Brief van Barnabas

Vanaf het begin van de tweede eeuw was deze brief van Barnabas in omloop in de kerken. Waarschijnlijk was het epistel al geschreven tegen het eind van de eerste eeuw. Rond het jaar 200 meende Clemens van Alexandrie dat Barnabas, de metgezel van Paulus, de schrijver was. Hij citeerde het briefje als Heilige Schrift. Daarin volgden niet velen hem, hoewel dat idee tot in de vierde eeuw voortleefde. Meer over de brief van Barnabas hier.

Wellicht was deze brief een paasboodschap – er wordt breed ingegaan op de dood en opstanding van Christus en op de doop, die in de oude kerk vooral met pasen werd bediend.

Barnabas lijkt sterk te reageren op een Joodse milieu waarbinnen de jonge kerk ontstond.

Eerst laat Barnabas zien dat de offerdienst van het Oude Testament door God werd verworpen en dat Hij altijd al innerlijke offers wilde van een hart dat Hem dient. (Barn. 2:4-10)

Het Joodse vasten werd ook besproken; echt vasten is recht doen en voor de armen zorgen. (Barn. 3:1-5)

De brief maant de christenen ook om niet te denken, zoals de Joden doen, dat het verbond onverbrekelijk is; Joden gaan verloren, en christenen evenzeer als ze doorgaan met zondigen. (Barn.4:6)

Interessant is dat Barnabas zich uitspreekt tegen het kloosteridee: ‘Leef geen kloosterleven door je in jezelf terug te trekken alsof je de staat van rechtvaardigheid al hebt bereikt, maar zoek tesamen naar wat tot jullie wederzijds voordeel is.’ (Barn. 9:10b)

De belofte van een land, vloeiende van melk en honing, is vervuld in de gelovigen in Christus. Die zijn het land, waar melk en honing (wijsheid en begrip??) vloeien. Een lastig gedeelte.(Barn. 6:8-19)


Vervolgens laat Barnabas zien dat de riten van de grote verzoendag in Christus zijn vervuld, inclusief de zondebok, en de rode vaars. (Barn. 7:3-8:7)

Israel had zijn Schriften niet goed begrepen want de rite van de besnijdenis gaat over de besnijdenis van het hart – en bovendien, alle Arabieren en Syriers en Egyptenaren zijn ook fysiek besneden. Maakt hen dat tot kinderen van het verbond? (Barn. 9:6)

Door middel van getalsymboliek laat Barnabas zien dat toen Abraham zijn 18 en 300 mannen besneed, dat in wezen duidde op Jezus en het kruis. (Barn. 9:7-9)

De voedelwetten van Mozes moesten niet letterlijk worden genomen, maar hadden een morele boodschap. (Barn. 10) Het Oude Testament laat her en der het belang zien van water als symbool van de doop, en van hout en bomen als symbool van het kruis. (Barn. 11:1- 12:7d)

Het Verbond was voor de volgelingen van Jezus, niet voor Israel. (Barn. 13-14)

De Sabbath wordt niet langer gevierd, maar de zondag. ‘Wij houden ons aan de achtste dag als de dag van vreugde, want op die dag stond Jezus op uit de dood…’ (Barn. 15:9)

De Tempel uit het Oude Testament had afgedaan en iedere gelovige is een tempel van de heilige Geest. (Barn. 16)

Een juist begrijpen van het Oude Testament leidt dus tot een christelijke theologie, en het Jodendom heeft het verkeerd begrepen, is dus hoe Barnabas de christelijke positie bespreekt. Hij bespreekt tenslotte de twee wegen in het leven op een manier die sterk aan de Didache doet denken: De weg van het licht en de weg van de duisternis. (Barn. 18-21). De ene weg wordt bijgelicht door de lichtdragende engelen van God, terwijl de engelen van satan bij de andere weg horen. (Barn. 18:1)

Andere opmerkingen bij deze brief:

1. De Heer, God's Zoon, werd mens en liet zich doden zodat we door zijn bloed vergeving van zonden zouden krijgen.(Barn. 5:1, 10-11; 6:7; 7:2)

2. Er zijn drie basis-leerstellingen van de Heer des Levens: Hoop - het begin en einddoel van ons geloof, en Gerechtigheid - het begin en einddoel van het oordeel, en Liefde - een getuigenis van de vreugde en blijdschap van de werken die in gerechtigheid zijn gedaan. (Barn. 1:6)

3. Barnabas presenteert de traditionele deugden en ondeugden, en legt grote nadruk op het belang van het volgen van de weg van het licht tegenover de weg van de duisternis. Over de weg van het licht zijn de lichtdragende engelen aangesteld. Over de andere, de engelen van satan.(Barn. 18:1)

4. God schiep wereld in 6 dagen, dus wereld zal 6000 jaar oud worden, want voor de Heer is een dag als duizend jaar. Op de zevende dag rustte God, zoals Hij zal rusten als de Zoon komt die de wetteloze zal vertreden en de goddelozen oordelen, en de zon en maan en sterren veranderen. (Barn. 15:4-5)Barnabas verwacht spoedig een zware verdrukking en ziet dat in het licht van de eschatologie - hij citeert onder meer uit Daniel 7. (Barn. 4:3-5) Het zijn de laatste dagen. (Barn. 4:9b) Barnabas verwacht het eeuwige leven in de toekomst; God zal de wereld onpartijdig oordelen, en ieder krijgt naar gelang zijn daden. (Barn. 1:4; 4:12) De Heer staat op het punt om te oordelen over de levenden en de doden (Barn. 7:2) Wie in hem gelooft, leeft voor eeuwig. (Barn. 8:5) De rechtvaardige mens leeft in deze wereld en ziet uit naar de heilige eeuw.(Barn. 10:11d) Mensen moeten bij dag en bij nacht denken aan de dag des oordeels, en alles doen om andere mensen te redden.(Barn. 19:10)
Wie goed leeft, zal worden 'verheerlijkt in God's koninkrijk. Hij die [de verkeerde werken] kiest, zal met zijn werken verloren gaan. Om deze reden is er een opstanding, om deze reden is er de vergelding.'(Barn. 21:1)

5. '...de doop, die vergeving van zonden overdraagt...'(Barn. 11:1) Psalm 1, een boom geplant aan waterstromen: doop en kruis tesamen. (Barn. 12:6,8b) '...we gaan omlaag in het water vol zonden en vuilheid, en we komen omhoog met vrucht in ons hart, met in ons geest vrees en hoop op Jezus' (Barn. 11:11)

6. Mensen moeten alles doen om anderen te redden, 'door te werken als een losprijs voor jullie zonden.'(Barn. 19:10)