De klassieke christelijke theologie heeft altijd in God's alomtegenwoordigheid geloofd. Dat was immers de ervaring van de gelovigen door alle eeuwen? Waar je ook gaat, aan God valt niet te ontsnappen. En wie daaraan proberen te ontkomen en het geloof vaarwel willen zeggen, komen Hem op de een of andere manier telkens we tegen.
Nu is het in zekere zin makkelijk om te geloven in Gods alomtegenwoordigheid, want het lijkt wel dat je God's lastige aanwezigheid zelfs kunt ontkrachten door erop te wijzen dat Hij overal is. Want vreemd genoeg, je haalt iets van de 'angel' uit de aanwezigheid van God door heel generaliserend over zijn alomtegenwoordigheid te spreken. Het is dan nog maar een heel kleine stap om te zeggen: "De hele werkelijkheid is God"' of, "Naast onze van God doortrokken werkelijkheid, is er geen God." In wezen heb je God onschadelijk gemaakt. Je trekt de tanden uit de tijger.
Is dat waarom zoveel moderne gelovigen moeite hebben met al die verhalen uit de historie van Israel, waarin God zich op bepaalde tijden en plaatsen en manieren openbaarde? En al helemaal met Jezus, die vleesgeworden openbaring van God? God wordt ineens een irritante brullende leeuw. Hij wordt dan ineens concreet en veeleisend ook nog. Hij onttrekt zich dan ineens aan vage gefilosofeer, maar Hij staat in het midden van het menselijk bestaan. Een algemene god doet geen vlieg kwaad, een concrete God die zich in tijd en ruimte bekend maakt en die zich roert in het menselijk bestaan, is mateloos lastig.
De klassieke theologie spreekt over de alomtegenwoordigheid van God op zeven manieren. ik onleen deze lijst aan Thomas C. Oden, Classic Christianity, HarperCollins, 1992, p. 47-48.
1 God is op natuurlijke manier aanwezig in elk aspect van de natuurlijke orde.
2 God is actief aanwezig in elk moment van de geschiedenis.
3 God is op een speciale manier aandachtig aanwezig bij mensen die zijn naam aanroepen.
4 God is als rechter aanwezig in ons morele bewustzijn,
5 God is fysiek aanwezig in de vleeswording van zijn Zoon.
6 God is sacramenteel aanwezig in de eucharistie en alle sacramenten van de kerk.
7 God is heilig aanwezig in bepaalde plaatsen waar Hij besluit ons te ontmoeten, plaatsen die door zijn dienaars apart worden gezet om de gemeenschap met God te gedenken.
Ik vind het erg verstandig om bij alle spreken over God's alomtegenwoordigheid, dit lijstje bij de hand te hebben; het voorkomt dat God vervluchtigt in vaagheid, en het voorkomt dat God helemaal de god van onze eigen ervaring wordt.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten