Vanavond geschaakt met Justine 1-1

Justine en ik hebben vanavond twee potjes geschaakt. Allebei een keer gewonnen. Zou het komen door die gele headband die zus Rosemarie in Nederland voor haar heeft gebreid? In elk geval houdt Justine het hoofd er goed bij!

Gezocht: automonteur

We hebben in Nederland een oude auto die door de APK moet en wat kleine kwaaltjes heeft. Weet iemand een monteur die ons kan helpen om die kwaaltjes tegen vriendenprijs op te lossen? Please...

Eerste christelijke radiouitzendingen naar de Arabische Wereld

In 1956 begon Radio ELWA met arabischtalige christelijke radio-uitzendingen, gericht op de Arabische Wereld. Op mijn website een paper over die organisatie, zie HIER

Justine speelt voor clown voor de kleintjes op school

Om de kleinere kinderen op school te vermaken met Halloween, moest Justine deze week in een speciaal uniform naar school - als clown. Heel anders dan het saaie lichtblauw van de gebruikelijke uniforms op haar Britse school. Gekke bekken trekken gaat haar goed af.
En kan die goser met zijn handen van je afblijven, Justine?

Voorbereiden op Zondag.... Ajax-Feyenoord

Hoe bereid je je als Feyenoord-fan op dit weekend voor? Het wordt vast weer een moment van de diepte in gaan en blij zijn met de kleine dingen in het leven.

Vandaag gepreekt in Heliopolis - veel nationaliteiten, veel jeugd

Vandaag preekte ik in Heliopolis Community Church (in Heliopolis, een grote stadswijk van Cairo). Op mijn website www.strengholt.info is mijn preek beschikbaar. Over 'Ministry of Comfort', naar 2 Cor 1:1-11. Plaatje hierbij kiekte ik voor de dienst. 20+ nationaliteiten, heel veel jeugd.

Geland in Cairo - 4 uur in de ochtend weer thuis

Ik ben weer geland in Cairo - vanmorgen om 4 uur was ik thuis. Meteen even de 2 zware koffers en twee stuke handbagage opgeruimd. Wat kan een mens veel pepernoten meeslepen! Nu is het kwart voor 6. Ik blijf nog even wakker, zodat ik Justine zie die om zes uur opstaat omdat het schoolbusje haar om 7 uur afhaalt.

Morgen weer naar Cairo, nu even dochters knuffen

Net gezellig in Utrecht met Stephanie en Rosemarie (en JT) gegeten in Bagels & Zo in Utrecht. Fijn met de kinderen te praten. Morgen zie ik ze nog even voor ik naar Cairo terugvlieg in de avond. K zal ze weer missen!

Egyptische treinen - vrij gevaarlijk

Egypte slaagt er maar niet in het treinverkeer wat veiliger te maken. Elk jaar vallen bij botsingen tientallen doden. Gisteren weer - 25 doden. Het zal de slechte interne communicatie zijn. En die waterbuffel natuurlijk. Vooral zorgen dat je nooit in de voorste coupe's zit lijkt me. Met de autobussen in het land is het niet veiliger, en gewoon in de auto, wel, binnen de stad Cairo gaat dat doorgaans zo langzaam dat dit wel veilig is. Maar buiten Cairo op de snelwegen moet je echt uitkijken. Het beste: thuis lekker op de bank zitten, en vooral internetten.

Morgen vlieg ik weer naar Cairo. De veiligheid van de KLM?

Druk vergaderen rond de veestapel

De afgelopen dagen heb ik me suf vergaderd in Renswoude... op een leuke vakantieboerderij. De buitenlandse lotgenoten in de vergaderingen verbaasden zich over de kwaliteit van de veestapel op 20 meter van onze vergaderzaal.

Herman Paul en de rol van de kerk in contextualisatie

Op mijn blog Redelijk Christelijk een reactie van mij op een artikel in het Reformatorisch Dagblad over contextualisatie. Herman Paul sprak daar onlangs over voor CSFR.

Herman Paul en de rol van de kerk in contextualisatie

Herman Paul, universitair docent geschiedfilosofie aan de Universiteit Leiden, pleitte onlangs, op het lustrumcongres van het CSFR-dispuut Ichthus in Rotterdam, voor een nieuwe contextualisatie van het christelijk geloof in Nederland. De cultuur is zo veranderd – postmodernisme is het wachtwoord – dat gezocht moet worden naar een herijking van het geloof in relatie tot die culturele filosofie.

Paul noemt een aantal belangwekkende zaken in zijn toespraak, die in samenvatting in het Reformatorisch Dagblad van 17 oktober stond. Ik wil op een paar daarvan hier kort reageren.

In alle tijden hebben christenen deze vraag naar contextualisering gesteld. Toen Augustinus zijn Belijdenissen schreef, ging hij in gesprek met het Griekse denken van zijn tijd. In Calvijns Institutie klinkt het humanisme van de renaissance door. En de gereformeerde ambtsleer van Calvijn en Beza is toegespitst op vroegmodern Europa (een samenleving waarin vrijwel geen buitenkerkelijken bestonden).

Hij heeft daarin volstrekt gelijk. Zelfs als theologen en kerken menen dat ze ‘slechts de oude Bijbelse waarheid’ verkondigen, gebeurt dit altijd op een manier die reageert op en die tot op zekere hoogte past bij hun context. De vraag is niet of we het evangelie contextualiseren, maar in hoeverre we dat op een goede manier doen.

Paul zegt dan: Het “komt het erop aan onze culturele context te peilen. Niet om daar vervolgens klakkeloos in op te gaan, maar om te zien hoe geloof en kerk in deze situatie, tegen deze achtergrond, in de taal van deze tijd gestalte kunnen krijgen.” We moeten onze context peilen, ik ben het daar mee eens, maar hier wordt het wel lastig. Want wat is onze culturele context? Mijns inziens is dat niet alleen de prevalerende culturele filosofie van de tijd waarin we ons bevinden, maar net zo goed de culturele context van de kerk waartoe we behoren. En die van de Kerk elders op de wereld, en die van de Kerk uit vroeger tijden. We maken als Kerk immers onderdeel uit van die ‘gemeenschap van alle heiligen’?

Volgens mij kan goede contextualisatie nooit zo plaatsvinden dat het tot een breuk met de Kerk der (eigen) vaderen zorgt, of voor een breuk met de Vaders van de Kerk. Om het maar rechtuit te zeggen: we kunnen, we mogen geen theologie ontwikkelen die de eenheid van de kerk schaadt, ook al is dat missiologisch aantrekkelijk om postmoderne buitenkerkelijken te bereiken. Ik heb de indruk dat de kerken van de reformatie hier een probleem hebben. Ze staan veel meer open voor aanpassingen aan de filosofie van vandaag dan ze zelf beseffen, omdat ze niet werkelijk verankerd zijn in de kerk van het verleden. Ik vind het in elk geval opvallend dat Paul dit aspect niet noemt, hoewel hij verder goede criteria voor gezonde contextualisatie noemt.

Paul is van mening dat “postmoderne gereformeerden hun contextualisering onophoudelijk willen laten corrigeren door Gods Woord. Onophoudelijk, omdat dit proces van toetsing nooit is afgelopen. De Bijbel is immers veel rijker dan een formule waarmee je kerk en theologie kunt beoordelen. Ons verstaan van de Bijbel blijft voortdurend in beweging. Daarom komt het aan op trouw. Trouw om niet te roepen: „Nu wil ik een definitief antwoord!” maar om de beweging van Bijbel naar postmoderne tijd telkens opnieuw te maken.”

Ik heb moeite met deze formulering, en wel om twee redenen. Ten eerste is de suggestie dat de bijbel toch wel iets heel anders te zeggen heeft tegen mensen anno 2009 dan tegen de oude kerk. Wie de geschriften van de oude kerk leest, merk juist hoe hetzelfde geloof en dezelfde kwesties daar resoneren. Vragen over zonde, en verlossing, en wie Jezus Christus is, zijn van alle tijden. Dat we soms voor een wat andere formulering kiezen is duidelijk – maar die mag wat mij betreft nooit een streep zetten door hoe de Kerkvaders diezelfde kwesties aan de hand van de bijbel begrepen.

Mijn tweede, verwante, punt van kritiek is, dat de uitspraak van Paul wel erg suggereert dat we vanuit onze moderne tijd de bijbel moeten herlezen, en dat we de boodschap van de bijbel vandaag weer gestalte moeten geven in een soort voortgaande dialoog tussen cultuur en bijbel. Ik vrees dat de protestantse geschiedenis laat zien, dat dit tot immer voortgaande versplintering van de Kerk van Christus leidt. Het gaat wat mij betreft niet om een dialoog; gezonde contextualisatie is het trialogisch proces. We moeten de kerk van het verleden en de wereldkerk ook in dit proces betrekken. Dat is een meer traditionele en communitaire vorm van theologiseren die de kerk samenhoudt en niet doet vallen voor elke nieuwe filosofische stroming.

Daarom zie ik liever dat in het proces van contexualisatie, niet alleen de bijbel als zodanig onze gesprekpartner is. Ik geloof in Sola Scriptura, maar de Schrift wordt niet goed begrepen door haar buiten de traditie van de Kerk te lezen. Weliswaar zegt Paul dat voor postmoderne gereformeerden de kerk een centraal thema is “omdat zij de gemeenschap is waarin ethische bezinning en morele vorming behoren plaats te vinden.” Dat ben ik van harte met hem eens; het proces van contextualisatie is niet een kwestie van bevlogen eenlingen, maar een proces dat zich in de boezem van de kerk zelf hoort af te spelen. Echter, als dat niet breder is dan onze eigen kerk waarmee we vertrouwd zijn, vrees ik dat dit onvoldoende weerstand oplevert tegen een contextualisatie die uiteindelijk het evangelie geen recht meer doet. Ik meen dat we ons niet kunnen veroorloven een theologie te ontwikkelen die zich buiten de kaders van de brede bedding van de theologie van de gehele kerkgeschiedenis plaatst. Ik ben benieuwd wat Paul’s ideeën hierover zijn.

Geheel terecht spreekt hij over de profetische rol van het evangelie in de cultuur: “Christenen worden niet geroepen zich aan te passen. Ze worden geroepen het Woord toe te passen op de situatie waarin ze leven. Aan de ene kant betekent dit dat postmoderne gereformeerden, vanuit het levensbesef van hun tijd, vragen zullen stellen aan de Bijbel waarover moderne gereformeerden nooit hebben nagedacht. Maar omgekeerd zullen ze, met de Bijbel in de hand, de postmoderne cultuur tegen de haren willen instrijken. Postmoderne gereformeerden zijn ook kritisch op het postmoderne levensgevoel.”

Juist het begrip van de kerk staat in het postmodernistische geloven onder druk. Het begrip van individualiteit is zo heilig in het postmodernisme, dat het moeite lijkt te hebben met het concept van gemeenschap. Paul wijst terecht op dit probleem. De gelovigen in de Kerk van Christus zijn niet een verzameling knikkers in een knikkerzak; het zijn aan Christus en aan elkaar verbonden mensen die niet kunnen bestaan zonder elkaar. Paul zegt het mooi:

Wie zijn individualiteit belangrijk vindt, heeft moeite met gemeenschappen. Daarom is postmodern gereformeerd-zijn, ten slotte, een oefening in toevertrouwen. Eerst aan God, vervolgens aan de gemeenschap van de kerk. Dit laatste, moet ik zeggen, vind ik zelf het lastigst. Het valt niet mee mijn eigen ik te verloochenen, mijn eigen ideeën ondergeschikt te maken aan die van mijn kerkelijke gemeente.

Heel terecht noemt hij de lakmoesproef voor een postmoderne gereformeerde kerk: of haar leden niet alleen trouw zijn en vertrouwen hebben, maar zich ook concreet durven toevertrouwen aan het lichaam waarvan Christus het Hoofd is. Maar dan moet het daarbij wel heel duidelijk gaan om de gemeenschap van de hele Kerk, en niet alleen het kerkverband of de lokale gemeenschap die toevallig geheel die van onze eigen keus is.

Een (kortere, en vast betere) versie van dit artikel staat in het Reformatorisch Dagblad van 23 oktober 2009

Terug naar Zierikzee

Adrienne was vorige week met haar moeder in Zierikzee - bij haar geboortehuis. Ze was daar al heel lang niet geweest, en in het kader van de 80ste verjaardag (van moeder, niet van Adrienne) was dit een mooi moment.

Dochter Stephanie scheurt wat pezen

Stephanie maakte zaterdag met softbal een punt door met een sliding binnen te komen. Leuk voor het team, minder voor Stephanie. Die mag weer een dag of wat met krukken lopen omdat ze wat pezen beschadigde. Arm schaapje. Op de foto met verloofde Jouke en met zus Rosemarie.

Adrienne in Londen: spreekt BibleLands toe

Adrienne was deze week in Londen - ze logeerde bij Chris en Nicky Harris (vrinden van lang geleden in Cairo) en ze moest daar de jaarlijkse 'toogdag' van BibleLands toespreken. Hier een actiefoto.

Chaos op vliegveld Cairo

Ik heb nog nooit zo'n chaos gezien op het vliegveld hier in Cairo. Kom je niks vermoedend aan om 1 uur in de morgen, kan je over de hoofden lopen. Leuk trouwens om het voetbalteam van Brazilie (onder 20) langs te zien komen. Die hadden gisteren de finale tegen Ghana met starfschoppen verloren met 4-3. Maar ik neem zomaar aan dat onder die jonge Brazilianen nieuwe volkshelden rondlopen.

Vannacht naar Nederland voor drukke week

Vannacht vlieg ik naar Nederland - om 03.00 vertrekt de KLM uit Cairo, zodat ik om 07.30 uur zondagmorgen op Schiphol sta. Zondag eerst mijn kinderen zien, heerlijk! En met ze mee naar de kerk in Utrecht. En met mijn broer naar Sparta-Feyenoord kijken (op tv). En dan een drukke week vol werk. Ik ben bereikbaar op 06-42161872 voor wie maar wil, tot maandagavond 26 oktober, dan vlieg ik rond 8 uur in de avond weer terug naar Cairo.

Website

Kom je wel eens op mijn website? Daar zet ik al mijn preken, artikelen, en meer. De website is engelstalig, hoewel ik onder SERMONS en STUDIES ook een afdeling 'Nederlands' heb.

En als je tips hebt voor verbeteringen, graag! Ter info, er komen dagelijks ongeveer 100 bezoekers.

www.strengholt.info

Donderdagavond en vrijdagmorgen preken

Over twee uur is het 06.30 PM hier in Cairo. Dan preek ik in onze kerk over Markus 10:35-45. Morgenochtend in een (bijna) identieke dienst mag ik dat wederom doen. Hier heeft u vast een preview op www.strengholt.info

Justine, die weer helemaal beter is, gaat met me mee. Elsbeth gaat naar een verjaardagsfeestje. Gebak en softdrink ipv brood en wijn :-)

Even showarma eten met zieke Justine

Vanmorgen om 9 uur had ik een koffieafspraak met PGC, de rector van onze kerk in Maadi. Daarna terug naar huis gelopen om Justine een broodje Showarma te geven - goed tegen ziekte. De man die zo vriendelijk voor 90 eurocent heel grote en lekkere broodjes maakt, moest even op de foto. Ik gaf het 12 cent fooi voor de 4 broodjes. Best ruimhartig van me, bedenk ik nu. :-)

Justine beetje ziekig beetje thuis

Vandaag blijft Justine een dagje thuis; ze is wat vermoeid. De arme schat. Maar ze heeft al beloofd dat ze morgen niet meer vermoeid is. Dan heeft ze haar laatste volleybaltraining voordat ze vrijdag een toernooi heeft tegen een paar andere scholen uit Cairo en omgeving. Zie haar eens vermoeid liggen. (archieffoto (c) Strengholt)

Justine vies naar school

Arme Justine. Het is 7 uur in de ochtend, en ze moet ongewassen naar school. Bah! (exhibit A) Geen water komt uit de douche. (exhibit B). Nu maar hopen dat binnen een uurtje de pompen het weer doen, anders moet ik ongewassen naar mn werk. Op een van mn kantoren begin ik een proces van strategische planning met mn personeel. dat kan je toch niet stinkende doen? Er is vast ergens een grote buis gesprongen dus er staat nu in de buurt ergens een straat onder water. Hopen dat de 'mannetjes' van het waterleidingbedrijf snel handelen.

Vanmorgen even heen en terug naar Cairo

K moest vanmorgen even naar de binnenstad. 10 kilometer vanaf mijn huis, maar een uur in de file. Hier wat impressies. Ik was uiteindelijk 15 minuten in gesprek met de man die mijn pensioen regelt, en toen weer een uur terug. Immer vrolijk natuurlijk.

Dat gesprekje was in het Sofitel Gezira, een fraai hotel. Onze meeting was op de 16de verdieping in het business office. Mooi uitzicht maar erg bewolkt.

Justine en Elsbeth rijden kameel bij de piramiden

Justine (in het rode shirt) ging deze week kameelrijden bij de piramiden met Elsbeth Prinzen (die dame in paars, die een paar maanden bij ons logeert) en een paar andere vrinden. Tijd voor een paar fotos's natuurlijk. Justine genoot van het zelf rijden, en de andere dame klaagde dagen later nog over de impact van het kameelrijden op haar rear-end.

Hoe lees je de Evangelien

Op mijn blog Redelijk Christelijk heb ik een korte bespreking geplaats van een artikel van de nieuwtestamenticus Richard Bauckham, die de vraag stelt: 'Voor wie werden die Evangelien geschreven?' Een alleszins redelijk aanval op de heersende cultuur onder nieuwtestamentici. Zie hier: Redelijk Christelijk.

Voor wie werden de Evangeliën geschreven?

Richard Bauckham, ‘For whom were the Gospels written?’, in Richard Bauckham (ed), The Gospel for all Christians; Rethinking the Gospel Audiences (Grand Rapids, 1998), pp. 1-48.

De bijna algemene vooronderstelling gedurende de afgelopen decennia onder theologen die schrijven over de vier Evangelien, is dat elk Evangelie niet slechts is ontstaan binnen de specifieke christelijke gemeenschap waartoe de schrijver behoorde, maar dar die zijn schrijfsel ook specifiek aan die plaatselijke gemeenschap heeft gericht, met zijn eigen tamelijk specifieke context en karakter. Er bestaat een sterke consensus hierover onder moderne exegeten, maar die vooronderstelling wordt eigenlijk door niemand serieus verdedigd met goede argumenten. Het lijkt vooral 'vanzelfsprekend'.

Bauckham bestrijdt dit uitgangspunt, en argumenteert dat een evangelist die zijn Evangelie schreef, verwachtte dat zijn werk wijd onder de kerken zou worden verspreid, en dat hij geen christelijk publiek in het bijzonder op het oog had, maar zich voor ogen stelde dat elke kerk (of elke kerk waar Grieks werd begrepen) het publiek was waar zijn Evangelie terecht zou komen. (p. 11)

Gecolg van deze vooronderstelling is, dat de meeste huidige geleerden die een Evangelie bespreken, alle verhalen uit dat Evangelie zien als concrete informatie over de aard van de gemeenschap waarvoor dat Evangelie werd geschreven. Het zijn geen biografien meer over Jezus (wie kan hem immers kennen?) maar het zijn in wezen biografien van die christelijke gemeenschap geworden. Daarmee worden de verhalen over Jezus in wezen allegorien over de gemeenschap en ze hebben hun informerende karakter over wie Jezus was, verloren. (p. 20)

Het literaire genre van de Evangeliën is veel ter discussie geweest, maar momenteel is toch wel met zekerheid vastgesteld dat de tijdgenoten van de Evangeliën die zouden hebben bestempeld als het genre van de Grieks-Romeinse biografie. Het is onwaarschijnlijk dat iemand in die tijd zou vermoeden dat een biografie de specifieke omstandigheden van een kleine gemeenschap van lezers zou bespreken. (p. 28) Bovendien, als de Evangelieschrijvers zich alleen op hun eigen gemeenschap richtten waar ze altijd al preekten, waarom zouden ze dit dan op schrift stellen? De overduidelijke reden voor schrijven was nu juist om andere gemeenschappen dan de eigen te bereiken. (p. 29)

Bauckham toont vervolgens zeer overtuigend aan, dat de vroege christelijke beweging niet uit geïsoleerde gemeenschappen bestond die op zichzelf aangewezen waren, maar dat het tegendeel waar was: het ging om een netwerk van gemeenschappen die in voortdurende communicatie met elkaar stonden. Met andere woorden, het sociale karakter van het vroege christendom was zodanig dat het idee om een Evangelie te schrijven dat alleen voor de eigen gemeenschap was bedoeld, erg onwaarschijnlijk is. (p. 30) Bauckham bewijst zijn stellling met zes argumenten:

1. De communicatie en mobiliteit in het Romeinse rijk was buitengewoon hoog.
2. De vroege christelijke gemeenschap had een sterk besef dat het een wereldwijde beweging was.
3. De christelijke leiders die we uit het Nieuwe Testament kennen, reisden door het hele rijk.
4. Gemeentes hadden de gewoonte om brieven die ze ontvingen, ook aan andere gemeentes door te sturen.
5. We hebben bewijs uit de periode dat de Evangeliën werden geschreven dat kerken door her Romeinse rijk nauwe kontakten onderhielden.
6. Tussen de verschillen christelijke gemeenten bestonden allerhande verschillen van mening die werden bediscussieerd. De gemeenschappen waren niet introvert, maar gingen ook in geval van meningsverschillen, intensief met elkaar om.

Bauckham concludeert dat het idee dat Matteüs, Marcus, Lucas of Johannes een Evangelie schreven dat zuiver voor hun eigen gemeenschap was bedoeld, ook in die tijd bij niemand op zou komen. ‘De bewijslast ligt bij degenen die menen dat dit wel zo was.’ (p. 44)

Bauckham komt met zes hermeneutische conclusies.

1. De poging om de zgn. ‘gemeenschappen’ van Matteüs, Marcus, Lucas en Johannes een sleutelrol te geven in de hermeneutiek voor de exegese van die Evangeliën, is misplaatst.
2. Het beoogde publiek was divers, en maakt duidelijk dat het onmogelijk is om uit de Evangeliën de concrete elementen te distilleren van de gemeenschappen waar de Evangelie-schrijvers bij hoorden.
3. De context van de Evangeliën is van groot belang, maar die is niet de kleine gemeenschap waar de schrijver bij hoorde, maar de brede beweging van het christendom in het tweede deel van de eerste eeuw.
4. We hoeven niet langer te veronderstellen dat alle Bijbelwetenschap over de Evangeliën tot die van de vorige eeuw, onbruikbaar is.
5. Voorgaande betekent niet dat we de diversiteit van de Evangeliën ontkennen, maar wel dat dit gebaseerd zou zijn op de exclusieve diversiteit van de gemeenschappen waartoe de schrijvers behoorden.
6. De vergissing van mensen die menen dat de exegese van de Evangeliën geheel samenhangt met het kennen van de specifieke gemeenschap waarin ze ontstonden, hangt samen met de wens om de sociale en historische context van de Evangeliën zo nauwkeurig mogelijk te kennen. Dit is een misplaatste wens. Dat is niet omdat het kennen van de historische context niet van belang is, maar omdat het de aard van het literaire genre van de Evangeliën miskent. Dat zijn open teksten die niet ingaan op zeer concrete omstandigheden maar die een breek publiek als lezers veronderstellen.

Met de 'gewone' historische en literaire manier van lezen van de Evangelien, plaatst Bauckham mijns inziens de bijbelwetenschap weer veel meer op een zuiver wetenschappelijke voet. Het idee dat je een tekst die op het oog biografisch is, naar hartelust gaat allegoriseren, toont weinig respect voor die tekst - zeker niet aangezien duidelijk is dat de eerste lezers in de oudheid de tekst als biografie van Jezus beschouwden. Bauckham's pleidooi klinkt buitengewoon redelijk en zorgt dat de gewone lezer van de Evangelien die teksten weer kan lezen zoals dat 19 eeuwen lang gedaan is: als een beschrijving van het leven en de woorden van Jezus.

Dit hoofdstuk van Bauckham is trouwens gebaseerd op een lezing van hem (of omgekeerd?) die HIER kan worden gevonden.

Strandvakantie

Terwijl Jos zich in het zweet zijns aanschijns werkte in Nieuw Zeeland, was Adrienne met Justine, met Elsbeth Prinzen en met Dorothe en haar dochter Isabel aan het strand van Basata. Dit alles deed zich het afgelopen weekend voor. Ze hadden in die klein badplaats in de Golf van Aqaba een paar strandhutten gehuurd om de zon, de zee en het zand te genieten. Hier een paar kiekjes van de kids en de omgeving.

Zelfs in de nacht denk ik aan uw naam, HEER (Ps 119:55)

Niet omdat ik u nou zozeer in vroomheid overtref (we weten wel beter), en ik daarom in de nacht opsta om te bidden, maar meer omdat ik totaal niet kan slapen vanwege jetlag, ben ik nu toch maar opgestaan om aan een preek voor 15 en 16 oktober te werken. Centrale tekst in het leesrooster voor dat weekend is Markus 10:35-35, naast o.a. Ps 91:9-16: 'Ik zal bevrijden wie mij liefheeft, en beschermen wie met mijn naam vertrouwd is.'

De oproep tot gebed klinkt net van de moskee aan het eind van de straat. Dan ben ik dus niet de enige die nu waakt. 'Er is geen God dan Allah', klinkt het door mijn straat.

Nagekomen bericht om 6.15 uur: het is verbazend hoe goed je aan een preek kan werken in de vroege ochtend als je niet gestoord wordt door emails en mensen.

Goede gewoonte hervat

Meteen toen Justine uit school kwam vandaag, zijn we weer aan het schaken geslagen. Het gaat om het spel, niet om de knikkers, waarde vrinden!

Weer thuis... weer weg

Jos arriveerde vanmorgen vroeg thuis na 13 dagen Nieuw Zeeland (nou ja, negen dagen Nieuw Zeeland, vier dagen reizen). En binnen 24 uur gaat Adrienne de hort op. Ze vliegt vannacht naar Nederland en elders - eerst om Rosemarie, Stephanie en JT aan de boezem te drukken. Dat wordt vast een gezellig weerzien morgenochtend om 8 uur op Schiphol.

