maandag 19 april 2010

De paus ‘huilde’, en het ANP sprak 'waarheid'

Het ANP schreef gisteren dat de Paus 'huilde' met slachtoffers van sexueel misbruik binnen de kerk die hij tijdens een besloten bijeenkomst in Malta ontmoette. In de kop schreef het ANP: Paus ‘huilt’ met slachtoffers misbruik. Een van de slachtoffers meldde dit na afloop aan de media. Zie bijvoorbeeld dit verslag in The Guardian over deze bijeenkomst die blijkbaar erg heilzaam was voor de slachtoffers. Een tranenfeest.

Wat me opvalt zijn die aanhalingstekens van het ANP rond het woord ‘huilt’ in de kop, en trouwens ook in de eerste alinea. Waartoe dienen die aanhalingstekens?

Ik kan me maar vier redenen voorstellen. Ten eerste, je wilt het woord alleen als citaat gebruiken, omdat je aan de werkelijkheid twijfelt. Of optie twee, het idee dat Paus Benedictus XVI huilt is zo extreem uitzonderlijk dat het met aanhalingstekens wordt onderstreept. Een derde mogelijkheid, die samenhangt met de tweede, is dat je die aanhalingstekens gebruikt omdat je wilt aangeven dat dit ‘huilen’ eigenlijk niet echt was – krokodillentranen dus. Een vierde optie, die we ook serieus moeten nemen, is dat de redacteur er niet goed over heeft nagedacht.

Het lijkt me stug dat het ANP wil aangeven dat de woorden van het misbruikslachtoffer niet betrouwbaar zijn. Hoewel? Lawrence Grech, een van de acht misbruikslachtoffers met wie de paus 25 minuten sprak, zei: “Hij luisterde naar ons individueel en bad en huilde met ons.” Hij zei ook onder indruk te zijn van de “nederigheid” van de paus en omschreef zijn houding als “zeer moedig”. Dit is een zeer eigenaardig aspect van de affaire; slachtoffers van de Roomse geestelijkheid die hun kerkvader loyaal zijn. Misschien is dat wel zo ongelofelijk voor onze dier’bre media, dat ze het woord “huilen” met een korrel zout nemen? Dit kan niet waar zijn, de paus heeft niet echt gehuild? Dit slachtoffer beeldt het zich maar in, of hij zegt het omdat dit goed is voor het imago van de Paus. In elk geval, het ANP neemt geen verantwoordelijkheid voor het huilen in de kop. Het heeft aanhalingstekens nodig.

Optie twee is dat ze bij het ANP denken dat een Paus, of specifiek deze Paus, niet kan huilen. Ik heb intussen uit wat ik van het ANP heb gelezen wel de indruk dat mogelijk is dat ze daar inderdaad weinig van Pausen snappen, maar ik weet niet zeker of ze ook menen dat een Paus fysiek niet kan of wil huilen. Als vertegenwoordiger van Christus is het in elk geval niet vreemd; het kortste vers in de bijbel spelt het uit en zegt: 'Jezus weende'. Ik heb het nooit met eigen ogen gezien, maar geloof dat de Paus dit ook kan.

Een derde mogelijkheid is, dat het ANP zulke vooronderstellingen over de Paus heeft – die kille man die nooit reageert op de misbruikaffaire en zich niks van slachtoffers aantrekt – dat ze werkelijk geloven dat hij krokodillentranen plengde. Hij deed net alsof hij verdrietig was, maar dat was niet echt. Zelfs de slachtoffers hadden dit niet door, maar op de burelen van het ANP in Rijswijk wisten ze wel beter. Ik denk dat een normale krantenlezer die snel over de koppen van de krant gaat, deze laatste optie zal kiezen. Het lijkt of het ANP bedoelt te zeggen: het was geen normale manier van huilen van de paus.

Misschien wel het meest treurig, ik vermoed eigenlijk dat er gewoon niet over is nagedacht. Dat de onderbuikgevoelens van de redacteur hem of haar deed besluiten dat de aanhalingstekens moesten worden gebruikt. De paus huilde niet, hij ‘huilde’, want met dat huilen was iets niet in de haak. Terug bij optie drie, lijkt me. Het ANP sprak weer eens 'waarheid'.

Geen opmerkingen: