De bijbel 'letterlijk' nemen? De eerste kerk kende een paradigmatische verandering vergeleken met het Jodendom

Bij het lezen van Handbook of Patristic Exegesis: the Bible in Ancient Christianity, van Charles Kannengieser (Brill, Leiden, 2006), p. 184 kwam ik dit mooie citaat tegen:

In Christian tradition the status of the biblical “letter” changes dramatically [ as compared to how Judaism dealt with it].  Instead of remaining venerated as “obvious” and only explained as a key for catching the coherence of given sentences, as [the Jewish exegete] Philo ruled, the literal content of Scripture becomes problematic and a source of polemics in the nascent church. The risky exodus of the Greek version of the LXX from the rabbinic Diaspora into newly formed Christian communities, if it did not immediately impose translations of Scripture into foreign languages, created a deeply changed environment for its faithful reception. 

The NT exemplified the paradigmatic shift with striking eloquence. Explicit citations and innumerable allusions called in the NT on LXX verses in very unusual ways, the authors of the NT taking it for granted that such verses could serve for their preaching of the gospel. The “letter” of the LXX was put to the service of a spiritual renewal which radicalized many traditional views of the Pharisaic interpreters and added its own hermeneutics. When Paul claimed “the letter kills” (2 Cor 3:6), he referred to an age-old conviction inside the interpretive school of Pharisaism, according to which the written Torah needed an oral or spiritual complement; but he also made the unheard of claim that only the “Spirit gives life,” and not the Law as such.

De schrijvers van het Nieuwe Testament benaderden het Oude Testament vanuit de vraag hoe dit hun Evangelie-verkondiging steunde.  Paulus stond enerzijds in de traditie van (exegese van0 de Farizeeers,  maar hij week daar ook krachtig van af.  Dus: de eerste gemeente stond volop in de traditie van Israel, maar was ook een radicale breuk daarmee.

Als we een van beide aspecten, continuïteit of discontinuïteit, uit het oog verliezen, is onze poging om de (boodschap van de) eerste gemeente te begrijpen, tot mislukken gedoemd.  Dat gebeurt volgens mij zowel bij christenen die het Joodse karakter van de eerste kerk uit het oog verliezen, maar ook bij christenen die zo zonder de indruk zijn van hoe de eerste gemeente in de Joodse traditie stond, dat ze ons begrijpen van het Nieuwe Testament binden aan een 'letterlijke' interpretatie van het Oude Testament op de manier van het Jodendom.