O ja, toen Jos op het vliegveld van Hong Kong dwaalde gisteren, wie kwam hij tegen? Feyenoord! Jawel! O ja, en een paar andere voetballers, die samen zaterdag tegen Australie voetballen in Sydney.
In dit verband is het zeker goed om DIT te beluisteren trouwens

Wat is traditie?

Enkele gedachten waar ik nog eens verder over wil peinzen:

Dankzij de Parakleet zal het altijd voor volgende generaties mogelijk zijn om dezelfde ervaring te hebben van de Opgestane die werd beleefd door de apostolische gemeenschap aan het begin van de kerk, aangezien het worden doorgegeven en geactualiseerd in het geloof, de eredienst en de gemeenschap van het Volk van God die op pelgrimsreis door de tijd is. [Paus Benedictus XVI, The Apostles (Hungtington, 2007), p. 27, naar een lezing van de paus op 26 april 2006]

De apostolische Traditie van de Kerk bestaat in [het] doorgeven van de zaken betreffende de behoudenis die, door de kracht van de Geest, de christelijke gemeenschap de permanente actualisatie van de oorspronkelijke gemeenschap maakt. [Paus Benedictus XVI, The Apostles (Hungtington, 2007), p. 28]

[De] permanente actualisatie van de actieve aanwezigheid van de Heer Jezus temidden van zijn volk, teweeggebracht door de Heilige Geest en tot uitdrukking gebracht in de Kerk door de Apostolische bediening en de broederlijke gemeenschap is de betekenis van de term “Traditie”. Het is niet slechts de materiële doorgave van wat in het begin aan de Apostelen was gegeven, maar de effectieve aanwezigheid van de Gekruisigde en Opgestane Heer Jezus die de gemeenschap die hij bijeen heeft gebracht begeleidt en leidt in de Geest. [Paus Benedictus XVI, The Apostles (Hungtington, 2007), pp. 29-30]

Traditie is niet de overdracht van dingen of woorden, een verzameling dode dingen. Traditie is de levende rivier die ons verbindt met de oorsprong, de levende rivier waarin de oorsprong altijd aanwezig is, de grote rivier die ons naar de poorten van de eeuwigheid voert. En omdat dit zo is, worden in deze levende rivier de woorden van de Heer onafgebroken waargemaakt: “Ik ben altijd met u, tot het einde van deze eeuw.” [Paus Benedictus XVI, The Apostles (Hungtington, 2007), p. 31]

[De apostelen,] na eerst getuigenis voor het geloof in Jezus Christus te hebben afgelegd in geheel Judea, en daar kerken te hebben gesticht, gingen vervolgens de wereld in en preekten dezelfde doctrine van hetzelfde geloof aan de volken. Op dezelfde manier stichtten ze Kerken in iedere stad, waar [vervolgens] de andere Kerken, de een na de ander, de traditie van het geloof en de zaden van de doctrine hebben ontvangen, en nog iedere dag ontvangen, opdat ze Kerken worden. Inderdaad, het is alleen dankzij dit, dat ze in staat zullen zijn zichzelf te beschouwen als apostolisch, omdat ze zijn voortgebracht door apostolische Kerken. [Tertullianus, De Praescriptione Haereticorum, 20: PL 2,32]

Bijbel en traditie

Op mijn blog Redelijk Christelijk kan je een schrijfsel van me vinden over de vraag hoe het begrijpen van Bijbel en de exegese in de traditie van de Kerk samenhangen. Een 'praatstuk', zal ik maar zeggen...

De Bijbel lezen door de ogen van de Kerk

De Heilige Schrift is aan het volk van God geadresseerd om het te leiden in haar eredienst, leven, en getuigenis. Met andere woorden, de Heilige Schrift is niet in de eerste plaats aan individuen, of aan alle mensen, gegeven. De individu is dus nooit de ultieme gezaghebbende exegeet van de bijbel, maar de gemeenschap van de Kerk heeft dat gezag.

Als jonge gelovige werd mij geleerd dat ik de bijbel moest lezen als een persoonlijke brief van God aan mij. Een soort liefdesbrief. Het heeft me jaren moeite gekost om te ontdekken dat de bijbel in de eerste plaats aan de gemeenschap van gelovigen is geaddresseerd, en niet aan mij als individu. Dat maakte het begrijpen van de bijbel een hele kluif...

Een belangrijke heremeutisch principe lijkt me, dat we moeten onderzoeken en zien hoe de Schrift door de eeuwen heen door de Kerk is begrepen. Ja, natuurlijk, ik weet ook wel dat op het niveau van details veel verschillen bestaan, maar er is toch een ‘Regel van het Geloof’ ontstaan in de vroege christelijke eeuwen, aan de hand waarvan de Kerkvaders in staat waren ketterijen duidelijk te benoemen.

We moeten ook aandacht geven aan hoe de wereldwijde Kerk de Schriften heeft verstaan, ook na de grote Kerkscheuringen. Alleen als we ontkennen dat andere Kerkgemeenschappen dan de onze evengoed het Lichaam van Christus zijn, kunnen we ons de luxe veroorloven niet naar hen te luisteren.

Na de apostolische periode bleef de Heilige Geest de Kerk leiden. De consensus van de oude Kerk zorgde dat wij de canon van de Heilige Schrift ontvingen, maar die oude Kerk gaf ons ook een omvattend begrip voor hoe we die Schrift moeten verstaan. Dat deed het zowel door het theologiseren in het algemeen, waarvan we heel veel boeken bewaard hebben, maar bovenal door de oecumenische concilies. Ons vandaag-de-dag aansluiten bij de traditie van exegese van de oude Kerk, bewaart ons voor al te grote theologische misstappen en het zorgt dat we met ons kerkelijke bootje anno 2009 binnen de bedding van de rivier van de algemene christelijke kerk blijven.

Als we niet vertrouwen dat de Heilige Geest de Kerk, ook in de na-apostolische tijd, bleef leiden, zouden we elke generatie opnieuw moeten vaststellen wat de canon van de bijbel is, wanneer we Pasen vieren, hoe we als Kerk denken over de naturen van Christus, etc etc. Het waren kerkhistorisch juist de scheuringmakers zoals Marcion die van mening waren dat ze het recht hadden om wat betreft canon en theologie het wiel opnieuw uit te vinden.

Hebben de uitspraken van kerkvaders dan evenveel betekenis als de Schrift zelf? Nee, niet natuurlijk. De Kerk heeft niet het recht om te leren wat haaks staat op de duidelijke betekenis van de Schrift, en ook niet om zulke leringen aan de gelovigen op te dringen alsof het om de Schrift gaat. Maar het is ook logisch om vast te stellen dat naarmate de kerkvaders dichter bij de bron zaten (bijvoorbeeld de apostelen nog hebben gekend, of onderwezen zijn door mensen die van de apostelen zelf hun onderwijs hadden gekregen) waarschijnlijk in grote lijnen beter begrepen wat de Heilige Schrift betekende, dan theologen die eeuwen later de bijbel uitlegden.

Wie dus tegenwoordig beweert dat hij de Schrift uitlegt, kan dat alleen met gezag doen als hij of zij niet veronachtzaamt hoe de Heilige Schrift door de vroege Kerk – de oecumenische, katholieke Kerk, is verstaan. Een verkondiging die daarvan afwijkt, is niet in overeenstemming met de Schrift en met het algemeen (katholiek) christelijk geloof.

Ik geloof helemaal in Sola Scriptura – de Schrift alleen, als leersnoer voor leer en leven, maar dan niet losgemaakt van de geschiedenis van de exegese van de vroege Kerk.

Mijn gastheer - Rev David Newton

Bij deze heer heb ik de afgelopen week gelogeerd. Zondag moet ik 3x in zijn kerk preken, en maandag levert hij me bij het vliegveld af voor de barre terugreis via Hong Kong en Londen naar Cairo.

zondag preken over 'community'

Zondag preek ik in Wellington 3x in dezelfde kerk, St Michael's Anglican Church in Kelburn. Tijdens de dienst van 8 uur (in de morgen!) mag het 10 minuten, in de 10 uur dienst mag het 15 min, en in de avond om 7 uur mag het 20+ min. Hier de langste versie voor de ware liefhebber.

Prachtige kust van Nieuw Zeeland

Vandaag gunde ik me een dagje vrij - onder druk van mijn gastheer, David Newton. Eerst zijn we gaan koffie drinken in down-town Wellington met Ben en Matthew, daarna wat gewinkeld, en toe naar de ruige kust buiten de stad. Prachtige rit gemaakt langs de rotsachtige kustlijn aan de zuidkant van het noordelijke eiland van Nieuw Zeeland. Hier wat fotos van die kust - een korte impressie van een winderige dag.