De Heilige Franciscus at graag een stukje vlees

Arme St Franciscus van Assisi. (ca. 1182 - 3 oktober 1228). Hij at graag een visje of een stukje vlees, maar hij wordt tegenwoordig voorgesteld als een soort vegetarische beschermheer van de Bond voor de Bescherming van Dieren. Wanneer denken we aan hem? Op dierendag. Als een man die tot de vogeltjes preekte.

In onze Anglicaanse kerken wordt wereldwijd de nodig aandacht aan St Franciscus besteed. Sinds 1905 hebben we zelfs een echte kloostergemeenschap die naar St Franciscus is genoemd. Mijn eigen eerste concrete kennismaking met de Anglicaanse belangstelling voor deze heilige was toen ik in Maadi, ten zuiden van Cairo, Egypte, lid werd van St John’s Anglican Church. Op dierendag mochten we als gemeenteleden onze huisdieren meenemen voor een speciale zegening. Ik geef toe, ik had daar wat moeite mee in het begin; ik was nog maar pas aan het katholiseren geslagen - als rasprotestant. Ik weet nog wel dat ik in het begin dacht, ‘ach, als de Rooms Katholieke kerk wielrenners en hun fietsen zegent, waarom doen wij dan niet de dieren.’

Voor kinderen is het natuurlijk een leuke gewoonte, om met kanarie en hond, marmot en kat naar de kerk te gaan. Tientallen dieren werden jaarlijks aangeleverd voor een zegening. Hoewel ik me ook herinner dat dit niet altijd goed afliep. Onze priester Paul maakte een keer de dramatische fout om zonder nadenken een pot met water in een bloemenperkje te kiepen. De arme jongen die de eigenaar van de pot met water was, schreeuwde moord en brand. Er zat een goudvis in! Fr. Paul schaamde zich diep en zegende de vis snel maar dat bleek de laatste rite; het visje ging rugzwemmen.

Een leuke gewoonte dus, maar het blijft dus wel uitkijken met je dieren naar de kerk te nemen. En ik vraag me ook af of St Franciscus zelf wel zo blij zou zijn met zijn zoete imago van dierenvriend. Nu was hij dat vast wel, maar dat was omdat de dieren onderdeel zijn van de schepping van God. Ik ben een verzamelaar van postzegels met afbeelding van St Franciscus, en het is opvallend op hoeveel postzegels hij is afgebeeld als die schattige man die voor de vogeltjes preekt. Wie wil er nou niet zo'n grootvader? maar volgens mij hebben we St Franciscus, de leeuw uit Assisi getemd door dit imago van hem als dierenvriend centraal te stellen.

De grote passie van St Franciscus was niet het dierenrijk, maar de Schepper van al die dieren, en diens Zoon, en de Moeder van de Heer. De liefde voor God was de centrale motivatie voor onze heilige.

Omdat St Franciscus zo’n liefde voor God de Vader en diens Zoon had, wilde hij wel iedereen het Evangelie verkondigen, jawel, desnoods aan de dieren. De uitspraak: ‘Preek zoveel je kunt het evangelie, en doe dat desnoods met woorden’ is in elk geval niet van St Franciscus, hoewel die vaak aan hem is toegedicht. Franciscus preekte wel degelijk heel veel met woorden, waar hij maar ging.

De man was een tijger! In de tijd van de kruistochten besloot hij dat het internationale geweld tussen oost en west moest worden doorbroken. Iets dat ook in onze tijd van eminent belang is. Voor St Franciscus was de verkondiging van het Evangelie het antwoord op de internationale spanningen. Dat was voor hem geen goedkoop evangelie. Hij trok, moedig, naar Egypte om het evangelie aan de sultan van Egypte te preken. Eigenaardig dat dit niet op postzegels is vastgelegd. Dit was zijn meest dappere daad. Hij ging naar het hol van de leeuw, verkondigde het evangelie, en naar verluid was de sultan zo onder de indruk dat hij Franciscus weer naar Italië liet terugkeren in plaats van hem een kopje kleiner te maken.

Voor mijzelf, als Anglicaans priester in Egypte, is St Franciscus een pracht voorbeeld. Jawel, van goed omgaan met de natuur waarvan we in Cairo bar weinig hebben. maar ook van de noodzaak om het evangelie aan alle mensen te verkondigen en voor te leven. Ik ben bevoorrecht dat ik naast het paleis van de nieuwe ‘sultan’, president Abdel Fattah el-Sisi woon, en in mijn eigen omgeving hoop ik in de voetsporen van de heilige van Assisi te kunnen gaan.