwijl de gewone man de adem wordt ontnomen, geen negeren van kritiek op de EU, etc etc. En dat politieke midden mag ook best wat meer populaire leiders hebben, en minder ambtelijke taal spreken.

Waar moet dat nieuwe elan vandaan komen? Net als de kerk heeft de politiek iets nodig van 'semper reformanda', maar dat is best moeilijk. Partijen die altijd op een eigen manier hebben gefunctioneerd zullen maar moeilijk in het eigen vlees snijden. Maar dat moet wel gebeuren.  En ze zullen door maatschappelijke organisaties, inclusief de kerk, scherp gehouden moeten worden.  

Wat mij betreft mogen CDA, VVD, PvdA samen een kabinet gaan vormen - zo nodig aangevuld met CU of GL.  Maar die partijen moeten zich dan gezamenlijk en iedereen voor zich committeren aan vernieuwing. Niet door de bruutheid van de PVV, en ook niet door ambtenarij in de kamer.  Wel door extreme openheid, door te luisteren, door meer de taal van de kiezer te spreken, door in te zetten op financiële vooruitgang voor de meerderheid, door in te zetten op een samenleving waarin iedereen die zich aan de wet houdt, zich thuis kan voelen.